Każdego roku do Komisji Europejskiej (KE) wpływają tysiące wniosków projektowych składanych w licznych konkursach w ramach programu HE. Wszystkie podlegają skrupulatnej ocenie formalnej i merytorycznej, zaś te, które otrzymają finansowanie, poddawane są monitorowaniu na całym etapie realizacji. Zarówno oceną wniosków, jak i nadzorem nad przebiegiem realizacji projektów zajmują się eksperci wybrani przez KE z bazy tworzonej za pośrednictwem portalu Funding & Tender Opportunities. Bez ich merytorycznej pracy rozdysponowanie funduszy z Programu Ramowego, jak i kontrola ich prawidłowego wydatkowania, nie byłyby możliwe. Pracę ekspertów-przedsiębiorców i jej znaczenie ukazuje kampania „Zostań Ekspertem Horyzontu Europa” prowadzona przez Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE.
Ekspertem KE może zostać osoba posiadająca wysoki poziom wiedzy specjalistycznej oraz duże doświadczenie w jakieś dziedzinie, bądź w realizacji lub rozliczaniu projektów, sprawnie posługująca się językiem angielskim.
Ekspert programu HE ma za zadanie przyjrzeć się wymogom postawionym w ramach konkursu i ocenić, na ile proponowane przez wnioskodawców rozwiązania wpisują się w te wyzwania i na ile realistycznie rozwiązują wskazane problemy. Proces ten obejmuje zarówno kwestie formalne (związane z wymogami konkursu), jak i elementy merytoryczne związane z dziedziną, której dotyczy proponowany projekt. O ile w projektach typowo badawczych kładzie się większy nacisk na wartość naukową, to w projektach badawczo-rozwojowych, których wyniki mają być wdrażane na rynku, poza samym przełomowym pomysłem liczy się strategia biznesowa i konkretny plan komercjalizacji.
Rola przedsiębiorców jako ekspertów
Przedsiębiorcy, którzy staną się ekspertami Komisji Europejskiej, mogą zarówno brać udział w procesie oceny wniosków projektowych, jak też monitoringu realizacji projektów w trakcie ich trwania lub po zakończeniu. Przedsiębiorcy jako eksperci:
- są wsparciem merytorycznym – każdy rynek jest podporządkowany określonym regułom, stąd to właśnie doświadczeni przedsiębiorcy mogą merytorycznie ocenić projekty, uwzględniając niuanse charakterystyczne dla konkretnego obszaru wdrożenia i decydować, które z nich otrzymają dofinansowanie. Wynika to z ich praktycznego doświadczenia w obszarach związanych z innowacjami, technologią i rynkiem. Ich wiedza przekłada się na wybór bardziej realistycznych i efektywnych w realizacji projektów badawczych;
- przyczyniają się do przyspieszenia transferu technologii – świat nauki generuje bardzo dużo odkryć, jednak dopiero świadoma rynkowa selekcja pozwala przedsiębiorcom dostrzec możliwości praktycznego zastosowania wybranych badań naukowych, a to z kolei pomaga szybciej przenosić innowacje z laboratoriów na rynek;
- współtworzą priorytety programu Horyzont Europa – mają szansę aktywnie wpływać na ich kształtowanie, dopasowując je do rzeczywistych potrzeb (także naszej krajowej!) gospodarki i społeczeństwa.
Korzyści dla przedsiębiorców
Jedną z największych korzyści dla przedsiębiorców z oceny wniosków jest łatwiejszy dostęp do finansowania, ponieważ udział ekspercki w ocenie projektów daje doświadczenie i wiedzę potrzebną do przygotowywania własnych projektów w Horyzoncie Europa. Jedną z najskuteczniejszych metod zinternalizowania wiedzy jest uczenie się na błędach innych ludzi. Wiedząc, jakie błędy pojawiają się we wnioskach projektowych, przedsiębiorcy unikają powielania ich w swoich aplikacjach.
Oczywiście istotny w pracy eksperta oceniającego jest także motyw wynagrodzenia. KE oferuje tu stałą stawkę godzinową oraz pokrycie kosztów wyjazdów i diet.
Innym atutem pełnienia roli eksperta jest poszerzanie sieci kontaktów – nawiązywanie relacji z innymi przedsiębiorcami, naukowcami i instytucjami, co może prowadzić do przyszłych partnerstw projektowych lub biznesowych. Każda wymiana opinii pomiędzy ekspertami oceniającymi może prowadzić do potencjalnego spotkania przyszłego partnera biznesowego, projektowego, a może wręcz do powstania pomysłu na nowy produkt czy usługę.
Korzyścią zaangażowania się w rolę eksperta jest też wzrost wiedzy i kompetencji. Oceniając zaawansowane projekty badawcze, przedsiębiorcy zdobywają nową wiedzę i umiejętności, które mogą zastosować w swoich firmach i we własnych projektach. Udział w panelach to także możliwość śledzenia na bieżąco postępu technologicznego w konkretnej dziedzinie. Pomaga to być na bieżąco w „gorących” tematach i odpowiednio kierować rozwojem swojego przedsiębiorstwa, nierzadko korzystając z doświadczeń innych.
Korzyści dla społeczeństwa i rozwoju gospodarczego
Z zaangażowania przedsiębiorców w proces oceny projektów wynikają też szersze korzyści, przede wszystkim to, że innowacyjne rozwiązania pojawiają się szybciej w codziennym życiu. Zaangażowanie przedsiębiorców sprawia, że projekty badawcze są bardziej ukierunkowane na praktyczne rozwiązania, przyspieszając proces wprowadzania innowacji na rynek. Przedsiębiorcy znacznie lepiej od naukowców czują rynek – tym samym są w stanie względnie efektywniej znaleźć rynkowe zastosowanie dla nowych technologii.
Współpraca z przedsiębiorcami przyczynia się do rozwoju konkurencyjności Europejskiego Obszaru Gospodarczego, co ma pozytywny wpływ na zatrudnienie i rozwój ekonomiczny. Ocena wykraczająca poza wartość merytoryczną innowacji – jej naukowej doskonałości – jest bardzo ważna. Nie wystarczy sam pomysł – ten może trafić na półkę, o ile nie stoi za nim konkretny plan walidacji, skalowania i wdrożenia. To tu tkwi najistotniejsza rola ekspertów-przedsiębiorców – są w stanie ocenić, które rozwiązanie przewyższa produkty konkurencyjne, a które nie; który zespół projektowy ma szansę dostarczyć rozwiązanie, a który utknie w „dolinie śmierci”.
Udział przedsiębiorców wspomaga także rozwój ekosystemu innowacji, gdyż wymiana wiedzy i doświadczeń przyspiesza postęp technologiczny. Zacieśnienie współpracy nauki z biznesem pozwala wypracować jasne ścieżki rozwoju innowacji, wokół których rozwijają się kolejne instytucje otoczenia biznesu, wypełniając luki potrzebne do sprawnej implementacji nowości technologicznych na rynek.
Krajowy Punkt Kontaktowy wspiera przyszłych ekspertów
Program Horyzont Europa daje bardzo dużo możliwości: finansowych – budżet na realizację działań projektowych, przez dostęp do partnerów biznesowych i nowych rynków, ale przede wszystkim – udział w bardzo szeroko zakrojonym ekosystemie wsparcia innowacji. Rola eksperta to jeszcze głębsze wejście w ten ekosystem, pozwalające przedsiębiorcy poznać wiele niuansów procesu tworzenia i oceny projektów, niedostępnych z zewnątrz programu. Wpisanie programu Horyzont Europa w strategię rozwoju firmy może być istotnym krokiem naprzód.
Eksperci Krajowego Punktu Kontaktowego udzielają nieodpłatnie wszelkich informacji o programie i możliwościach uczestnictwa – zapraszamy na stronę https://www.kpk.gov.pl/. Więcej informacji na temat możliwości zostania ekspertem Komisji Europejskiej znajduje się w zakładce https://www.kpk.gov.pl/horyzont-europa/eksperci-ke.
17 października 2023 r. zapraszamy również na konferencję Krajowego Punktu Kontaktowego „Dlaczego warto być ekspertem Komisji Europejskiej?”, która odbędzie się w Warszawie w hotelu Radisson Sobieski – więcej informacji na stronie: https://www.kpk.gov.pl/wydarzenia/konferencja-dlaczego-warto-byc-ekspertem-komisji-europejskiej
Materiał reklamowy powstał we współpracy z Krajowym Punktem Kontaktowym NCBR
