fot. unsplash.com
Jednak innowacje możemy postrzegać wielorako.
Inny istotny kierunek farmakoewolucji to rozwój produktów łączonych. Często, w wyniku prowadzonych badań, okazuje się, że połączenie dwóch znanych substancji sprawia, że uzyskują one nowe właściwości. Synergistyczne działanie może wpływać pozytywnie na zwiększenie skuteczności lub bezpieczeństwa, albo też na możliwość podawania pacjentowi mniejszej dawki.
1) współpraca pacjenta i
2) stosowanie się do terapii zgodnie z zaleceniami (tzw. compliance i adherence).
Badania wskazują na to, że przyjęcie dwóch substancji aktywnych w postaci jednej tabletki (ergo przyjęcie jednego leku w miejsce dwóch) powoduje, że dzięki właściwemu przyjmowaniu medykamentu rośnie skuteczność farmakoterapii.
Nowoczesne połączenia, czy prace B+R mające na celu wyszukanie a następnie wprowadzenie na rynek nowoczesnych połączeń leków są bardzo istotnym aspektem innowacji i warto nad nimi pracować. Ze znanych od lat produktów łączonych warto wymienić połączenie antybiotyku – amoksycyliny z kwasem klawulanowym, który to zwiększa skuteczność bakeriobójczą czy leki łączone stosowane w infekcjach. W terapii kardiologicznej często stosuje się leki „combo”, które łączą także trzy lub więcej substancji aktywnych. Produkt, który zawiera molekuły o różnym mechanizmie działania, jest bardziej skuteczny i lepiej tolerowany, w dużej mierze dzięki prostocie dawkowania, a co za tym idzie lepszej współpracy z pacjentem.
Kolejnym kierunkiem, który istotny jest w rozwoju leków to nowe formulacje. Aby produkt wykazywał działanie lecznicze, konieczne jest jego odpowiednie stężenie we krwi przez określony czas. Niektóre preparaty bardzo szybko osiągają maksymalne stężenie w osoczu (Tmax) i szybko są eliminowane. Powoduje to konieczność ponownego przyjęcia leku np. trzy razy w ciągu doby. Efekt działania może być też zbyt gwałtowny (pojawiają się działania niepożądane) lub nie pozwalać na kontrolę objawów przez całą dobę. Analogicznie do produktów łączonych, zmniejszenie ilości przyjmowanych tabletek pozwala na lepszą kontrolę choroby i zwiększa szansę na stosowanie się pacjenta do zaleceń. Badania i rozwój nad nowymi formami o zmodyfikowanym (MR) lub spowolnionym (SR) uwalnianiu są często bardzo wymagające (nie zawsze możliwe jest osiągnięcie zamierzonego rezultatu), a korzyści dla pacjentów w wypadku zakończenia prac powodzeniem bardzo duże.
Praca nad produktem farmaceutycznym nie oznacza wcale, że jesteśmy od początku do końca zdani na siebie. Warto wziąć pod uwagę współpracę z partnerem branżowym na wybranym etapie rozwoju projektu.
Przy całkowicie nowym związku przeprowadzenie projektu przez etap proof of concept, pierwsze badania przedkliniczne, ewentualnie pierwszą fazę badań klinicznych, jest często tym etapem, kiedy duzi gracze rynkowi są gotowi, aby zainteresować się produktem. Wówczas są gotowi rozwijać go dalej samodzielnie, płacąc nam premię za ten rezultat, który już udało nam się osiągnąć. Możliwe jest wówczas wykupienie całości przeprowadzonych prac lub wspólne prace (co-development) na kolejnych etapach rozwoju produktu.
