Myśląc o startupach agrifoodowych, nie sposób uciec od analogii między taką spółką a uprawą żywności. Tu i tam wszystko zaczyna się od kiełkowania. W jednym wypadku chodzi o pomysł, w drugim – o biologiczny proces. Późniejsze etapy też wykazują podobieństwo: zarówno idee, jak i uprawy trzeba otoczyć szczególną opiekę, zapewnić właściwe warunki rozwoju i codziennie doglądać, sprawdzając, czy wszystko idzie zgodnie z planem. Aby tak było, potrzebne są środki ochronne. W przypadku żywności są to specjalistyczne produkty. W kwestii założycieli, wynalazców czy startupów mogą one liczyć na wsparcie ze strony szczegółowo opracowanych programów – takich jak TeamUp.
Wsparcie dla startupów agritech w teorii…
„Dlaczego startupy upadają?” (why startups fail?) z pewnością należy do jednej z najczęściej wyszukiwanych przez founderów fraz. Każdy przezorny innowator chce wiedzieć, z jakimi trudnościami przyjdzie mu się zmagać. Bez względu na to, po jaki raport lub opracowanie sięgniemy – The Top 12 Reasons Startups Fail, Why Startups Fail: Lessons from 150 Founders czy Startup Failure Rate – wszędzie znajdziemy powtarzający się motyw porażki: w startupach brakuje osób, które potrafiłyby skomercjalizować stworzone rozwiązanie. Tech founder, czyli pomysłodawca stojący technicznie za rozwiązaniem bez odpowiedniego wsparcia w biznesowego (biz foundera), nawet z najlepszym pomysłem zwykle nie ma szans znaleźć się na na rynku.
Z tym wyzwaniem szczególnie mocno zmagają się spin-offy, spin-outy czy start-upy zakładane przez naukowców. Jest to problem na tyle powszechny, że przy uczelniach zaczęto masowo zakładać centra transferu technologii czy inne spółki mające wspierać badaczy w komercjalizacji tworzonych przez nich rozwiązań.
Jednak i te instytucje nie zawsze rozwiązują kłopot z transferu innowacji z uczelni do świata biznesu.
A że świat potrzebuje śmiałych, nowatorskich rozwiązań – zwłaszcza w kwestii tak kluczowej jak produkcja żywności – to w zespole EIT Food wspieranego przez Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT), niezależny organ Unii Europejskie narodził się pomysł stworzenia programu TeamUp. To 6-miesięczny program, w ramach którego współpracują innowatorzy o kompatybilnych i uzupełniających się profilach. W każdej edycji TeamUp 15 nowoutworzonych zespołów może korzystać z różnorodnych metod wsparcia przy budowaniu swojego startupu: eksperckich porad, wysokiej jakości szkoleń, mentoringu, budowania sieci kontaktów oraz finansowania. W efekcie, nowe spółki zyskują możliwość do współtworzenia wpływowych przedsięwzięć w branży rolno-spożywczej oraz ich komercjalizacji w Europie.
„Programy takie jak TeamUp są szczególnie istotne w naszym społeczeństwie, zwłaszcza teraz. Z mojego doświadczenia wynika, że innowatorzy oraz osoby z technicznym wykształceniem często generują praktyczne rozwiązania rzeczywistych problemów. Jednak brak rynkowego doświadczenia i wiedzy biznesowej może osłabić motywację czy entuzjazm. TeamUp odgrywa kluczową rolę w łączeniu founderów z odpowiednimi ludźmi i zapewniając stałe wsparcie. Program został zaprojektowany tak, aby umożliwić wejście do branżowych sieci i pomagać nowatorom na każdym etapie przyszłej podróży” – mówi Abdul Kerri, założyciel startupu BioDairy Labs, który z powodzeniem korzystał z programu TeamUp.
… i w praktyce
Za nami trzecia runda programu TeamUp. Z oferty przygotowanej przez ekspertów EIT Food skorzystały startupy, ale też zespoły bez zarejestrowanej spółki które dzięki niej mogły skonfrontować swoje rozwiązania z realnymi potrzebami sektora spożywczo-rolniczego. Tym, co uczestnicy programu docenili w szczególności, była skuteczna pomoc w znalezieniu partnera bądź zespołu do rozwoju własnej spółki, możliwość skorzystania z rozbudowanej oferty szkoleń, indywidualne spotkania z wysokiej klasy trenerami, spotkania dotyczące biznesowej tematyki czy budowania zespołu, a także 3-miesięczne finansowe wsparcie. Magnesem jest także możliwość zdobycia nagrody finansowej: agrifoodowe startupy z pomocą ekspertów TeamUp pracują nad swoimi pitchdeckami, które następnie prezentują przed doświadczonym jury oraz potencjalnymi inwestorami. Autorzy czterech najlepszych prezentacji otrzymują 40 000, 25 000, 15 000 oraz 10 000 euro. Mogą też uczestniczyć w biznesowych sesjach z renomowanymi trenerami.
Do TeamUp mogą aplikować zarówno technologowie, jak i przedsiębiorcy gotowi do stworzenia nowego startupu na rynku rolno-spożywczym. Twórcy programu zachęcają do zgłaszania się tych, którzy mają opracowaną technologię mogącą zmienić system żywnościowy (ale mają trudności z jej komercjalizacją) oraz osoby z doświadczeniem biznesowym, które pasjonują się innowacjami i technologiami w sektorze rolno-spożywczym (i poszukują technologów do współpracy).
Tak bogata oferta wsparcia skusiła w 2023 roku ponad 160 uczestników reprezentujących ponad 30 krajów, z których do etapu matchmakingu przyjęto 37 tech cofounderów i 39 biz cofounderów. Spośród 15 utworzonych zespołów, 10 miało mieszany skład: biz i tech cofounderzy pochodzili z różnych krajów. Aż 11 drużyn prowadzonych było przez liderkę.
Wymiernym efektem TeamUp były też konkretne innowacje, wypracowane w trakcie programu. Oto przegląd najciekawszych z nich:
Wise Plant Food – to wegański nabiał opracowany przez zespół naukowców (Dorota Najgebauer-Lejko, Daniel Żmudziński oraz Małgorzata Staniszewska). Tym, co odróżnia go od pozostałych tego typu produktów, jest znakomity smak oraz prosty skład: do jego powstania używa się wyłącznie lokalnych, organicznych składników. Znajdujące się w nabiale bakterie priobotyczne podnoszą jego walory zdrowotne.
Cevifun – estońscy technologowie Kristiina Loit i Martín Terán Velástegui we współpracy z polskim współzałożycielem Mikołajem Andrzejakiem wykorzystali fermentację jednokomórkowych białek grzybów strzępkowych do produkcji zamienników krewetek. Dzięki temu miłośnicy owoców morza mogą delektować się swoimi smakołykami bez obaw o szkodzenie biogospodarki. „Krewetki” od Cevifun powstają z produktów ubocznych przemysłu spożywczego.
PreservaCoat – to nowatorski preparat, nad którym pracuje polsko-portugalski zespół: technolog Danuta Kruszewska oraz współzałożycielka Teresa Braz. Innowacyjność produktu wynika z jego unikalnych wartości biologicznych, będących efektem zastosowania metabolitów opatentowanych bakterii. Dostępny w postaci zawiesiny, sprayu lub dipu, służy do podnoszenia jakości i trwałości miękkich owoców i warzyw na etapach przed i po zbiorach. PreservaCoat powstał z myślą o usprawnieniu konserwacji produktów. Dla konsumentów oznacza to żywność o dłuższej trwałości i lepiej zachowanych wartościach odżywczych.
O EIT Food
EIT Food to największa na świecie i najbardziej dynamiczna społeczność zajmująca się innowacjami w branży spożywczej. Przyspieszamy innowacje, aby zbudować przyszłościowy system żywnościowy, produkujący zdrową i zrównoważoną żywność dla wszystkich.
Wspierani przez Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT), niezależny organ Unii Europejskiej, inwestujemy w projekty, organizacje i osoby, które podzielają nasze cele dotyczące zdrowego i zrównoważonego systemu żywnościowego. Odblokowujemy potencjał innowacyjny w przedsiębiorstwach i na uniwersytetach oraz tworzymy i skalujemy startupy rolno-spożywcze, aby wprowadzać na rynek nowe technologie i produkty. Wyposażamy przedsiębiorców i specjalistów w umiejętności potrzebne do przekształcenia systemu żywnościowego i umieszczamy konsumentów w centrum naszej pracy, pomagając budować zaufanie poprzez ponowne połączenie ich z pochodzeniem żywności.
Jesteśmy jedną z dziewięciu innowacyjnych społeczności, utworzonych przez Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT), niezależny organ UE, który powstał w 2008 r. w celu pobudzania innowacji i przedsiębiorczości w całej Europie.
Dowiedz się więcej na: http://www.eitfood.eu lub obserwuj nas w mediach społecznościowych: Twitter, Facebook, LinkedIn, YouTube i Instagram.
Artykuł przygotowany na zlecenie EIT Food
