Z punktu widzenia tradycyjnego sposobu pojmowania relacji zwierzchnik-pracownik, rola ScrumMastera nie ma sensu. Bo skoro ScrumMaster nie ma władzy, to właściwie w jaki sposób wpływa na swój zespół? Nie jest też liderem zespołu pod względem wiedzy na temat rozwijanego produktu. Na czym więc buduje swój autorytet? A może go w ogóle nie buduje, nie o to tu chodzi?
Scrum Master to przede wszystkim baczny obserwator – osoba, która analizuje codzienną pracę zespołów deweloperskich, wyłapuje potencjalne przeszkody i próbuje je usunąć. A to wszystko działając w oparciu o teorię i zasady Scrum – mówi mi CEO job boardu No Fluff Jobs, Tomasz Bujok. I dodaje: – Scrum Master jednak, w odróżnieniu od managera, nie kontroluje. Jego głównym zadaniem jest robienie wszystkiego, by praca zespołów IT przebiegała płynnie, a wytwarzany produkt był jak najlepszej jakości: wdraża w organizacji praktyki agile oraz szuka najlepszych technik do realizacji celów wyznaczanych poprzez backlog produktu.
Tyle definicja. Jak jednak pracuje się w tym zawodzie oraz jak wyglądają jego codzienne wyzwania i radości? Swoimi doświadczeniami zgodziła się podzielić z nami programistka, od dwóch lat pełniąca rolę Scrum Mastera w startupie SIGNIUS, Marysia Grybionko.
Scrum Masterem zostałam, bo …
W firmie dostałam propozycję przeszkolenia się jako Product Owner. Warto było wziąć udział w tym kursie, szczególnie ze względu na bliską współpracę PO i SM w zespole, ale od początku czułam, że pomimo PO jest mega ciekawe, to jednak lepiej sprawdzę się jako SM.
Ta rola była dużo bliższa temu, co robiłam wcześniej w … harcerstwie, z którym byłam związana, obok pracy zawodowej, wiele lat. SM to bardziej miękka rola niż PO. W harcerstwie byłam liderem na bardzo wielu szczeblach, później wkręciłam się w szkolenia – odpowiadałam za coaching i mentoring liderów. Ważna korzyść z tych doświadczeń, która przydaje mi się w pracy Scrum Mastera, to fakt, że musiałam zarazić entuzjazmem, motywować do działania ludzi, którzy robili, to co robili, totalnie za darmo.
Moje codzienne zadania to …
Mamy dwutygodniowe sprinty. W pierwszy dzień ustalamy cele i planujemy działania, które pomogą nam je osiągnąć, ile dane zadania będą trwały, ale to tylko szacunkowo, bo w programowaniu bardzo trudno jest ustalić taki czas dokładnie. Jednak takie planowanie pomaga nam zwiększyć przewidywalność pracy, którą możemy wykonać w danym sprincie, a jednocześnie wzmacnia poczucie odpowiedzialności zespołu.
Codziennie rano mamy tzw. daily scrum, podczas którego omawiamy jak zbliżamy się do realizacji naszego celu sprintu i jakie mamy zadania na rozpoczynający się dzień pracy. Czy trzeba komuś przekazać zadanie, zapytać, czy skoro zadanie było zaplanowane jako stosunkowo łatwe, a jest już 3 dni w realizacji, to czy ktoś potrzebuje pomocy. Dwa bardzo ważne spotkania na koniec sprintu: review podczas którego prezentujemy klientowi, co zrobiliśmy i retrospektywa – co nam poszło dobrze, a co gorzej, jak możemy poprawić swoje działanie przy kolejnym sprincie itd. Jest to również okazja do zebrania feedbacku od klienta i krótkiego omówienia planów na przyszłość. Ale praca SM to nie tylko spotkania, spora jej część to również wspieranie PO, organizacji i członków zespołu.
Najważniejsza w pracy SM jest …
Pomoc w codziennym wdrażaniu metody Scruma w pracy zespołu, moderacja i usprawnianie przebiegu spotkań, czasami w roli rozjemcy, osoby łagodzącej spory, pomagającej popatrzeć na problem obiektywnie. Moim zadaniem jest również umożliwienie każdemu członkowi zespołu zabrania głosu.Przede wszystkim jednak moją rolą jest zwiększanie efektywności spotkań scrumowych np. Poprzez “parkowanie” tematów, które się rozwlekają i widać, że w tym momencie dyskusja o nich do niczego nie doprowadzi. Spotkań pracując metodą Scrum jest naprawdę sporo, więc patrząc na to, ile zarabiają programiści, ten czas jest niezwykle cenny 😉
W pracy SM trzeba też potrafić rozruszać spotkanie, choćby opowiedając dowcip, gdy widzimy, że zainteresowanie spada 😉
Największe wyzwania pracy SM …
Jednym z większych wyzwań dla mnie jest to, że znaczna część pracy SM jest niewidzialna. To nie tylko spotkania, ale również ich przygotowanie, wybór odpowiednich narzędzi i dążenie do realizacji ustaleń. To nieskończenie wiele rozmów indywidualnych, dbanie o dobry przepływ komunikacji, szukanie nowych kierunków rozwoju, tworzenie przyjaznej atmosfery i po prostu wspieranie członków zespołów i organizacji wtedy, kiedy tego potrzebują.
Dla niektórych wyzwaniem może być również ogarnięcie języka technicznego używanego w IT. Szczególnie w przypadku naszej firmy obszar IT security, PKI, kryptografia, podpisy elektroniczne, to tematy, w które trzeba się wgryźć, żeby je dobrze zrozumieć. Dla nowych osób na początku, to trochę jak nauka nowego języka.
Idąc na rozmowę o pracę w roli SM warto zapytać o …
Zanim odpowiem, jedna ważna wskazówka: kluczową sprawą przed przyjęciem oferty jest rozmowa z Product Ownerem. To właśnie ona pozwoli wyczuć, czy firma ma dobry scrum, czy jest w nim początkująca, ale otwarta na inwencję SM, czy może robią coś, co zupełnie scrumem nie jest, ale nazywają to “agile”. PO zadałabym przede wszystkim dwa pytania. Jakie wyzwania pracy zespołu widzi w tym momencie? Jakie ma oczekiwania w stosunku do współpracy ze SM: co mu się podobało, a co by zmienił, jak wyobraża sobie dalszą współpracę?
Chcąc zostać Scrum Masterem warto odbyć kursy …
Professional Scrum Master czy Certified ScrumMaster. W dużych miastach działają grupy wsparcia SM, zupełnie bezpłatne wydarzenia, np. warsztaty. Gorąco polecam zaangażowanie się w tego typu lokalne społeczności, np. w Poznaniu „Agile Poznań”, a w Krakowie „ALE Kraków”. Dobrze jest też znaleźć mentora. Polecam również słuchanie podcastu „Porządny Agile”, czytanie książek i artykułów, które pomogą zrozumieć jak być lepszym Scrum Masterem.
Trzy trudne momenty, których doświadczyłaś w swojej pracy to …
Wydaje mi się, że przychodzi taki moment w pracy każdego początkującego SM, że im dalej w las tym więcej drzew – człowiek zdaje sobie sprawę, jak jeszcze wiele pracy czeka go, żeby być dobrym SM. To jest z pewnością jeden z tych trudnych momentów.
Jeżeli chodzi o bycie SM w startupie, to z pewnością wyzwaniem jest również pogodzenie wszystkich ról (i oczekiwań!), pomaganie kilku zespołom jednocześnie.
Trzeci trudny moment, to ten, gdy członkowie zespołu szukają twojego wsparcia w rozwiązaniu ich sporów. Jednak uważam, że warto to robić, bo dzięki temu Scrum Master jest w stanie wydatnie pomóc w budowie mającego do siebie zaufanie zespołu.
Czym właściwie różni się Scrum Master od managera?
Scrum Master nie ma władzy, a mi ta władza nigdy do niczego nie była potrzebna, może dlatego tak dobrze też leży mi ta rola. Lubię być “liderem służebnym” – jak to często określana jest definicja SM.
W scrumie ważne jest to, żeby zespół sam się organizował, że nie ma managera, który przyjdzie i powie: jest to i to zadanie, musicie je zrobić na wtedy i wtedy; zadaniem SM jest pomóc zespołowi w tej samoorganizacji.
……
Jakie perspektywy na rynku pracy ma Scrum Master? Na nasze pytania odpowiada Tomasz Bujok, CEO No Fluff Jobs.
Jak wiele ofert pracy na tym stanowisku pojawiło się w przeciągu ostatniego roku? Jak ta liczba ma się do innych zawodów – czy jest to stanowisko wciąż niszowe czy może staje się powoli standardem?
W ciągu ostatniego roku mogliśmy zaobserwować wzrost liczby ofert na stanowisko Scrum Mastera. W I kwartale 2022 roku na portalu No Fluff Jobs pojawiło się 25% więcej ogłoszeń w tej kategorii niż w I kwartale 2021 roku.
Do góry poszybowała także mediana górnych widełek wynagrodzeń. W pierwszym kwartale 2021 roku mediany widełek wynosiły 15 120–19 744 zł netto (+VAT) na B2B, a w tym samym okresie rok później przebiły legendarne już w IT 20 tys; mediany widełek liczyły bowiem 14 000–20 000 zł netto (+VAT). Z kolei w przypadku Umowy o pracę – I kwartał 2021 roku zamknęliśmy z zarobkami: 14 000–17 000 zł brutto, a analogicznie w I kwartale 2022 było to już 14 000–20 000 zł brutto.
Warto wspomnieć, że specjalizacje IT niewymagające zaawansowanej znajomości programowania przeżywają ostatnio swój rozkwit – zarówno pod względem liczby ofert pracy, jak i rosnących zarobków. Dotyczy to szczególnie ról związanych z zarządzaniem zespołem i/lub projektem, takich jak Project czy Product Management.
Jakie branże zatrudniają Scrum Masterów? W których są najmocniej poszukiwani?
Przy tak postępującej digitalizacji wkrótce wszystkie branże będą potrzebować technologicznego wsparcia wewnątrz firmy, a znaczenie kompetencji cyfrowych stale rośnie. Dodatkowo, rosnąca popularność stanowiska Scrum Mastera ma także związek z postpandemiczną rzeczywistością, w której na stałe zagościła praca zdalna. To oznacza, że coraz więcej zespołów działa w sposób rozproszony i potrzebuje wsparcia osoby koordynującej przebieg prac, komunikację i rozwój projektu.
