Czy warto młodym startupom bądź pomysłodawcom innowacyjnych przedsięwzięć poszukiwać wsparcia od inwestora?
Katarzyna Wlaź, Fundusz Kapitałowy PPNT: Dodatkowy kapitał zawsze ma na celu wsparcie rozwoju biznesu. Warto jednak zdawać sobie sprawę, że kapitał od inwestora nie jest jedynym możliwym źródłem finansowania i nie na każdym etapie. Inwestor poszukuje pomysłu na biznes, który jest skalowalny, a nie taki, który jedynie da możliwość prowadzenia zyskownej działalności.
Kluczowe jest to, aby nie poszukiwać inwestora jedynie z myślą o zdobyciu kapitału. Powinniśmy zapoznać się z jego dotychczasową działalnością, portfolio jego spółek, doświadczeniem na rynku oraz kontaktami (dostęp do branżowych partnerów, infrastruktury, usług, etc). Prowadzenie działalności przy współudziale renomowanej instytucji, czyni dany podmiot bardziej wiarygodnym.
A na czym zależy inwestorowi?
KW: Każdemu inwestorowi, który wchodzi do spółki zależy na tym, aby odsprzedać swoje udziały z zyskiem. Często inwestorzy oczekują wyjścia z inwestycji w okresie kilku pierwszych lat działalności, kiedy to spółka zrealizuje dane założenia biznesowe określone w umowie inwestycyjnej i jednocześnie ma jasną strategię rozwoju oraz potencjał wejścia na nowe rynki, co może zainteresować kolejnego partnera biznesowego lub finansowego.
Na rynku działają oczywiście także fundusze, które zarabiają na zyskach z dywidend i są zainteresowane długoterminowymi inwestycjami. Najczęściej są to inwestorzy branżowi, których inwestycja w dane przedsięwzięcie jest pewnego rodzaju synergią z dotychczas prowadzoną działalnością.
Przykładowo, rozwiązanie jednej ze spółek portfelowych PPNT, spółki PhotoHiTech, służące do utwardzania powłok polimerowych, wpisało się w potrzeby firmy chemicznej Synthos S.A. To jedna z największych firm chemicznych w Polsce. Transakcja sprzedaży udziałów umożliwiła spółce PhotoHiTech pozyskanie nowego partnera biznesowego, a PPNT satysfakcjonujące wyjście z inwestycji.
Co jest szczególnie istotne dla inwestora podczas oceny zgłoszenia danego pomysłodawcy?
KW: Inwestor ocenia potencjał komercyjny projektu oraz kompetencje zespołu. Oceniając projekt zwracamy uwagę na to, czy dany pomysł odpowiada na rzeczywiste potrzeby rynkowe, czym wyróżnia się na tle alternatywnych rozwiązań, czy jest innowacyjny oraz czy ma zdolność patentową i uregulowane kwestie własności intelektualnej. Istotna jest także skalowalność biznesu, przemyślany model biznesowy, realny plan finansowy i zasięg globalny rozwiązania.
Kluczowy dla nas jest jednak zespół który jest zaangażowany i posiada kompetencje związane nie tylko z technologicznymi aspektami, ale także biznesowymi. Ważne jest też, czy tworząc plany na następne lata zespół jest świadomy brakujących kompetencji i konieczności dostosowania kadry pracowniczej do skali prowadzonej działalności.
Czy pozyskanie zespołu jest trudne?
KW: Jest to najtrudniejszy aspekt rekrutacji i najistotniejszy z punktu widzenia rozwoju działalności. Najlepszy pomysł biznesowy bez wsparcia zaangażowanego zespołu nie ma szansy na powodzenie na rynku. Kluczowa jest więc osobowość pomysłodawcy i świadomość tego, z czym się wiąże praca w startupie.
Pozyskanie środków od inwestora to dopiero początek trudnej drogi nad rozwojem przedsięwzięcia. Zanim spółki osiągną sukces muszą zmierzyć się z licznymi przeciwnościami. O osiągnięciu sukcesu na rynku decyduje często zaangażowanie, determinacja i umiejętności radzenia sobie ze stresem przez kadrę zarządzająca.
Czy inwestor i pomysłodawca mają rozbieżne interesy?
KW: Inwestując w daną spółkę zarówno inwestor jak i pomysłodawca stają się partnerami, którym zależy na rozwoju wspartej działalności. Jednakże często pomysłodawcy zapominają o tym, że celem inwestora jest wyjście z inwestycji z zyskiem, do czego niezbędny jest wzrost wartości spółki. Przedsiębiorstwa skupiają się często na bieżącej realizacji zleceń i utrzymaniu płynności, podczas gdy inwestor oczekuje perspektywy rozwoju biznesu, który przyciągnie kolejnych partnerów biznesowych i finansowych.
Wskazówki dla startupów?
KW: Najważniejsze rzeczy, o których powinien pamiętać początkujący przedsiębiorca to:
- przygotuj się na ciężką pracę (kapitał od inwestora szybko się skończy, więc mądrze go wykorzystaj)
- od samego początku postaw na zespół i podziel jasno obszary odpowiedzialności (zasoby zawsze powinny być dostosowane do etapu rozwoju działalności spółki)
- poznaj rynek i miej świadomość działającej na nim konkurencji – stale to monitoruj i bądź elastyczny w działaniu. Reaguj na to, co dzieje się na rynku
- pamiętaj aby produkt był dostosowany do potrzeb odbiorów
- rozpocznij jak najwcześniej sprzedaż (pamiętaj o kluczowym znaczeniu networkingu i testowaniu produktów wśród odbiorców jeszcze na etapie ich tworzenia)
PPNT też ma swój fundusz kapitałowy.
KW: Fundusz kapitałowy PPNT istnieje od roku 2011, kiedy to PPNT otrzymał wsparcie z UE na inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia z branży chemia, biotechnologia, ICT.
Dotychczas zainwestowaliśmy łącznie ponad 8 milionów złotych w czternaście projektów technologicznych. Poza tym mamy w portfelu także spółki biotechnologiczne i chemiczne, w które PPNT zainwestował własne środki. Jest to spółka Unisil, która jest krajowym producentem organofunkcyjnych silanów oraz spółka Innosil, której działalność dotyczy komercjalizacji rozwiązania dotyczącego stymulowania i zwiększania odporności roślin.
Opracowana przez Innosil metoda, dzięki współpracy z ekspertami PPNT, jest już chroniona patentem międzynarodowym i ma szansę zrewolucjonizować rynek ochrony roślin.
Ponadto w naszym portfelu mamy spółki, które odniosły sukces na rynku tj: IC Solutions, BBH Biotech Polska, czy Fieldworker.
Czy jako inwestor dajecie spółce tylko kapitał, czy coś więcej?
KW: Inwestujemy przede wszystkim w projekty technologiczne związane z dziedzinami, w których mamy dostęp do ekspertów oraz zaplecze technologiczne. Posiadamy specjalistyczne centrum badawcze i aparaturę oraz własne data center. Prowadząc działalność komercyjną dla sektora MŚP mamy także szerokie kontakty wśród partnerów biznesowych funkcjonujących także na rynku międzynarodowym.
PPNT współpracuje oraz realizuje projekty z parkami technologicznymi z całej Europy. Realizujemy między innymi projekt mający na celu stworzenie ekosystemu dla startupów, umożliwiający im dostęp do partnerów biznesowych i finansowych celem rozwoju skalowalnego biznesu na arenie międzynarodowej.
Inwestujecie dalej? Kogo szukacie?
KW: Prowadzimy obecnie kolejny nabór projektów technologicznych z branż takich jak chemia, biotechnologia i ICT. Nasz proces rekrutacji składa się z kilku etapów. Zależy nam zarówno na poznaniu aspektów biznesowych i technologicznych innowacyjnych projektów, jak i zespołów, które będą z nami współpracować. Zespoły te powinny mieć już pewne doświadczenie w biznesie w relacji z partnerami branżowymi, znać uwarunkowania rynkowe i być świadome, że tworzone przez nich rozwiązania muszą odpowiadać na potrzeby rynkowe. Istotna jest także świadomość, że prowadzenie startupu to ciężka praca wymagająca determinacji i umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami, czy porażkami.
Nabór trwa do 30 czerwca 2020 roku. Szczegóły dotyczące ogłoszenia znajdują się na naszej stronie internetowej (https://ppnt.poznan.pl/o-nas/inwestycje-kapitalowe/).
Jak wygląda proces inwestycyjny?
KW: Proces inwestycyjny trwa kilka miesięcy. Pierwszy etap to zapoznanie się inwestora z pomysłem i poznanie zespołu. Później następuje weryfikacja i wspólna praca nad biznesplanem obejmującym analizę rynku, technologii, opracowanie modelu biznesowego i finansowego i kwestii własności intelektualnej. Trzeci etap to walidacja rynkowa poprzez testowanie rozwiązań u potencjalnych odbiorców oraz negocjacje umowy inwestycyjnej.
Szczególną wagę przykładamy właśnie do walidacji rynkowej. Zależy nam na skonfrontowaniu danego przedsięwzięcia z potrzebami rynkowymi już na etapie oceny. Pozwoli to nam na ograniczenie ryzyka inwestycyjnego a startupom da jasną informację zwrotną z rynku, czy ich pomysł wpisuje się w potrzeby danego klienta, lub jakie ma niedociągnięcia i czy da się je naprawić.
W związku z tym PPNT rozpoczął współpracę z partnerami finansowymi i biznesowymi, którzy z jednej strony pomogą nam w ocenie danego pomysłu od strony komercjalizacji i w przypadku zainteresowania pomysłem, zrealizują wspólnie z nami inwestycję. Z drugiej strony partnerzy Ci poprzez kontakty z partnerami biznesowymi pomagają nawiązać danemu startupowi kontakt z potencjalnym odbiorcą technologii, aby uzyskać na temat ich rozwiązania rzetelną informację z rynku.
Z kim współpracujecie?
KW: Nawiązaliśmy lub kontynuujemy współpracę między innymi z partnerami finansowymi takimi jak: ValueTech Seed sp. z o.o. który współpracuje z Fundacją Przedsiębiorczości Technologicznej, realizującą program akceleracyjny MIT Enterprise Forum, czy Enea Innowacje sp. z o.o. oraz partnerami branżowym takimi jak: Adamed czy Międzynarodowe Targi Poznańskie, które posiadają dostęp do bazy ponad dziesięciu tysięcy podmiotów mogących być potencjalnymi klientami wybranych startupów.
W poprzedniej turze naboru współpracowaliśmy ze spółką ValueTech Seed , która pomogła nam w ocenie potencjału komercyjnego analizowanych przedsięwzięć, a MTP, poprzez dostęp do sieci podmiotów gospodarczych z różnych branż, umożliwiło nam przeprowadzenie walidacji danego rozwiązania bezpośrednio u potencjalnego klienta. Przykładowo nasza spółka portfelowa Fieldworker sprzedająca aplikację do zarządzania pracą serwisantów pozyskała dzięki tym kontaktom kilku stałych klientów.
Ostatnim etapem procesu inwestycyjnego są negocjacje umowy. Na co zwracacie uwagę?
KW: Zależy nam na wpływie na kluczowe decyzje w spółce i możliwości weryfikacji oraz rozliczenia spółki z realizacji planów finansowych i biznesowych na podstawie których podjęliśmy decyzję o inwestycji. Negocjując z kolei liczbę udziałów bierzemy pod uwagę także dalsze potrzeby kapitałowe spółki.
–
Fundusz kapitałowy Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego Fundacji UAM powstał w ramach projektu o nazwie „InQbacja i wsparcie kapitałowe dla biotechnologii, chemii, technologii informatycznych oraz komunikacyjnych”. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Działanie 3.1. Inicjowanie Działalności Innowacyjnej. Dotacje na innowacje – inwestujemy w Waszą przyszłość.
Poznański Park Naukowo-Technologiczny (PPNT) od prawie 25 lat aktywnie współpracuje z przedsiębiorcami i naukowcami. Wspiera firmy w rozwoju i wprowadzaniu innowacji na rynek, a naukowców w ich działalności badawczej.
PPNT zajmuje się komercjalizacją wiedzy i technologii. Prowadzi badania oraz świadczy usługi badawcze w takich branżach jak chemia, fizyka, biotechnologia oraz IT. Jest akredytowanym ośrodkiem innowacji i jako jedyny park technologiczny w Polsce, posiada status jednostki naukowej (kat.A).
Oferta PPNT to także doradztwo biznesowe w zakresie projektów unijnych, pozyskiwania grantów, ochrony patentowej czy kompetencji menedżerskich oraz kontaktów z naukowcami i przedsiębiorcami.
–
Katarzyna Wlaź, absolwentka programu szkoleniowo-stażowego TOP 500 Innovators na Uniwersytecie Stanford USA. Ekspert Komisji Europejskiej przy ocenie projektów w ramach EIC Accelerator Pilot. W latach 2011-2014 zrealizowała projekt InQbator Seed, którego efektem było zawiązanie trzynastu spółek portfelowych wspartych kapitałowo przez Fundację UAM. Od 2014 roku odpowiada za rozwój funduszu zalążkowego. Doświadczenie zawodowe zdobyła pracując w firmie doradczej, gdzie zajmowała się doradztwem gospodarczym i transakcyjnym dla małych i średnich przedsiębiorstw. Jako menedżer ds. projektów koordynowała oraz sporządzała projekty związane z pozyskiwaniem kapitału zewnętrznego, w tym z funduszy unijnych, NewConnect, z udziałem inwestorów branżowych oraz finansowych.
Artykuł powstał we współpracy z Poznańskim Parkiem Naukowo-Technologicznym PPNT
