Zdaniem autorów raportu sztuczna inteligencja przestaje być domeną wyłącznie korporacji, a zastosowanie nowych technologii otwiera przed MŚP możliwość wprowadzenia nowych modeli biznesowych, opartych na danych i algorytmach. Istnieją jednak zagrożenia związane z bezpieczeństwem i prywatnością danych, na które firmy muszą się przygotować, wdrażając odpowiednie zabezpieczenia i zapewniając zgodność z przepisami. Aby właściwie korzystać z zaawansowanych technologii, niezbędny jest także odpowiedni poziom kompetencji pracowników, co stawia przed firmami wyzwanie związane z zapewnieniem odpowiednich szkoleń i rozwojem personelu.
Korzystanie z AI opłaca się MŚP
Według wyników badania, aż 9 na 10 małych i średnich przedsiębiorstw stosuje sztuczną inteligencję (AI) i uczenie maszynowe (ML), przy czym prawie co czwarta firma – w znacznym stopniu. Ponad 40% firm przewiduje również pozytywne skutki finansowe wynikające z wdrożenia AI/ML, takie jak wzrost przychodów i redukcja kosztów. Połowa firm, które korzystają ze sztucznej inteligencji, dostrzega potencjał tej technologii w budowaniu przewagi konkurencyjnej. Prawie 2/3 firm jest przekonana o korzystnym wpływie AI i ML na ich pracę. Najczęściej wskazywane obszary, gdzie AI/ML mają pozytywny wpływ, to: IT, marketing/tworzenie kreacji, obsługa klienta, administracja, sprzedaż, logistyka, produkcja i kontrola jakości.
Ponad 50% przedstawicieli MŚP, które korzystają z AI/ML, przewiduje również znaczące zmiany w swojej branży w wyniku dynamicznego rozwoju tych technologii. Wpływ sztucznej inteligencji ma obejmować głównie wprowadzenie nowych produktów opartych na AI, poprawę obsługi klienta dzięki chatbotom, zautomatyzowanie procesów oraz redukcję błędów.
– Dziś to sztuczna inteligencja jest gamechangerem, i to nie tylko biznesu. Potrzeba zrozumienia, jak wdrożenie rozwiązań opartych o AI może pomóc małym i średnim firmom, odgrywających kluczową rolę w tworzeniu miejsc pracy, innowacji, oraz wzmacnianiu lokalnych gospodarek. Nasze badanie potwierdza, że galopujący rozwój sztucznej inteligencji już teraz wyraźnie przekształca regionalny krajobraz MŚP – zaznacza Tomasz Snażyk, prezes AI Chamber.
AI sojusznikiem pracowników MŚP
Z raportu Izby wynika, że prawie 63% badanych MŚP postrzega sztuczną inteligencję oraz uczenie maszynowe jako wsparcie, 15% widzi w tej technologii konkurencję, a jedynie 4% wyraża obawy przed AI. Pracownicy przedsiębiorstw, którzy uznali AI za pomocną technologię, najczęściej wskazywali, że AI wspiera ich w codziennej pracy lub ogólnie ułatwia wykonywanie zadań. Przykładem jest automatyzacja procesów biznesowych, umożliwiająca MŚP optymalizację operacji i skupienie się na kluczowych zadaniach. Dzięki algorytmom uczenia maszynowego firmy mogą dostarczać spersonalizowane usługi, co zwiększa lojalność klientów. Ponadto analiza danych przy użyciu AI pozwala poprawić jakość produktów i usług oraz zwiększyć konkurencyjność poprzez szybsze dostosowanie się do zmian na rynku. Zaawansowane algorytmy AI pomagają również w predykcji i planowaniu, co umożliwia firmom podejmowanie lepiej przemyślanych decyzji biznesowych. Dodatkowo analiza danych przy użyciu AI pozwala na szybką reakcję na problemy i wprowadzanie ulepszeń w procesach produkcyjnych lub świadczeniu usług. Dzięki temu firmy mogą osiągnąć znaczącą redukcję kosztów operacyjnych i zyskać przewagę na konkurencyjnym rynku.
Według raportu MŚP najczęściej wykorzystują AI/ML do: przewidywania sprzedaży (56%), targetowania w ramach kampanii (55%), analizy zużycia zasobów (51%), dynamicznego kształtowania cen (51%), analizy sprzedaży krzyżowej (48%), analizy danych (36%), automatyzacji zadań (30%), zarządzania ryzykiem (23%), tworzenia reklam (23%) i grafik social media (21%), rozwoju nowych produktów lub usług, wykrywania oszustw i nadużyć (20%) oraz wsparcia w podejmowaniu decyzji biznesowych (19%).
MŚP w większości stawiają na wdrożenia in-housowe, przy wykorzystaniu własnych zasobów kadrowych (38%). Mniej, bo 27% firm decyduje się na wdrożenie nowych technologii przez firmy zewnętrzne, które przekażą gotowe rozwiązanie lub też będą je utrzymywać (24%). Z konsultingu zewnętrznych ekspertów korzysta 26% badanych.
Większe MŚP doceniają innowacje
Według raportu, firmy o zasięgu lokalnym lub regionalnym oraz mniejsze przedsiębiorstwa rzadziej korzystają z AI i ML niż te o większym, międzynarodowym zasięgu. Im dłużej dana firma działa na rynku, tym ma bardziej pozytywny stosunek do sztucznej inteligencji i lepszą ocenę o jej wpływie na biznes: 51% to firmy o stażu mniej niż 5 lat, 58% – firmy ze stażem 5-10 lat na rynku i 62% – przedsiębiorstwa istniejące na rynku dłużej niż 10 lat.
Inicjatywa nie płynie z góry
Jak wynika z raportu Izby AI, aż w 40% wszystkich badanych firm stosujących AI kierownictwo aktywnie wspiera korzystanie z tych technologii. W co czwartej firmie korzystającej ze wsparcia AI kierownictwo nie narzuca wyboru narzędzi pracownikom, a jedynie w 11% przypadków decyduje ono o konkretnych rozwiązaniach. Niemniej, 41% respondentów jest zdania, że kierownictwo utrudnia rozwój AI/ML w ich przedsiębiorstwie. 48% badanych MŚP twierdzi, że ich firma preferuje tradycyjne metody pracy i ma opór przed wprowadzaniem nowych rozwiązań AI.
MŚP-y zderzają się z barierami rozwoju AI
Bariery w rozwoju AI, wskazywane przez pracowników MŚP, obejmują głównie brak zaufania do nowej technologii, niechęć pracowników i ich wiek. Ponadto, poważne wyzwania stanowią także wysokie koszty wdrożenia i ograniczona wiedza kadr. Brak wykwalifikowanego personelu czy zrozumienia potencjalnych korzyści jakie może przynieść wdrożenie AI w firmie oraz obawy dotyczące prywatności i bezpieczeństwa danych są również istotnymi czynnikami ograniczającymi przedsiębiorstwa w wykorzystaniu tej technologii.
Około 40% badanych przedsiębiorstw, które jeszcze nie wprowadziły AI, nie planuje tego w najbliższej przyszłości. Główne przyczyny to brak wiedzy lub doświadczenia w tym obszarze, inne priorytety w firmie, brak zapotrzebowania, oraz brak odpowiednich zasobów ludzkich do zarządzania i utrzymania systemów opartych na AI/ML.
Przyszłość AI w MŚP w optymistycznych barwach
Jak wynika z raportu, kluczowe dla rozwoju AI w MŚP były ostatnie 2 lata – to właśnie wtedy prawie 60% małych i średnich przedsiębiorstw zaczęło korzystać z przełomowej technologii. Jednocześnie, mimo iż innowacje nie są im obce, 50% przedstawicieli MŚP wyraża przekonanie, że konkurencja już teraz wyprzedza ich firmę w wykorzystaniu technologii AI/ML.
Dostępność rozwiązań AI staje się jednak coraz bardziej przystępna dla MŚP. Na rynku pojawia się coraz więcej platform i narzędzi dostosowanych do specyficznych potrzeb mniejszych firm, oferując im łatwy dostęp do potencjału sztucznej inteligencji bez konieczności posiadania rozbudowanych zasobów IT. Na wsparcie technologii AI w MŚP ma również plany polski rząd – według zapowiedzi Ministerstwa Cyfryzacji już w 2025 roku ma wystartować Fundusz AI. Według ekspertów resortu planowany Fundusz AI będzie miał kilka strumieni, z czego jeden przeznaczony będzie na strategię wykorzystania AI w MŚP. Celem ma być wsparcie 2 mln czempionów w postaci małych i średnich firm tak, aby przynajmniej milion z nich zwiększyło swoją produktywność o 10-15%. Drugi strumień ma dotyczyć wdrożeń i innowacji. Fundusz AI ma wywindować polskie firmy na pozycję globalnych potentatów technologicznych.
Pełna wersja raportu do pobrania na stronie AI Chamber: https://aichamber.eu/rola_ai_w_msp/
