Ograniczanie wpływu działalności centrów danych na środowisko oraz lokalne otoczenie stało się priorytetem dla inwestorów oraz operatorów tej kluczowej infrastruktury cyfrowej. Jak twierdzą eksperci Data4, w Polsce szczególnie ważne będą działania związane z pozyskaniem zielonej energii, wdrożenie zrównoważonych technologii chłodzenia w nowo powstających obiektach, a także projekty w obszarze odzysku ciepła odpadowego. Wskazują dziesięć obszarów, które będą kształtować dynamicznie rozwijający się sektor w Europie Środkowo-Wschodniej, w tym odpowiedź na obecne wyzwania takie jak coraz większe zastosowanie AI przy jednoczesnym wypełnianiu celów środowiskowych.
– Wraz ze wzrostem mocy obliczeniowej, wynikającym z tego, że w coraz większym stopniu wszyscy korzystamy z narzędzi generatywnej sztucznej inteligencji, wzrasta zapotrzebowanie na energię. Wielkość polskiego rynku centrów danych stale rośnie. Predykcje związane z rozwojem sektora wskazują, że jego wartość w Polsce wzrośnie do 6 mld zł w 2028 r. Celem jest budowa i eksploatacja centrów danych w taki sposób, aby sprostały one ogromnym wyzwaniom wynikającym z rozwoju nowych technologii, przy jednoczesnym ograniczeniu wpływu na środowisko. Niemniej istotna jest współpraca z lokalnymi społecznościami i budowanie świadomości, czym tak naprawdę są centra danych – podkreśla Adam Ponichtera, dyrektor polskiego oddziału Data4.
Budowa wielkoskalowych kampusów
Rozwój sztucznej inteligencji już teraz powoduje, że duże amerykańskie firmy inwestują w projekty w USA na szeroką skalę. Eksperci Data4 przewidują, że w najbliższych latach będziemy obserwować coraz więcej realizacji wielkoskalowych kampusów centrów danych. Co ważne, tego typu infrastruktura, osiągająca moc nawet 1 GW, jest często zlokalizowana w pobliżu niskoemisyjnych, odnawialnych źródeł energii. Zaprojektowana do przetwarzania ogromnych ilości danych, zaspokaja rosnące zapotrzebowanie na wymagające obliczenia, w szczególności w zakresie sztucznej inteligencji i analizy danych w czasie rzeczywistym.
Wzrost zapotrzebowania na energię
Popularność generatywnych aplikacji opartych na AI powoduje znaczne zwiększenie zużycia energii. Wykorzystanie tych innowacji technologicznych może pochłaniać nawet dziesięciokrotnie więcej energii niż standardowe usługi, takie jak wyszukiwarki internetowe. To rosnące zapotrzebowanie zmusza firmy z sektora do poszukiwania innowacyjnych sposobów zasilania swojej infrastruktury przy jednoczesnym zminimalizowaniu śladu węglowego.
Zaawansowane, zrównoważone systemy chłodzenia
Chłodzenie pozostanie kluczowym czynnikiem, przy czym coraz większe znaczenie będą mieć takie systemy jak bezpośrednie chłodzenie cieczą (DLC). Ta technologia stanowi znaczący postęp w branży centrów danych, a także realne rozwiązanie dla rosnących wyzwań związanych z zarządzaniem ciepłem i zużyciem energii. Długoterminowe korzyści w zakresie efektywności energetycznej, gęstości mocy i zrównoważonego rozwoju sprawiają, że coraz więcej operatorów stosuje ten typ chłodzenia w nowoczesnych obiektach data center.
Większa energetyczna autonomia centrów danych
Dążenie branży do ograniczenia wpływu na środowisko będzie powodowało coraz większe zainteresowanie tematem niezależności energetycznej centrów danych. Operatorzy będą mogli wybierać spośród kilku strategii dostępu do własnych źródeł energii, w tym do wykorzystania małych modułowych reaktorów jądrowych (SMR). Umożliwiają one zapewnienie stabilnego i zrównoważonego zasilania, zwłaszcza w obszarach odizolowanych. Innym rozwiązaniem jest inwestycja w systemy magazynowania energii, takie jak akumulatory o dużej pojemności, które pomagają zarządzać wahaniami zużycia i zwiększyć odporność energetyczną.
Cyfrowe bliźniaki centrów danych
Po kilku latach od ich powstania, projekty symulacji cyfrowych, które mają na celu optymalizację efektywności energetycznej centrów danych, zaczynają przynosić rezultaty. Cyfrowe bliźniaki mogą być wykorzystywane do predykcji procesów zachodzących w kampusach, a także wspierać rozwiązania, które dążą do zmniejszenia zużycia energii przy jednoczesnym dostosowaniu wydajności systemów chłodzenia i zasilania.
Dywersyfikacja lokalizacji
W obliczu ograniczonego dostępu do mocy coraz więcej centrów danych jest obecnie zlokalizowanych na obszarach przemysłowych lub z dala od konwencjonalnych skupisk. Współcześnie kampusy są często budowane w pobliżu elektrowni zapewniających odnawialne źródła energii, co pozwala omijać przeszkody związane z infrastrukturą energetyczną głównych ośrodków miejskich.
Innowacje w zakresie ponownego wykorzystania ciepła
Eksperci z branży centrów danych cały czas testują możliwości wykorzystania ciepła odpadowego. Nowe projekty będą musiały spełniać wspólny warunek, czyli bliskość sieci ciepłowniczych. Obiecującą innowacją w tym kierunku jest koncepcja biocyrkularnego centrum danych. Wykorzystując ciepło odpadowe do uprawy alg, ten model wykracza poza konwencjonalny recykling termiczny – umożliwia produkcję biomasy do wytwarzania produktów dla przemysłu, np. farmakologicznego czy spożywczego.
Zintegrowane podejście do analizy cyklu życia
Oprócz optymalizacji zużycia energii, operatorzy centrów danych muszą kontrolować całościowy ślad środowiskowy centrów danych, również na etapie materiałów budowlanych, konstrukcji i zakończenia eksploatacji. To zintegrowane podejście do analizy cyklu życia maksymalizuje wpływ innowacji, takich jak wspomniane biocyrkularne centrum danych. Zrównoważone budownictwo, akredytowane przez standardy takie jak BREEAM i oparte na niskoemisyjnym betonie, będzie miało kluczowe znaczenie w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju. W dłuższej perspektywie to właśnie ta holistyczna wizja, zarówno środowiskowa, jak i związana z gospodarką obiegu zamkniętego, powinna dominować w sektorze centrów danych.
Współpraca z lokalnymi społecznościami
Mimo tego, że jako społeczeństwo ciągle korzystamy z cyfrowych usług, które nie mogą działać efektywnie bez centrów danych, to sam sposób funkcjonowania tych obiektów wciąż pozostaje nowością dla obywateli. Polska gospodarka jako jedna z najdynamiczniej rozwijających się w Europie Środkowo-Wschodniej, stawia coraz większy nacisk na rozwój infrastruktury technologicznej. Centra danych będą więc coraz częściej elementem miejskiego krajobrazu. Aglomeracja warszawska dysponuje potencjałem rozwoju cyfrowego i stanowi strategiczny węzeł dla połączeń między Europą Zachodnią, Wschodnią oraz Skandynawią – blisko 60% biznesu jest zlokalizowane właśnie tutaj. To szansa na rozwój, tworzenie miejsc pracy i partnerstw z lokalnymi szkołami czy przedsiębiorstwami. To także możliwość przejrzystej komunikacji związanej z działalnością sektora centrów danych. Taka strategia nie tylko pozwoli sprostać wymaganiom coraz bardziej scyfryzowanej gospodarki, ale także tworzyć dodatkowe możliwości i kreować korzyści w otoczeniu centrów danych.
Cenne zasoby ludzkie
Realizacja inwestycji, jaką są centra danych, wymaga odpowiednio wyspecjalizowanych talentów. Bez właściwie przygotowanych pracowników, trudno będzie tworzyć nowe inwestycje oraz skutecznie nimi zarządzać. Wyzwaniem dla operatorów w 2025 r. będzie kontynuowanie wysiłków w celu przyciągnięcia nowych talentów z innych sektorów i zatrzymania ich w stosunkowo nowej branży w Polsce.
