W badaniu Relocated Tech Survey, przeprowadzonym przez Zubr Capital we wrześniu 2025 r., zgromadzono opinie ponad 100 uczestników – głównie założycieli start-upów, ale także inwestorów i przedstawicieli kadry kierowniczej najwyższego szczebla. Ankietowani byli przedstawicielami kluczowych ośrodków relokacyjnych na terenie Europy, przy czym najliczniej reprezentowane były Polska i Cypr. Dzięki podwójnej perspektywie założycieli i inwestorów wyniki badania dają niespotykane spojrzenie na to, jak europejskie ekosystemy faktycznie funkcjonują w zakresie nowych talentów.
Kluczowe dane uzyskane dzięki badaniu to:
- 82% założycieli, którzy się przenieśli, opisuje lokalne ekosystemy jako „bańki”; 51% uważa tę sytuację za krytyczną;
- tylko 34% badanych postrzega lokalny rynek VC jako rozwinięty, a 55% twierdzi, że pozyskanie kapitału jest trudne;
- akceleratory wykazują różnice w jakości: 70% uważa je za dostępne, ale tylko 20% ocenia je jako naprawdę wartościowe;
- mentoring i dzielenie się doświadczeniem pozostają na niskim poziomie: tylko 40% ankietowanych chwali dobry dostęp do mentorów, z kolei jedynie 37% postrzega kulturę dzielenia się doświadczeniem jako rozwiniętą;
- istnieje silna potrzeba nawiązywania kontaktów: 68% respondentów jest zainteresowanych większą liczbą eventów; 66% uważa je za wartościowe (42% za bardzo wartościowe), ale tylko 31% jest zadowolonych z ich częstotliwości;
- opinia inwestorów: dominuje zapotrzebowanie na nowe projekty. Tylko 22% badanych zgłasza silny przepływ transakcji. Głównym wąskim gardłem są talenty biznesowe (67%), a nie kapitał na późnym etapie rozwoju (tylko 33% uważa to za przeszkodę).
O przeoczenie talentów nietrudno
– Przeprowadzający się założyciele firm mogą stać się silnym motorem napędowym innowacji i wzrostu w europejskim ekosystemie technologicznym – powiedział Konstantin Zapoliansky, Senior Investment Director w Zubr Capital. – Jednocześnie nasze badanie pokazuje, jak łatwo można przeoczyć te talenty. Europa ryzykuje niewykorzystaniem potencjału osób, które charakteryzuje ambicja, odporność i pomysłowość – czynniki niezbędne do stworzenia nowej generacji startupów. Dla inwestorów ta luka to sygnał, że wspierając przedsiębiorców, którzy przenieśli się do Europy, mogą oni uzyskać dostęp do jednych z najbardziej obiecujących możliwości inwestycyjnych na kontynencie – konstatuje Konstantin.
Badanie dotyczące przeniesionych przedsiębiorstw technologicznych uwypukla pewien paradoks: z jednej strony Europa przyciąga ambitnych założycieli z zagranicy, a jednocześnie zbyt często nie udaje jej się przekształcić tego napływu we wzrost inwestycyjny. Decydentów politycznych powinno zainteresować to, w jaki sposób wyniki badania wskazują na strukturalne luki w ekosystemach, natomiast inwestorzy venture capital powinni zwrócić uwagę na pomijane możliwości. W miarę nasilania się konkurencyjności w walce o talenty i innowacje zdolność Europy do integracji przeniesionych przedsiębiorstw może okazać się decydująca dla jej przyszłej pozycji na światowym rynku technologicznym.
