Firma EY, zajmująca się m.in. audytem, doradztwem podatkowym oraz consultingiem, przeprowadziła badanie zatytułowane EY Barometr Przedsiębiorczości 2025 w lutym i marcu 2025 roku w 16 krajach regionu: Bułgarii, Chorwacji, na Cyprze, w Czechach, Estonii, Grecji, na Węgrzech, Łotwie, Litwie, Malcie, w Polsce, Rumunii, Serbii, Słowacji, Słowenii i Turcji. Przebadano 1031 przedsiębiorstw, w tym 179 w Polsce.
Badanie miało na celu sprawdzenie m.in., jakie – zdaniem przedsiębiorców – zjawiska mogą wpłynąć na bezpieczeństwo finansowe firmy w ciągu najbliższych 12 miesięcy, jakie są największe wyzwania związane z prowadzeniem biznesu, a także jak oceniają oni ogólne warunki do prowadzenia biznesu m.in. in w Polsce. Poniżej kluczowe wnioski z badania.
Biurokracja największą barierą dla przedsiębiorczości w Polsce
Badanie EY pokazuje, że 36% przedsiębiorców uważa, że w Polsce warunki działalności gospodarczej są korzystne (w regionie to zdanie podzielało tylko 24%), a 30% określiło je jako neutralne. Podobną rozbieżność odnotowano wśród tych, którzy twierdzili, że w ich krajach nie da się prowadzić biznesu (Polska – 32%, region – 50%).
Wśród największych barier ponad połowa (53%) wymieniła biurokrację i regulacje. Obciążenia te były jeszcze większe w regionie, bo wskazało je 62% respondentów. Tylko 1/5 przedsiębiorców stwierdziła, że przepisy i praktyki biznesowe wspierały oraz zachęcały do innowacji. Dla 27% stanowiły wyzwanie, a dla 26% były na tyle złożone, że wymagały dodatkowych zasobów. Zdaniem 16% okazały się na tyle restrykcyjne, że utrudniały rozwój biznesu.
Jakie są najważniejsze bariery dla przedsiębiorczości w Polsce?
Niestabilność geopolityczna wpłynie na bezpieczeństwo finansowe firm w Polsce
Wyniki badania jasno wskazują, że jednym z największych wyzwań dla rodzimych przedsiębiorców jest niestabilność geopolityczna. Aż 68% z nich spodziewało się, że wpłynie ona negatywnie na bezpieczeństwo finansowe ich firm. W pozostałych ankietowanych krajach Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej podobnie odpowiedziało 74% badanych. Mimo że polskie firmy bały się mniej, to cały region zdawał sobie sprawę z trudnej sytuacji geopolitycznej, wywołanej m.in. agresją Rosji na Ukrainę.
Jak poniższe zjawiska wpłyną na bezpieczeństwo finansowe firmy w ciągu najbliższych 12 miesięcy?
Geopolityka to nie jedyne wyzwanie. Koszty operacyjne, pracy oraz presja inflacyjna także będą miały znaczący wpływ na działalność biznesową. Ponadto, 34% polskich firm uważa, że konsumenci ograniczą swoje zakupy, więc przygotowują się na potencjalne spadki popytu i podkreślają potrzebę zmian, aby utrzymać wysokość przychodów mimo niepewności gospodarczej. Jednocześnie prawie 30% zwracało uwagę na problemy z dostępem do kredytów.
Największym kosztem, z którym muszą się mierzyć firmy to ceny energii oraz mediów. Wskazało je 69% respondentów. Rosnące ceny energii podkreślano w całym badanym regionie Europy, ale polscy przedsiębiorcy bali się ich nieco bardziej – różnica wyniosła 6 pkt. procentowych.
– W ostatnich latach koszty energii znacząco wpłynęły na wzrost kosztów operacyjnych przedsiębiorstw, co wymusiło na nich konieczność adaptacji do zmieniającego się rynku. Wiele firm inwestuje w odnawialne źródła energii, co nie tylko przyczynia się do zrównoważonego rozwoju, ale także pozwala na stabilizację kosztów w dłuższej perspektywie, a jednocześnie zwiększa ich konkurencyjność na rynku – mówi Jarosław Wajer, partner EY, lider Zespołu Energetycznego EY w Polsce.
W pozostałych krajach regionu koszty pracy znalazły się na pierwszym miejscu na liście wyzwań.
Poszukiwani specjaliści od AI
Jak pokazało badanie, Polska stoi w obliczu poważnych wyzwań związanych z przyciąganiem wykwalifikowanych talentów. Ponad połowa (53%) przedsiębiorców nie może znaleźć pracowników z wymaganymi umiejętnościami, a 41% z odpowiednim doświadczeniem. Najbardziej poszukiwane są oczywiście kompetencje cyfrowe, w tym związane z AI.
Ponadto, odpowiedzi polskich przedsiębiorców wskazywały, że lepiej sobie radzą z presją związaną z wynagrodzeniami pracowników. Suma wskazań „wysoki” i „średni wpływ” kosztów pracy była w Polsce o 5 pkt. proc. niższa niż w regionie.
