1 kwietnia 2014 r. wejdą w życie zmiany dotyczące odliczania VAT od samochodów używanych w firmie. Tym samym skończy się odliczanie 100% VAT w związku z tzw. kratką. Co prawda pełne odliczenie VAT od samochodów osobowych będzie dostępne, ale już tylko dla wąskiego grona przedsiębiorców, którzy spełnią bardzo wysokie wymagania.
Przez kilka miesięcy trwała niepewność dotycząca tego, jak będą ostatecznie wyglądały zmiany w zasadach odliczania VAT od samochodów. Dla wielu przedsiębiorców są to kluczowe ustalenia, ponieważ prawo do odliczania VAT-u od kupna samochodu „na firmę”, a także od paliwa pozwala zaoszczędzić naprawdę sporo. Przyjrzyjmy się zatem zasadom, które będą obowiązywały od 1 kwietnia 2014 r.
Zdjęcie royalty free z Fotolia | Autorem tekstu jest Sebastian Bobrowski
100% VAT dla samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony
Zacznijmy od tego, co się nie zmieni. 100% VAT nadal będą mogli odliczać właściciele samochodów o masie powyżej 3,5 tony. Homologacja N1 (czyli właśnie „kratka”) już takiego prawa nie będzie dawać, bo w grupie samochodów ciężarowych decydująca jest masa pojazdu (zapis o niej został przeniesiony do ustawy o VAT z przepisów o ruchu drogowym).
A co z samochodami poniżej 3,5 tony? Tutaj teoretycznie prawo do odliczenia 100% VAT może istnieć, przy czym wymaga spełnienia szeregu warunków.
Pojazd firmowy, specjalny lub do użytku mieszanego
Samochody o masie poniżej 3,5 tony jeśli chodzi o VAT od 1 kwietnia 2014 r. będą dzieliły się na trzy grupy. Przynależność do tych grup decyduje o tym jaki procent VAT-u można odliczać oraz co się z tym wiąże – jakie konkretnie obowiązki.
1. Pojazdy specjalne i takie, których konstrukcja wyklucza użycie prywatne – 100% VAT
Pierwsza grupa pojazdów poniżej 3,5 tony, którą będziemy rozpatrywać to m.in. specjalne, czyli takie, których konstrukcja wyklucza użytek prywatny (zdaniem ustawodawcy). Do tej grupy należą:
- wielozadaniowe vany i pick-upy z jednym rzędem siedzeń i (lub) otwartą częścią do przewozu ładunków,
- lekkie ciężarówki z oddzielną kabiną kierowcy,
- pojazdy specjalne, np. agregat, koparka, ładowarka, żuraw, podnośnik.
Tutaj warto wspomnieć o tym, że pojazdy nie będące specjalnymi (np. jak wspomniana koparka) muszą posiadać zaświadczenia VAT-1, VAT-3 lub VAT-4, które można uzyskać w stacji kontroli pojazdów. Wszyscy przedsiębiorcy, którzy chcą korzystać z pełnego odliczenia VAT w związku z tego rodzaju pojazdami muszą zrobić dodatkowe badania techniczne po wejściu w życie ustawy (nawet, jeśli dysponują już zaświadczeniami VAT-1, VAT-3 lub VAT-4).
2. Samochody osobowe tylko do celów firmowych – 100% VAT
Samochody o masie poniżej 3,5 tony, które nie kwalifikują się do grupy 1 (czyli nie należą m.in. do kategorii pojazdów specjalnych, vanów, itd.) także mogą dawać prawo do odliczenia 100% VAT. Do tej grupy pojazdów zaliczają się:
- osobowe – zarówno firmowe, jak i prywatne wykorzystywane do celów firmowych (rozliczane za pomocą kilometrówki),
- „z kratką” – homologacja N1 nie będzie już miała znaczenia,
- motocykle – które zgodnie z przepisami o ruchu drogowym są traktowane jak pojazdy samochodowe.
Natomiast motorowery nie zaliczają się do tej grupy, co oznacza, że pozwalają odliczać 100% VAT niezależnie od spełnienia poniższych kryteriów.
Warunkiem, który należy spełnić, aby odliczać 100% VAT jest wykorzystywanie pojazdu wyłącznie do celów działalności gospodarczej. Jednak samo oświadczenie przedsiębiorcy jest niewystarczające. Przedsiębiorca, który chce odliczać 100% VAT w związku z samochodem osobowym wykorzystywanym tylko do celów firmowych musi spełnić dwa warunki:
1. Prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu do celów VAT.
Ta ewidencje ma inne wytyczne niż ta, którą niektórzy prowadzą do celów podatku dochodowego. Wśród elementów, które musi zawierać znajdują się m.in. nie tylko opisy tras i ich cele, ale także stany licznika samochodu.
2. Powiadomić urząd skarbowy o fakcie używania takiego samochodu i odliczania 100% VAT.
Tutaj trzeba zauważyć, że niektórzy przedsiębiorcy są z założenia wykluczeni, jeśli chodzi o spełnienie tych kryteriów. Dotyczy to zwłaszcza właścicieli firm, które prowadzone są w mieszkaniach. Zdaniem twórców ustawy ten fakt wyklucza opcję wykorzystywania samochodu tylko w działalności.
W przypadku przedsiębiorców zatrudniających pracowników zapewne wskazane byłoby przygotować odpowiedni regulamin zakazujący używania samochodu do celów prywatnych.
3. Samochody osobowe do celów mieszanych – 50% VAT
Przedsiębiorcy, którzy nie mogą spełnić powyższych kryteriów, użytkują samochód w trybie mieszanym, czyli zarówno do celów firmowych, jak i prywatnych. Mogą odliczać 50% VAT-u od zakupu pojazdu, a także od części zamiennych i usług serwisowych. Jak na razie nie mogą jednak odliczać w ogóle VAT-u od kupna paliwa – prawo to pojawi się w 2015 r.
Odliczanie 50% VAT-u nie wymaga spełnienia żadnych kryteriów – nie trzeba ani zgłaszać tego faktu do urzędu skarbowego, ani prowadzić ewidencji przebiegu do celów VAT.
Sebastian Bobrowski
Dyrektor finansowy
Pracuje w firmie inFakt, oferującej usługę księgową w Ogólnopolskim Biurze Rachunkowym ze stałym dostępem do dokumentów i kurierem w cenie. Oprócz tego inFakt oferuje Program do Fakturowania i Program do Księgowości online oraz usługę Zakładania Firmy.
