Porównywarka kantorów internetowych strefawalut.pl przygotowała analizę rynku walutowego w Polsce. Badanie podzielono na trzy części. W pierwszej oszacowano wielkość wymiany handlowej w Polsce, w drugiej zanalizowano grupy zainteresowane wymianą walut, a w ostatniej części przeprowadzono analizę głównych instytucji działających na rynku walut.
Wymiana handlowa Polski
Po raz pierwszy w historii Polski w bilansie handlowym eksport przewyższył import i to o ponad 1,25 miliarda euro w lipcu, według szacunków NBP. Jest to więc idealny moment do przeprowadzenia dokładnej analizy polskiego rynku walutowego. Łączna wartość polskiego importu i exportu w pierwszym półroczu wyniosła 149 mld euro, natomiast w ostatnich 12 miesiącach 302 mld euro.
Poniżej z kolei pokazano jak kształtowała się wymiana handlowa Polski w ostatnich 10 latach.
Główne podmioty wymieniające walutę w Polsce
Przedsiębiorstwa
Polska nieustannie zwiększa swój udział w handlu zagranicznym, na czym korzysta duża liczba przedsiębiorców. Obecnie w Polsce funkcjonuje około 1mln firm, z czego analizując dane GUS o profilach działalności firm, przynajmniej 15%, czyli 150tys. z nich mogłoby być zainteresowanych wymianą walut. Są to przede wszystkim firmy handlujące z zagranicą, transportowe, sprowadzające samochody a także pośrednio rolnicy (ponad połowa produkcji rolnej w Polsce jest eksportowana).
Kredytobiorcy walutowi
Do innych podmiotów zainteresowanych wymianą walut zaliczamy kredytobiorców. Według raportu „AMRON-SARFIN” przygotowanego na zlecenie Związku Banków Polskich w II kwartale 2013 roku udział kredytów złotowych po raz pierwszy przekroczył próg 99%. Jednak tylko 0,89% wartości wszystkich kredytów to kredyty w euro, a ledwo 0,01% w niegdyś bardzo popularnym franku szwajcarskim. To mniej nawet od długów w dolarach, które miały 0,05% wartości wszystkich udzielonych kredytów. Łącznie w II kwartale 2013r w Polsce udzielono tylko około 90mln zł kredytów walutowych. Kredyty walutowe stały się trudno dostępne od końca 2008 (początek kryzysu w USA a potem w Europie) kiedy to udzielanie ich zostało mocno ograniczone przez KNF i banki. W dodatku, czynnikiem zniechęcającym są obecnie rekordowo niskie stopy procentowe w Polsce.
Na koniec 2012 r. aktywnych było prawie 700 tys. szt. kredytów mieszkaniowych walutowych na łączną wartość 176 mld złotych, średnia wartość kredytu walutowego wynosi 253 tys. zł i większość kredytów udzielono na dłużej niż 25lat.
Polonia, emigranci stali i zarobkowi
Znaczną ilość walut wymieniają także Polacy wyjeżdżający za granicę. Według spisu powszechnego GUS w 2011 za granicami Polski przebywało dłużej niż 3 miesiące około 1,94 mln Polaków. Jednak do tej liczby należy doliczyć Polonię, czyli osoby pochodzenia polskiego i stałych emigrantów, których liczba według stowarzyszenia „Wspólnota Polska” wynosi ponad 20 mln. W raporcie „Transfery pieniężne od emigrantów a rozwój gospodarczy Polski” przygotowanym w maju br. przez Centrum im. Adama Smitha czytamy, iż Polscy emigranci w 2011r. przysłali do Polski 18,1 mld zł, a w 2012 17 mld złotych i liczba ta maleje.
Polska należy do grupy krajów UE najbardziej korzystających z transferów pieniężnych od imigrantów. W relacji do polskiego PKB stanowią one 1,5%, jak ocenia amerykański ośrodek badawczy Stratfor.
Turyści
Według Instytutu Turystyki w 2012 roku za granicę wyjechało turystycznie (przynajmniej jeden nocleg) ponad 9,6 mln Polaków i chociaż według szacunków w 2013 roku ta liczba spadnie do 8,6 mln, to w następnych pięciu latach tendencja ma być znowu wzrostowa. Przeciętnie obywatel naszego kraju podczas takiego wyjazdu wydał 1486zł, co daje łącznie 14 mld zł.
Z kolei, wpływy z tytułu przyjazdów cudzoziemców do Polski wg Instytutu Turystyki to 11,7 mld zł. W 2013 roku szacowane przychody są dokładnie takie same ale mają sukcesywnie rosnąć w kolejnych pięciu latach.
Instytucje wymieniające waluty w Polsce
Kantory tradycyjne i internetowe
W 2012 r w Polsce było 4,6 tys. tradycyjnych kantorów, które wymieniły waluty na kwotę około 144 mld zł wg danych NBP. Poza tym, w Polsce jest około 40 kantorów internetowych, które zdobywają coraz większy rynek. Ich obroty w 2013r. zostały oszacowane na około 20 mld zł przez serwis strefawalut.pl.
Głównym czynnikiem umożliwiającym tak gwałtowny rozwój wymiany waluty sieci było wejście w życie w sierpniu 2011 tzw. ustawy antyspreadowej, umożliwiającej spłatę kredytu walutowego bezpośrednio w obcej walucie.
Na chwilę obecną w Polsce działa około 40 kantorów internetowych. E-kantory powoli wypierają banki dzięki znaczenie lepszym różnicom w kursie walut. W oparciu o dane z porównywarki kantorów internetowych strefawalut.pl, spready na dzień 23 września 2013 r. wahają się od 0,48% do 2,10% w e-kantorach, podczas gdy różnice kursów kupna/sprzedaży dla głównych walut w bankach zaczynają się od 1,84% i kończą nawet na 9,94%. Średni spread przy wymianie waluty w 24 bankach wynosi 6,51% dla franka szwajcarskiego, podczas gdy w kantorach internetowych to jedynie 1,01%.
Do głównej grupy klientów e-kantorów należą kredytobiorcy walutowi, firmy prowadzące działalność handlowo-usługową w innych państwach, turyści wyjeżdżający poza granicę państwa oraz emigranci przesyłający pieniądze do kraju.
Kantory internetowe zyskują olbrzymią popularność. Od 2 września tego roku po fuzji InternetowyKantor z Walutomat niepodzielnym liderem na rynku stała się spółka Currency One S.A., która szacuje się, że posiada 50% udziału w rynku. Obie platformy będą działać nadal niezależnie, łącznie obsługują ponad 180 tys. klientów, a w 2012 r. wymieniły ponad 5,3mld zł natomiast w tym roku ma to być 50% rynku, czyli 10mld zł.
Porównywarka kantorów internetowych strefawalut.pl przygotowała analizę rynku walutowego w Polsce. Badanie podzielono na trzy części. W pierwszej oszacowano wielkość wymiany handlowej w Polsce, w drugiej zanalizowano grupy zainteresowane wymianą walut, a w ostatniej części przeprowadzono analizę głównych instytucji działających na rynku walut.
Platformy wymiany społecznościowej
Platformy wymiany społecznościowej działają na zasadzie p2p, czyli w przeciwieństwie do kantorów nie kupują walut, a tylko umożliwiają wymianę między stronami. Przetrzymują one więc pieniądze klientów na kontach złotówkowych i walutowych aż do momentu pojawienia się zgodnych transakcji miedzy użytkownikami. Platformy tego typu umożliwiają wymianę po predefiniowanym kursie przez użytkownika, jednak ze względu na ograniczoną płynność zalecana jest wymiana po kursie średnim na rynku forex. Od każdej strony transakcji pobierana jest prowizja, która wynosi z reguły 0,2%. Oznacza to, że spread przy kursie średnim to 0,4%. Na rynku polskim jest kilka platform tego typu. Największą płynność ma walutomat.pl ale popularny jest również irlandzki currencyfair.com, który obsługuje wymianę w całej Europie.
Platforma grupowego zakupu walut
Na Polskim rynku dla klientów spłacających kredyty hipoteczne walutowe portal ratomat.pl, który w jednym momencie zakupuje hurtowo walutę za wszystkich klientów by potem automatycznie spłacać za nich raty kredytowe.
Wadą Ratomatu jest marża 0,99%, która jest niestety wyższa od najlepszych ofert e-kantorów, poza tym umożliwia on wymianę tylko euro i franków szwajcarskich.
Banki
Zgodnie z danymi na stronie NBP, w Polsce jest zarejestrowanych około 70 banków komercyjnych lub przedstawicielstw banków zagranicznych, z których część jest w ogóle nieznana lub niedostępna przeciętnemu Kowalskiemu. Z tej liczby, co najmniej 24 banki prowadzą sprzedaż walut i publikują ich kursy na swoich stronach. Jak wspominano już w analizie, dla klienta indywidualnego spread przy wymianie waluty waha się z reguły od 2% do 10%. Klienci instytucjonalni są w lepszej sytuacji, gdyż mogą korzystać z platform walutowych banków, gdzie mogą wymieniać walutę po o wiele lepszych kursach. Z usługi tej korzystają duże firmy handlujące z zagranicą lub które pragną się zabezpieczyć przed ryzykiem walutowym, a także mniejsze kantory internetowe, które na platformach banków kupują walutę by potem ją rozdzielić pomiędzy swoich klientów.
Międzybankowy rynek walutowy
Na międzybankowym rynku walutowym transakcje zawierają tylko najwięksi gracze forex, którzy ze względu na olbrzymi obrót nazywani są dostawcami płynności. Są to przede wszystkim: banki, brokerzy walutowi, fundusze hedgingowe i największe instytucje finansowe. Tworzą oni często platformy transakcyjne forex lub bankowe. Dostawcy Płynności handlują bezpośrednio ze sobą lub korzystają z platform brokerskich. EBS i Thomson Reuters Dealing 3000 Xtra to dwie największe platformy brokerskie na świecie, które razem skupiają ponad 1000 banków.
Według raportu NBP z września 2013r. „Obroty na rynku walutowym i rynku pozagiełdowych instrumentów pochodnych w Polsce”, średnie dzienne obroty netto na krajowym rynku walutowym (łącznie rynek kasowy i terminowy) wyniosły w kwietniu 2013 r. 7 564 mln USD (spadek w porównaniu z kwietniem 2010 r. o 4% według kursów bieżących), z czego 5 446 mln USD stanowiły transakcje z udziałem złotego.
Podsumowanie
Rynek walut w Polsce jest wart setki miliardów złotych, wymiana walut będzie rosnąć w związku z rosnąca wymianą handlową Polski z zagranicą oraz wzrostem liczby Polaków wyjeżdżających za granicę. Co prawda, będzie maleć liczba osób posiadających kredyty walutowe, gdyż banki niemalże zaprzestały ich udzielania. Jednak osoby, które je już zaciągnęły będą je spłacały jeszcze przez długi czas. Większość udzielonych do tej pory kredytów była na okres ponad 25 lat. Co więcej, w najbliższych latach nadal bardzo intensywnie będzie wrastać liczba osób zainteresowanych wymianą waluty w Internecie. Jest to bowiem tańsza forma wymiany, niż w tradycyjnym kantorze czy banku.
Autorzy: Mateusz Kasprzak oraz Jakub Kowalak
źródło: informacja prasowa
