Wymienione w nim raporcie IBM technologie nie pochodzą z obszaru futurologii, ale są już rozwijane. Tegoroczny raport przewiduje, że w ciągu najbliższych pięciu lat zostaną wprowadzone rozwiązania utrudniające podrabianie produktów (m.in. dóbr luksusowych), sztuczna inteligencja będzie wyrażać bardziej wyważone opinie, komputery kwantowe staną się chlebem powszednim dla zwykłych ludzi, kodowanie oparte na algebrze krat pozwoli lepiej zabezpieczyć dane, a oparte o AI mikroskopy przyczynią się do lepszej ochrony oceanów.
– Ogłoszona najnowsza lista pięciu innowacji wskazuje na kierunki rozwoju nauki, które w istotny sposób wpłyną na życie ludzi i otaczający nas świat w przyszłości. Już dziś widzimy, że era komputerów kwantowych wchodzi w decydującą fazę rozwoju, a sztuczna inteligencja coraz sprawniej wspiera człowieka w jego działaniach – mówi Jarosław Szymczuk, dyrektor generalny, IBM Polska i Kraje Bałtyckie. – Znajdujemy się w bardzo ważnym momencie, w którym dokonuje się kolejny, technologiczny przełom, a co za tym idzie otwierają się dla nas nieznane jak dotąd przestrzenie poznania i nowe możliwości” – dodaje Szymczuk.
Blockchain i kotwice kryptograficzne potwierdzą autentyczność produktów
Podrabianie produktów to problem i dla biznesu, i dla konsumentów, tym bardziej, że koszty oszustw na świecie sięgają kwot rzędu 600 mld dolarów rocznie. I nie chodzi tu wyłącznie o podrabiane produkty luksusowe, pieniądze czy sprzęt elektroniczny, ale też o znacznie poważniejsze rzeczy, bowiem do Afryki trafiają na przykład sfałszowane testy na malarię czy leki. Aby temu zapobiec, IBM rozwija tzw. kotwice kryptograficzne, które będą odgrywać rolę swoistego odcisku palca na każdym z produktów. Będą one mogły być osadzone na każdym produkcie mającym postać stałą, a następnie podłączone do łańcucha blockchain, który uniemożliwi manipulacje w kodach kotwic. IBM pracuje również nad rozwiązaniami mającymi zapewnić autentyczność produktów w stanie ciekłym tak, aby mieć pewność, że to, co jest sprzedawane jako butelka Bordeaux z 1982 roku, nie jest w istocie tegorocznym Beaujolais.
Kodowanie oparte na algebrze krat powstrzyma hakerów
Rozwój komputerów kwantowych to z jednej strony ogromny krok ku nowym technologiom, jednak dzięki swojej szybkości mogą się one znacznie przyczynić do wzmożenia ataków hakerskich. Aby tego uniknąć, IBM obecnie pracuje nad stworzeniem tzw. kodowania opartego na algebrze krat, dzięki któremu wszelkie dane będą mogły być szyfrowane w skomplikowanych strukturach algebraicznych nazywanych kratami.
Szyfrowanie oparte na kratach matematycznych nie służy jednak wyłącznie do ochrony przed szkodliwym wykorzystaniem komputerów kwantowych, jest ono bowiem podstawą innej technologii kodowania nazywanej Pełnym Szyfrowaniem Homomorficznym. Pozwala ono nie tylko na szyfrowanie przechowywanych oraz przesyłanych danych, ale również tych, na których się aktualnie pracuje. Dzięki temu używane w danej chwili pliki, które są najbardziej narażone na ataki hakerskie, również mogą pozostawać zaszyfrowane, będąc jednocześnie w stanie edycji.
Mikroskopijna sztuczna inteligencja pomoże chronić morza i oceany
Przewiduje się, że do roku 2025 ponad połowa światowej populacji będzie borykała się z problemem niedoboru wody. To wyzwanie wymaga od naukowców zebrania danych o stanie jakości oceanów, jezior i rzek. Jednym ze sposobów jest badanie planktonu, który służy jako pokarm dla wielu gatunków morskich. Te z kolei są źródłem białka dla ponad miliarda ludzi na świecie, dlatego tak ważne jest utrzymanie wód w czystości.
Niestety analiza planktonu jest bardzo trudna. Dlatego, aby umożliwić jego badania w środowisku naturalnym, IBM zaczął budowę robotów-mikroskopów opartych o mechanizmy sztucznej inteligencji. Będą one połączone z chmurą i rozmieszczone w wodach na całym świecie, aby stale monitorować ruch planktonu w trzech wymiarach. Informacje zdobyte dzięki nim pozwolą lepiej zrozumieć zachowania planktonu, jak np. jego reakcje na zmiany w otoczeniu, począwszy od temperatury, a skończywszy na wylewach ropy etc. W przyszłości tego typu mechanizmy pozwolą na zbieranie w czasie rzeczywistym informacji dotyczących jakichkolwiek negatywnych zjawisk zachodzących w wodach, aby móc podejmować natychmiastowe działania zapobiegawcze.
Wzorce zachowań dla sztucznej inteligencji
Sztuczna inteligencja chłonie tyle danych i tylko takie dane, jakie jej dostarczymy. Wśród nich mogą znaleźć się takie, które są nacechowane negatywnie i zawierają uprzedzenia rasistowskie, płciowe czy ideologiczne. Dlatego też IBM opracowuje metodologię, za pomocą której będzie można zredukować skalę i stopień uprzedzeń, jakimi sztuczna inteligencja jest już obarczona, a także tym, którym może się poddać z dopiero co dostarczonego zestawu danych.
Komputery kwantowe wejdą do mainstreamu
Obecnie dostęp do komputerów kwantowych mają głównie naukowcy w laboratoriach badawczych, jednak w ciągu najbliższych pięciu lat staną się one wszechobecne. Kolejne grupy ludzi zaczną używać komputerów kwantowych do rozwiązywania problemów, z którymi dotychczas nie mogli się zmierzyć. Będą one dostępne na uniwersytetach, a także do pewnego stopnia w szkołach średnich na zajęciach z informatyki, chemii, a nawet biznesu. Dzięki temu uczniowie będą mogli zapoznawać się z tymi systemami jeszcze przed podjęciem ostatecznej decyzji co do wyboru kierunku studiów, a to z kolei pozwoli im na obranie ścieżki zawodowej w dotychczas mało znanym obszarze. Powstanie także nowe środowisko programistów, którzy obok klasycznych algorytmów, będą się uczyć również na temat tych kwantowych.
Dzięki temu rozpocznie się era komercjalizacji komputerów kwantowych, a w ciągu pięciu najbliższych lat wiele gałęzi przemysłu dostrzeże zalety ich wykorzystania obok zwykłych komputerów.
Lista 5 innowacji została ogłoszona w trakcie konferencji IBM THINK Warsaw 2018, spotkania dla wszystkich chcących porozmawiać z największymi wizjonerami i ekspertami rynku IT, szukających, inspiracji, wiedzy i innowacji.
