Jak przez lata zmieniał się konkurs i kryteria selekcji kandydatów?
Konkurs zmieniał się tak, jak polska przedsiębiorczość. Gruntownie i szybko. Rzeczywiście, za nami jubileuszowa gala konkursu, podczas której obchodziliśmy jego dwudziestolecie. Była więc okazja do podsumowań i refleksji, co zmieniło się w te dwie dekady. A zmieniło się prawie wszystko: skala, innowacyjność, ekspansja zagraniczna. To sprawia, że podczas każdej kolejnej światowej gali w Monte Carlo mamy coraz mniej kompleksów na tle innych nacji. Miarą tego awansu jest także to, że polscy przedsiębiorcy coraz częściej stawiają nie tylko na zysk, ale równolegle dbają o klimat, zwracając uwagę na społeczną odpowiedzialność biznesu. I takie są też kryteria, którymi kieruje się polskie jury. Podczas samej jubileuszowej polskiej gali z dumą słuchaliśmy przedstawicieli władz i samych przedsiębiorców, którzy nie tylko przez uprzejmość podkreślali, jak duży wkład w rozwój polskiej przedsiębiorczości miał i ma nasz konkurs.
W pierwszych latach laureatami byli niemalże wyłącznie przedsiębiorcy, którzy jednoosobowo zarządzali firmą. Z biegiem lat coraz częściej widzimy zarządy wieloosobowe, zespołowe, gdzie każda z osób wnosi unikalne umiejętności i dopiero zarząd jako cały tworzy zespół, który rozwija innowacyjną usługę czy produkt.
Jednym słowem, które dobrze opisuje tę transformację jest profesjonalizacja. Przedsiębiorcy coraz chętniej sięgają po sprawdzone, wypróbowane nowinki, standardy, procedury, normy. Nie zastępują tym samym, lecz uzupełniają swoją własną intuicję w prowadzeniu biznesu.
W pierwszych edycjach konkursu laureaci pochodzili najczęściej z tradycyjnej kategorii: produkcja i usługi. W ostatnich latach to się zmieniło i jest coraz więcej innowacyjnych firm.
Od dłuższego czasu to właśnie innowacyjność jest kryterium, na które jury spogląda szczególnie wnikliwie. Mamy więc wiele przykładów, żeby nie powiedzieć, że wszyscy laureaci w tej kategorii osiągnęli poziomy innowacyjności zupełnie imponujące. Zmieniają swoje biznesy, czynią je bardziej sprawnymi wykorzystując własne pomysły, ale też zasięgając rady innych. Niezależnie od tego, że organizujemy ten konkurs, jako EY mamy na co dzień okazję, aby podpowiadać naszym klientom, jak inaczej podejść do bieżących wyzwań. Często oznacza to duże oszczędności w prowadzonej działalności, ograniczenie pustych przebiegów i nieefektywnych procesów.
Wielu laureatów konkursu trwale zmieniło obraz polskiej gospodarki i życia społecznego.
To prawda. Polska gospodarka stoi dziś prywatnymi, polskimi przedsiębiorcami. Są oni motorem i stymulatorem nie tylko jako płatnicy podatków, ale także jako twórcy pozytywnych zjawisk i więzi społecznych. Każdy z naszych kandydatów szczyci się, że wnosi do społeczeństwa nie tylko miejsca pracy i podatki, ale także wsparcie sportu, kultury, ochrony zdrowia i środowiska, zwiększa nasze bezpieczeństwo. To wkład daleko większy niż tylko pieniądze do budżetu, przedsiębiorcy stają się ważnym i cennym fragmentem naszego państwa.
Jaki jest idealny kandydat?
Co roku trochę inny. Zawsze jednak we wspólnym mianowniku są takie elementy jak charyzma, pasja, niezłomność rozumiana jako gotowość zamieniania przeciwności w okazje.
Czy tegoroczna odsłona konkursu będzie różnić się czymś od poprzednich edycji?
Niezależne jury ocenia kandydatów całościowo, biorąc pod uwagę kryteria ekonomiczne i pozaekonomiczne, na takich samych zasadach we wszystkich krajach organizujących konkurs. W tym roku nieznacznie zmieniły się kryteria oceny kandydatów, zwiększono wagę czynników związanych ze zrównoważonym rozwojem. Jury bierze pod uwagę przede wszystkim przedsiębiorczość kandydata, który identyfikuje szansę na wprowadzanie innowacji, aby tworzyć lepszy świat, podejmuje ryzyko, aby zrealizować swoją wizję oraz wykazuje się odwagą, wytrwałością i determinacją podczas przezwyciężania przeciwności. Pod uwagę brany jest też rozwój firmy na dotychczasowym rynku i w nowych obszarach, imponujące wyniki finansowe, inwestycje w przyciąganie i rozwój pracowników, przy zachowaniu zróżnicowanego zespołu oraz kultura innowacji, która promuje nowe podejścia i technologie. Liczy się też, czy przedsiębiorca prowadzi swoją organizację w kierunku inspirującego celu i wizji, tworzy strategię na rzecz zrównoważonej przyszłości, chroni wartość w długim okresie, w szerokiej grupie interesariuszy obejmującej konsumentów, pracowników, dostawców, regulatora, społeczności, inwestorów i akcjonariuszy. Jury ocenia także czy firma pozytywnie wpływa na klientów oraz czy przedsiębiorca prowadzi firmę z troską o środowisko, społeczeństwo oraz ład korporacyjny, co dziś opisuje się popularnym skrótem ESG.
Jakie są korzyści dla finalistów i zwycięzców konkursu poza samym tytułem Przedsiębiorca Roku? Czy wyróżnienie niesie ze sobą konkretne zyski?
Pieniądze nie są walutą w naszym konkursie. Ani nie można kupić sobie nagrody, ani w przypadku zwycięstwa laureat nie otrzymuje gratyfikacji finansowej. Niezależnie od tego, a raczej właśnie dzięki temu, perspektywa otrzymania wyróżnienia „Przedsiębiorcy Roku EY” jest tak atrakcyjna, że chętni ustawiają się w kolejce po horyzont. Zwycięzcy zawsze podkreślają, że czerpanie cennych doświadczeń, szybka nauka, wartościowa inspiracja to są te wartości, które po udziale w konkursie stają się udziałem wszystkich.
Czym się różni ten konkurs od innych?
My nagradzamy przedsiębiorcę, a nie firmę. Konkretną osobę, z jej lub jego wizją, pasją, determinacją w realizacji planów. To czyni nasz konkurs najbardziej atrakcyjnym medialnie, bo ludzie lubią słuchać o ludziach, a mniej o abstrakcyjnych tworach, firmach czy zjawiskach.
Z pewnością wyróżnia nas też autentyczna niezależność. Laureatów wybiera autonomiczne jury składające się z innych wybitnych przedsiębiorców, głównie laureatów konkursu z poprzednich lat. Oni sami swoim autorytetem wspierają rzetelność i obiektywność tego konkursu. Nikt spoza jury nie ma wpływu na werdykt. Nikt, poza jury, nie zna z góry zwycięzcy. Jest on wybierany według transparentnych kryteriów. Jak wspomniałem, nagrody tej nie można kupić, a na jury nie można w żaden sposób wpłynąć.
Wreszcie ten konkurs jest naprawdę międzynarodowy. Bardzo ważne dla nas jest, że nie kończymy na polskim finale, ale że jesteśmy częścią międzynarodowego, światowego EY World Entrepreneur of the Year, przez co promujemy polskich przedsiębiorców na arenie międzynarodowej. Udzielam tego wywiadu będąc w Monte Carlo dzień po gali finałowej. Zwyciężczynią została przedsiębiorczyni z Tajwanu, ale nasz polski reprezentant, Paweł Jarski, twórca i właściciel Elemental Holding, znalazł się w ścisłej czołówce laureatów, dosłownie o włos ustąpił miejsca koleżance z Tajwanu. W globalnym jury zasiada natomiast nasz ubiegłoroczny polski laureat Rafał Brzoska. Z perspektywy Monako widać więc wyraźnie: polska przedsiębiorczość jest naprawdę w światowej czołówce, a w niektórych obszarach ośmielam się oceniać, że jesteśmy najlepsi na świecie. I nie mówię tego dlatego, że jestem Polakiem i najlepiej życzę polskim przedsiębiorcom.
Jakie to obszary?
Mamy niesamowitą, prawdopodobnie spowodowaną naszą niełatwą historią, zdolność do wykorzystania przeciwności na naszą korzyść. Umiejętność odnalezienia się w trudnych, szybko zmieniających się warunkach. To kluczowe w wyścigu o sukces.
Czyli mamy w przyszłości szansę na wygraną w światowym finale?
Będąc świeżo po tej światowej gali powiedziałbym, że to tylko kwestia czasu. Niedługiego.
Jakie są główne obowiązki i odpowiedzialności audytora konkursu?
Pilnuję jak oka w głowie niezależności konkursu, pomagam jury, ale tylko w kwestiach logistycznych. Jako współwłaściciel EY dbam, aby nasze cenne przedsięwzięcie działało jak najsprawniej.
Zgłoszenia do konkursu EY Przedsiębiorca Roku można składać do 30 czerwca. Proszę powiedzieć, kto może wziąć udział w konkursie? Jak należy dokonać zgłoszenia?
Przedsiębiorca może zgłosić się do konkursu samodzielnie, zgłoszenie może też wypełnić inna upoważniona osoba, np. współpracownik, dostawca, członek rodziny. Wystarczy wypełnić formularz dostępny na stronie przedsiebiorcaroku.pl, w odpowiedniej kategorii konkursowej. Kategoria „Produkcja i Usługi” obejmuje przedsiębiorców działających ponad pięć lat w sektorze produkcyjnym lub usługowym, osiągających przychody ze sprzedaży powyżej 20 mln zł. W kategorii „Nowe technologie/Innowacyjność”, jury poszukuje zarządzających co najmniej 2-letnimi firmami, o przychodach powyżej 5 mln zł i specjalizującymi się w nowoczesnych technologiach bądź w obszarach, w których innowacyjne zastosowanie nowoczesnych technologii pozwala uzyskać przewagę konkurencyjną na rynku. Przedsiębiorcy, którzy prowadzą z sukcesem swoją działalność od dwóch do pięciu lat mogą z kolei startować w konkursie w kategorii „Nowy Biznes”.
Zachęcam wszystkich do dołączenia do grona alumnów naszego konkursu. Paweł Jarski powiedział, że nigdy nie przypuszczał, że znajdzie się w gronie kilku najlepszych przedsiębiorców na świecie. Podobnie myśli większość naszych przedsiębiorców, jest to naturalne. Okazuje się jednak, że pierwszym krokiem do tego, aby zostać docenionym na świecie jest to, aby bez kompleksów uwierzyć w swoje walory. Pierwszym krokiem jest zgłoszenie.
–
EY Polska od 2003 roku prowadzi polską edycję międzynarodowego konkursu EY Przedsiębiorca Roku, której zwycięzcy reprezentują Polskę w międzynarodowym finale World Entrepreneur of the Year, organizowanym co roku w Monte Carlo. To jedyna tej rangi, międzynarodowa inicjatywa promująca najlepszych przedsiębiorców. Udział w konkursie na każdym etapie jest bezpłatny, a zgłoszenie odbywa się za pomocą formularza aplikacyjnego na stronie www.przedsiebiorcaroku.pl. Zgłoszenia do kolejnej edycji konkursu można składać do 30 czerwca.
