Piotr Woźniakowski to Ekspert ds. gospodarki o obiegu zamkniętym z wieloletnim doświadczeniem w pracy przy projektach związanych z rozwojem GOZ w Polsce, m.in. w CEC Group oraz IOŚ-PIB. Obecnie Country Manager na Polskę w firmie Cyrkl. Jest również zewnętrznym ekspertem w programie Climate Leadership prowadzonym przez UNEP. Z Piotrem rozmawiamy o rynku gospodarowania odpadami i rozwoju Cyrkl.
Czy firmom zajmującym się recyklingiem trudno prowadzić biznes w Polsce lub Europie?
Recykling nigdy nie należał i nie należy do łatwych biznesów. Jest to sektor, który charakteryzuje się niską transparentnością, niskim poziomem zaufania oraz brakiem standaryzacji jakości surowców z odzysku, co wpływa na brak standaryzacji cen. Jednak widać coraz większe zainteresowanie surowcami wtórnymi pochodzącymi z recyklingu w związku z rosnącymi cenami i coraz bardziej ograniczoną dostępnością surowców pierwotnych.
Wyzwaniem w obszarze odpadów i recyklingu są również aspekty administracyjne. Dużo firm, zwłaszcza mniejszych, nie wie jak funkcjonuje system BDO, w którym trzeba raportować wszystkie działania związane z obrotem odpadów. Potrzebna jest duża ilość pozwoleń środowiskowych na odbiór, transport, przekazywanie oraz przetwarzanie odpadów, o których wiedza wśród firm posiadających odpady nie jest duża. Do tego dochodzą niejasne przepisy odnośnie tego co może być kwalifikowane jako odpad, a co jako produkt uboczny. W tym kontekście w Polsce widzimy dużą lukę informacyjną pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym.
Jakie różnice w gospodarce odpadami zauważasz w Polsce i innych krajach Europy?
Trudno jest tak bezpośrednio porównywać kraje ze sobą, ponieważ gospodarka odpadami to niezwykle złożony system. Niemniej, jeśli miałbym wypunktować kilka ogólnych różnic, to w porównaniu z krajami Europy Zachodniej w Polsce jest dużo mniej nowoczesnej infrastruktury sortowania i kompostowania odpadów. To bezpośrednio wpływa na niższe poziomy recyklingu ze względu na gorzej wysortowany surowiec. W Polsce nie ma zunifikowanego systemu gospodarowania odpadami – różni się on między województwami w zależności od tego jaka jest dostępna infrastruktura, a to stanowi przeszkodę w jasnej edukacji zarówno konsumentów jak i przedsiębiorstw.
Gdzie się nie obejrzeć każda firma lepiej lub gorzej segreguje śmieci. Ale jak duży odsetek tych firm sprzedaje odpady przemysłowe nadające się na źródło surowców wtórnych?
Takie dane jest bardzo trudno ustalić. Wskaźnik, który po części może odpowiadać na to pytanie to wskaźnik recyklingu odpadów przemysłowych w Polsce. Na podstawie danych GUS z 2020, 48,4 % odpadów przemysłowych było poddawanych odzyskowi.
Tu warto wspomnieć, że według danych GUS, kategoria „odzysk” zawiera w sobie recykling, ale również spalanie. Dlatego faktyczny poziom recyklingu odpadów przemysłowych w Polsce może być jedynie na poziomie 20-25%.
Nie jest to dużo, dlatego w Cyrkl staramy się skupiać właśnie na odpadach przemysłowych. Nie dość, że stanowią one 90% masy wszystkich odpadów, które powstają w Polsce i Europie, to również mają największy potencjał ponownego wykorzystania. Trzeba tylko znaleźć właściwe połączenia między różnymi podmiotami, które będą w stanie traktować takie odpady jako surowce.
Cel jaki postawiliście sobie jako Cyrkl to wzrost poziomu recyklingu z 8% do 16% w skali globu. Powiedz proszę, jak zamierzacie osiągnąć wspomniany cel?
To jest oczywiście cel na skalę całego globu. My jako Cyrkl docelowo chcemy być globalnym marketplacem, który przyczyni się do wzrostu obecnego poziomu recyklingu. Z naszej strony jako platformy, która łączy podmioty w celu przekazywania odpadów i ponownego ich wykorzystywania, chcemy, aby docelowo wszystkie firmy posiadające odpady były u nas zarejestrowane i znajdowały odbiorców, którzy będą w stanie te odpady przetworzyć w produkty.
A skoro mowa o Waszym celu, pomówmy o marketplace’cie, który rozwijacie. W jaki sposób działa Cyrkl?
Cyrkl to przede wszystkim marketplace na odpady, innymi słowy platforma internetowa, na której firmy mogą wystawiać swoje odpady na sprzedaż lub do przekazania. Jest to niezwykle proste i intuicyjne narzędzie, które działa tak jak inne znane platformy e-commerce.
Obecnie Cyrkl działa w 11 krajach w Europie. Na naszej platformie – Cyrkl.com – rejestrują się firmy, które posiadają odpady i chcą się ich pozbyć oraz firmy, które zajmują się recyklingiem lub poszukują alternatywnych materiałów do produkcji, bądź materiałów z recyklingu, aby zmniejszyć negatywny wpływ produkcji na środowisko naturalne. Dzięki naszej platformie firmy mogą się ze sobą łączyć i nadawać odpadom nowe „życie”.
Gdy myślę o Waszej platformie i jej użytkownikach, to na myśl przychodzą mi spore firmy przemysłowe. Ale czy mam rację? Kto właściwie może skorzystać z Cyrkl?
Na platformie Cyrkl pojawiają się różnej wielkości firmy – od mikroprzedsiębiorstw, przez MŚP, do dużych korporacji. Jednak warto wspomnieć, że z punktu widzenia finansowego, obrót odpadami zaczyna mieć sens przy masowych ilościach materiałów, które raczej występują u większych przedsiębiorstw. Dużo MŚP udostępnia mniejsze ilości odpadów na naszej platformie i czasami są po prostu one nie wystarczające biorąc pod uwagę koszty transportu. Wszystko jednak zależy od rodzaju odpadu / surowca i jego wartości na rynku.
Podsumowując, platforma Cyrkl zdecydowanie jest bardziej adekwatna dla dużych przedsiębiorstw posiadających znaczące ilości odpadów i surowców. Jeżeli jednak odpad ma rozpoznaną wysoką wartość, np. odpady ze stali, to wtedy nawet niewielkie ilości są opłacalne.
Obok marketplace’u oferujecie swoim klientom konsulting. W czym konkretnie doradzacie? I jak krok po kroku wygląda współpraca z Wami w tym obszarze?
Działania konsultingowe mają na celu ścisłą współpracę z firmami, które posiadają większe ilości odpadów i dogłębne zrozumienie ich potrzeb oraz wyzwań, przed którymi stoją w kontekście gospodarki odpadami i recyklingu. Wachlarz naszych projektów konsultingowych jest niezwykle szeroki – znajdowanie konkretnych recyklerów dla danych odpadów; alternatywne metody ponownego wykorzystania odpadów; analizy oraz zbieranie danych odnośnie wybranych odpadów w Polsce; pośredniczenie w obrocie odpadami; znajdowanie surowców z odzysku dla firm produkcyjnych do produkcji nowych produktów – tzw. green sourcing; i wiele innych szytych na miarę projektów gdzie wykorzystujemy “know how” z innych 11 krajów w których realizujemy tego typu projekty.
Na koniec powiedz proszę, jaka przyszłość maluje się przed Cyrkl i branżą recyklingową w najbliższych latach?
W najbliższych latach chcemy stać się największą platformą odpadową na świecie. Chcemy być obecni we wszystkich krajach w Europie, ale również rozwijać się w Ameryce Północnej i w Azji.
Głównymi priorytetami na chwilę obecną są przede wszystkim pełna automatyzacja systemu matchmakingowego oraz transakcji zawieranych na naszej platformie.
Jeśli chodzi o globalny obszar recyklingu to został on wyceniony w 2020 r na 55 miliardów dolarów z perspektywą osiągnięcia 88 miliardów dolarów w 2030 (Statista, 2022) – to wskazuje wyraźnie na ciągły rozwój oraz nowe miejsca pracy w sektorze recyklingu w nadchodzących latach. Warto jednak wspomnieć, że obecny kryzys energetyczny, zwłaszcza w Polsce, ma również istotny wpływ na branże recyklingu. Ze względu na wzrost cen energii poszukiwane są alternatywne tańsze źródła energii, przez co spalarnie śmieci stają się istotnym graczem w wypełnieniu tej luki, a to bezpośrednio wpływa na sektor recyklingu w negatywny sposób. Mimo wszystko, patrząc na obecny rozwój sektora recyklingowego, dalsze perspektywy rozwoju oraz rosnące zapotrzebowanie na materiały z recyklingu wszystko wskazuje na to, że branża recyklingu a w tym platforma Cyrkl będą się coraz bardziej rozwijać w nadchodzących latach.
Artykuł powstał we współpracy z Cyrkl
