Przedsiębiorcy z niecierpliwością wyczekują uruchomienia konkursów dotacyjnych z nowego budżetu Unii Europejskiej. Na razie wciąż brakuje szczegółów na temat konkretnych terminów i warunków naborów. Na podstawie dostępnych informacji można jednak wyciągnąć pewne wnioski pomagające w przygotowaniu się do nowej perspektywy finansowej na lata 2014 -2020. Co trzeba wiedzieć?
Zdjęcie royalty free z Fotolia
Polska została beneficjentem 82,5 mld euro przeznaczonych na realizację polityki spójności, czyli ma do rozdysponowania prawie 20 mld euro więcej niż w poprzednim okresie budżetowania. Jest o co walczyć, to najprawdopodobniej ostatni tak duży zastrzyk pieniędzy dla naszego kraju ze środków unijnych. Przedsiębiorcy mogą poszukiwać wsparcia finansowego na inwestycje w ramach programów ogólnokrajowych – Inteligentny Rozwój (PO IR), Polska Wschodnia (PO PW), Wiedza, Edukacja, Rozwój (PO WER), a także wśród propozycji regionalnych (RPO). Zmianą w stosunku do poprzedniego budżetu unijnego jest rozszerzenie oferty zwrotnych instrumentów finansowych, takich jak udzielane na preferencyjnych warunkach pożyczki czy poręczenia.
Gdzie realizować inwestycje?
Pula pieniędzy, jaką przydzielono województwom wynosi 31,28 mld euro, co stanowi aż około 40% całości budżetu polityki spójności. Poziom dofinansowań jest nierównomierny i waha się w zależności od regionu. Warto więc zapoznać się z dokładnymi kwotami przyznawanymi w poszczególnych województwach. Ważne jest również zwrócenie uwagi na zasady otrzymywania funduszy. Finansowane będę głównie te projekty, których działalność mieścić się będzie w ramach wybranych, wyspecjalizowanych obszarów, zgodnych z potencjałem danego regionu. Każde województwo indywidualnie określa własne priorytety gospodarcze i społeczne, tak zwane inteligentne specjalizacje (smart specialisation). –Są to branże, w ramach których regiony są najlepiej rozwinięte i mają predyspozycje do dalszego rozwoju, np. ze względów geograficznych lub środowiskowych. I tak wśród inteligentnych specjalizacji w województwie lubuskim możemy znaleźć przemysł drzewny i meblarski, a w łódzkim – włókienniczy i wzornictwo – mówi Paulina Puchalska, konsultant ds. funduszy UE w firmie ECDF. Dodatkowo pięć województw o najniższym PKB, tj. lubelskie, podlaskie, podkarpackie, świętokrzyskie i warmińsko – mazurskie objętych jest specjalnym dofinansowaniem w ramach PO Polska Wschodnia. Jego celem jest uzupełnienie działań na rzecz rozwoju i wzrostu konkurencyjności, które przeprowadzane są już na poziomie programów regionalnych i krajowych.
Formalności przede wszystkim
Chociaż Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju zapowiada ograniczenie formalności i uproszczenie procedur konkursowych, przedsiębiorcy chcący ubiegać się o dotację powinni zwrócić uwagę na przygotowanie dokumentów potwierdzających gotowość do realizacji planowanej inwestycji już na etapie aplikowania o dofinansowanie. I tak, jeśli projekt zakłada, np. przeprowadzenie prac budowlanych, przedsiębiorca powinien, przed złożeniem wniosku o dofinansowanie, zatroszczyć sięo uzyskanie pozwolenia na budowę i odpowiednich decyzji środowiskowych. Z kolei w konkursach, w których dużą wagę przykłada się do innowacji, bardzo znaczące mogą okazać się dokumenty związane z ochroną własności przemysłowej. – Pozyskanie dotacji będzie łatwiejsze, jeśli przedsiębiorca będzie dysponował technologią bądź produktem, co do których chociażby wszczęto procedurę ochronną. Dlatego ważne jest, aby przedsiębiorcy zadbali o jak najwcześniejsze uzyskanie odpowiedniej ochrony, np. w formie zgłoszenia patentowego lub zastrzeżenia wzoru użytkowego dla planowanych do wdrożenia innowacyjnych rozwiązań. Wiąże się to głównie z długim okresem trwania procedury przyznawania wskazanych form ochrony własności przemysłowej. Samo uzyskanie tzw. sprawozdania o stanie techniki, które jest pierwszą odpowiedzią na dokonane zgłoszenie , może zająć nawet pół roku – dodaje Paulina Puchalska.
Badania i rozwój w centrum zainteresowania
Istotną informacją dla ubiegających się o fundusze są zmiany w udzielanej pomocy. Znacznie trudniejsze będzie pozyskanie dofinansowania w programach krajowych na zakup nowych technologii, maszyn i urządzeń. W większej mierze wykorzystywane będą tutaj instrumenty zwrotne i mieszane. Pomoc bezzwrotna przeznaczana będzie głównie na współpracę sektorów biznesu i nauki. Ma to zwiększyć zainteresowanie przedsiębiorstw działalnością badawczo – rozwojową, służyć pobudzeniu innowacyjności oraz wzmocnieniu konkurencyjności rodzimych firm na rynku międzynarodowym. Współpraca między nauką i biznesem ma zwiększyć wykorzystywanie wyników prac badawczych w obszarach komercyjnych i być odpowiedzią na potrzeby rynku. Tego typu kooperacje firm prywatnych z instytucjami badawczymi i jednostkami administracyjnymi są często zawierane w ramach inicjatyw klastrowych. To właśnie one mają duże szanse na otrzymanie dotacji na swoje działania z nowego budżetu UE przez co znacznie zwiększyła się liczba klastrów w Polsce. Obecnie zarejestrowanych jest ich około 143. Najwięcej, bo 30 znajduje się w województwie mazowieckim, druga pod względem liczby jest Wielkopolska. Podmioty łączą się często w obrębie obszarów charakterystycznych dla danego regionu, jak na przykład Stowarzyszenie Przedsiębiorców Przemysłu Lotniczego „Dolina Lotnicza” znajdujące się w południowo-wschodniej Polsce, gdzie mieści się zagłębie przemysłu lotniczego. Coraz częściej powstają również bardziej nietypowe klastry o wysokim stopniu specjalizacji jak np. designu na Śląsku czy bieliźniany na Podlasiu – Nasza inicjatywa to odpowiedź na prężnie rozwijający się rynek związany z technologiami mobilnymi. Chcemy wspierać przedsiębiorców, którzy działają w tym obszarze i pobudzać innowacyjność całego regionu. Firmy uczestniczące w klastrze świadczą usługi nie odbiegające jakością od tych z zagranicy, ale ze względu na wysoką specjalizację potrzebują możliwości nawiązania współpracy z innymi przedsiębiorstwami, złączenia sił na rzecz podniesienia swojej konkurencyjności na rynku – mówi Marcin Paradowski, koordynator ECDF mKlaster.
Punkty za społeczną odpowiedzialność biznesu
Planując pozyskanie dofinansowania swoich inwestycji z UE przedsiębiorcy powinni również zwrócić uwagę na to, żeby ich przedsięwzięcia były nie tylko rentowne, ale spełniały wymogi w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu. Już w mijającej perspektywie finansowej często punktowane były działania właśnie z tego zakresu, w tym m.in. wspieranie powstawania nowych miejsc pracy, aktywizacja bezrobotnych, a także zaangażowanie w to, aby wytwarzany produkt czy świadczona usługa były przyjazne środowisku naturalnemu. Podobnych premii przy ocenie wniosków mogą spodziewać się wnioskodawcy w konkursach z nowego budżetu. Być może pojawią się również konkursy kładące nacisk głównie na CSR. Dofinansowanie na takie działania jest bardzo pożądane wśród przedsiębiorców, co udowodniła duża popularność ostatniego naboru do konkursu „Zwiększenie konkurencyjności regionów poprzez społeczną odpowiedzialność biznesu (CSR)” zorganizowanego w 2014 r. w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. Do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości wpłynęły aż 322 wnioski o udzielenie wsparcia, z których dotację otrzymało 144.
Wiedza, edukacja, rozwój
Fundusze europejskie oferują pomoc nie tylko na finansowanie inwestycji. Przedsiębiorcy mogą sięgnąć również po środki na szkolenia i kursy dla pracowników. Wsparcie w tym zakresie otrzymają z PO Wiedza, Edukacja, Rozwój, który zastąpi dotychczasowy –Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Będzie on działał w takich obszarach jak m.in.: zatrudnienie i mobilność pracowników, włączenie społeczne i walkę z ubóstwem czy wzmacnianie sprawności i efektywności państwa. Jednym z zadań programu będzie podejmowanie działań zmierzających do podnoszenia umiejętności i poziomu wiedzy wśród pracowników. Wspierani za pomocą oferowanych im praktyk i staży, będą również młodzi ludzie w wieku 15 do 24 lat pozostający od dłuższego czasu bez pracy. Udzielane i przyznawane im będą także pożyczki i dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej.
Przedsiębiorcy mają do dyspozycji wiele instrumentów finansowych i programów, dzięki którym mogą pozyskać fundusze na swoją działalność. Istotne jest, aby jak najlepiej i z odpowiednim wyprzedzeniem przygotowali się do napisania wniosków, ponieważ konkursy powinny wystartować jeszcze w tym roku.
