„Blue economy” czyli niebieska gospodarka, to pojęcie odnoszące się do zrównoważonego wykorzystywania zasobów morskich i oceanicznych w sposób przynoszący korzyści zarówno dla środowiska, jak i dla gospodarki. W ramach niebieskiej gospodarki podejmuje się działania mające na celu zwiększenie zrównoważonego wykorzystywania zasobów mórz i oceanów, w tym np. produkcję żywności z oceanów, pozyskiwanie energii z oceanów, turystykę morską, czy też ochronę przyrody morskiej i morskich ekosystemów.
Niebieska gospodarka ma zatem na celu stworzenie modelu gospodarczego, który jest bardziej przyjazny dla środowiska, bardziej efektywny i bardziej zrównoważony. Wspiera to cele zrównoważonego rozwoju, w tym cel 14 „Ochrona i zrównoważone wykorzystanie zasobów oceanów, mórz i zasobów wodnych”.
Wiele krajów na świecie już stosuje zasady niebieskiej gospodarki. Jednym z przykładów jest Norwegia, która od wielu lat prowadzi zrównoważoną gospodarkę rybną i stawia na pozyskiwanie energii z oceanów. Dzięki temu Norwegia stała się jednym z najbardziej rozwiniętych i bogatych krajów w Europie.
Polska, jako kraj położony nad Morzem Bałtyckim, ma duży potencjał w sektorach związanych z niebieską gospodarką. Jednym z sektorów, który może przynieść Polsce duże korzyści, jest energetyka morska. Polska posiada ogromne zasoby wiatru morskiego, które mogą być wykorzystane do produkcji energii elektrycznej. Początkowo techniczny potencjał szacowano na około 20 GW. Według najnowszego raportu opracowanego na zlecenie Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej (PSEW), polski potencjał w zakresie morskiej energetyki wiatrowej wynosi 33 GW. Zgodnie z „Polityką energetyczną Polski do 2040 roku” jednym ze strategicznych i priorytetowych kierunków jest wart ok. 130 mld zł program inwestycyjny budowy morskich farm wiatrowych w Polsce. Dzięki niemu powstanie 11 GW mocy zainstalowanej z morskich farm wiatrowych do 2040 roku w polskiej wyłącznej strefie ekonomicznej Morza Bałtyckiego. Program budowy morskich farm wiatrowych w Polsce będzie miał ogromny wpływ na strukturę mocy wytwórczych w energetyce oraz rozwój sieci przesyłowej. Pozwoli także na wypełnienie przez Polskę celów klimatycznych
i środowiskowych w zakresie źródeł OZE i redukcji emisji CO2. W kraju rozwijane są już pierwsze farmy wiatrowe na Morzu Bałtyckim, a planowane są kolejne inwestycje.
Warto również zaznaczyć, że Polska posiada znaczne zasoby energii słonecznej. Według szacunków z maja ubiegłego roku, produkcja energii z paneli fotowoltaicznych przekroczyła 10,2 GW. Udział paneli fotowoltaicznych w dostawach energii przekroczył 7% . W sumie, liczby i statystyki pokazują, że kraj ma ogromny potencjał w zakresie energii wiatrowej i słonecznej, zwłaszcza w rejonie wybrzeża Bałtyku. Zrównoważony rozwój sektora energetyki morskiej w Polsce może przynieść wiele korzyści, zarówno ekonomicznych, jak i ekologicznych.
Innym ważnym sektorem jest rybołówstwo. Polska jest jednym z największych producentów ryb w Europie. Polskie rybołówstwo stawia na rozwój zrównoważony, co pozwala na dalsze wykorzystanie zasobów morskich w długiej perspektywie czasowej. Warto również zwrócić uwagę na rozwijającą się akwakulturę, czyli hodowlę ryb i innych organizmów morskich. W Polsce ta gałąź gospodarki morskiej rozwija się coraz bardziej dynamicznie.
Turystyka morska również ma duży potencjał w naszym kraju. Morze Bałtyckie przyciąga turystów z Polski i zagranicy. Kąpiele morskie, plaże, żeglarstwo, kajakarstwo, wędkarstwo, a także wizyty w portach i muzeach morskich – to tylko niektóre z dostępnych atrakcji.
Nie można również zapomnieć o ochronie środowiska morskiego, która jest niezwykle ważna dla zrównoważonego rozwoju niebieskiej gospodarki. Polska podejmuje działania na rzecz ochrony Bałtyku i innych obszarów morskich, w tym poprzez tworzenie parków morskich i rezerwatów przyrody, oraz stawia na rozwój technologii umożliwiających skuteczną ochronę środowiska morskiego.
Niebieska gospodarka ma zasadnicze znaczenie dla Unii Europejskiej w kontekście wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu. Dlatego też, aby w pełni włączyć niebieską gospodarkę do Zielonego Ładu i strategii odbudowy, Komisja Europejska przyjęła nowe podejście do zrównoważonej niebieskiej gospodarki w UE. Bardzo istotnym elementem tego nowego podejścia jest Misja Europejska „Restore our Ocean and Waters”.
Przedsięwzięcie to, wdrażane w perspektywie 2030 r., ma na celu ochronę i przywrócenie stanu naszych oceanów i wód poprzez badania naukowe i innowacje, włączanie obywateli i niebieskie inwestycje. Misja wspiera zaangażowanie i współpracę regionalną poprzez lokalne „latarnie morskie” w głównych dorzeczach mórz/rzek: Atlantyku i Arktyki, Morza Śródziemnego, Bałtyku i Morza Północnego oraz Dunaju i Morza Czarnego. W ramach największego europejskiego programu finansowania badań i innowacji Horyzont Europa, Komisja Europejska stwarza szereg możliwości dla innowatorów, naukowców i przedsiębiorców działających w obszarze niebieskiej gospodarki. Działania w tym zakresie dofinansowują także inne programy zarządzanie przez KE, np. program Life czy programy Interreg.
Między innymi o tych możliwościach opowiemy Państwu podczas Blue Economy Baltic Forum, które odbędzie się w Gdańsku w dniach 1-2 czerwca 2023 r. Blue Economy Baltic Forum to nowa inicjatywa, której celem jest wzmocnienie współpracy w regionie Morza Bałtyckiego. Gromadząc odpowiednich interesariuszy, prezentując udane inicjatywy i dostarczając odpowiednich informacji na temat możliwości finansowania innowacyjnych projektów, Forum będzie wspierać realizację misji „Restore our Oceans and Waters”.
W organizacji tego wydarzenia Dział Krajowego Punktu Kontaktowego Horyzont Europa (NCBR) i Biuro NCBR w Brukseli wspierają: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Horyzontalny Punkt Kontaktowy Polska Północna oraz Branżowy Punkt Kontaktowy Inteligentna i Czysta Mobilność (ILOT). Forum będzie okazją do pozyskania najnowszych informacji o możliwościach finansowania projektów z obszaru Niebieskiej Gospodarki, a także do nawiązania współpracy projektowej i biznesowej. Zaplanowaliśmy dla Państwa szereg ciekawych wystąpień, sesję pitching (możliwość zaprezentowania Państwa organizacji na forum międzynarodowym) oraz spotkanie match-making w obszarze transportu wodnego. Jednym z wydarzeń w czasie Forum będzie uroczyste podpisanie przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju tzw. Karty Misji – deklaracji podejmowania działań na rzecz wdrażania celów misji „Restore our Ocean and Waters”.
Więcej informacji oraz rejestracja na stronie: https://www.kpk.gov.pl/blue-economy-baltic-forum
Zapraszamy do kontaktu z Krajowym Punktem Kontaktowym ds. Horyzontu Europa. Można do nas zadzwonić, napisać, a także umówić się na spotkanie.
Materiał powstał we współpracy z NCBR
