Nie jest tak, że duże polskie firmy co do zasady współpracują ze startupami, w Maspeksie również długo tego nie robiliście i mieliście ku temu powody: kilka własnych działów B+R, współpraca z ośrodkami nauki. Co więc spowodowało, że w 2018 roku otworzyliście się na startupy?
Patrząc na to, w jakim kierunku idą firmy w Europie Zachodniej czy Stanach Zjednoczonych, jakie są trendy rynkowe i nowe możliwości rozwoju, zaproponowałam w 2015 roku utworzenie w Maspeksie nowego działu – Działu Zarządzania Innowacjami, który odpowiadałby za budowanie ekosystemu innowacji w Grupie, współpracę z innymi podmiotami np. instytutami badawczymi, uczelniami, klastrami czy startupami oraz pozyskiwanie finansowania zewnętrznego na realizację nowatorskich projektów. Jednocześnie w tym okresie rozpoczęliśmy współpracę z partnerami biznesowymi i naukowymi z Europy Zachodniej, ubiegając się o utworzenie nowej wspólnoty wiedzy i innowacji EIT (Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii) w obszarze żywności. Konsorcjum wygrało konkurs w 2017 roku i wtedy rozpoczęły się prace na jej strukturą i obszarami działania; jednym z nich jest właśnie wspieranie i inwestowanie w startupy.
Bez EIT Food nie byłoby w Maspex startupów?
W dużej mierze od EIT Food to się zaczęło, ale jednak równolegle, w 2019 roku, realizowaliśmy również pierwszą edycję PARP-owego projektu akceleracyjnego ScaleUp, prowadzonego w partnerstwie z Fundacją Polska Przedsiębiorcza, gdzie zebraliśmy bardzo pozytywne doświadczenia ze współpracy ze startupami. Spółka opracowała dla nas program do zarządzania treściami do social mediów, a jej rozwiązanie było na tyle udane, że zostało wdrożone i korzystamy z niego do dzisiaj.
Ale wracając do EIT Food, to rzeczywiście mocno bazujemy na firmach, które przechodzą ten program, takie firmy mają większe szanse na zyskanie naszej uwagi. W trakcie rozwoju EIT Food powstał Klub Startupów “The Rising Food Stars” i organizowane są np. demo days, podczas których młode spółki mogą zaprezentować się korporacjom. Startupy, które zostają docenione przez EIT Food, zyskują status “The Rising Food Stars”, są to już wyselekcjonowane spółki, takie, które oprócz pomysłu mają już opracowaną technologie.
Dlaczego zaczęło się właśnie od tego projektu, jak nawiązaliście współpracę i dlaczego chcieliście od startupu właśnie tego typu rozwiązanie?
Do naszego działu trafiają różne potrzeby i wyzwania z jakimi mierzą się różne działy Maspeksu. Czasami rozwiązanie danego wyzwania jest oczywiste i wystarczy tylko znaleźć podmiot zewnętrzny do współpracy, jednakże zdarza się, że zgłoszony problem nie ma łatwego rozwiązania i wtedy często szukamy ich u startupów: regularnie bierzemy udział w wydarzeniach takich jak demo days, hackathony, konferencje branżowe.
W tym konkretnym wypadku zgłosił się do nas, czyli Działu Zarządzania Innowacjami, Dział Digital z potrzebą usprawnienia pracy tworzenia treści do mediów społecznościowych. Z drugiej strony wiedzieliśmy o startupie, który świadczył podobne usługi dla naszego partnera biznesowego, więc był sprawdzony, jednak potrzebowaliśmy środki na realizację wspólnego projektu. Startup zgłosił się do programu akceleracyjnego, który koordynowała Fundacja Polska Przedsiębiorcza, otrzymał środki i mogliśmy wspólnie rozwinąć interesujące Maspex rozwiązanie.
W których segmentach Maspex wdraża rozwiązania rozwijane przez startupy?
Głównie w obszarze nowych technologii, najwięcej potrzeb zgłasza dział Customer Marketing. Na przykład w ramach Programu ScaleUp, gdzie od 2019 roku zrealizowaliśmy już 15 projektów akceleracyjnych, większość to właśnie rozwiązania dla marketingu i obsługi klienta. Nasza pierwsza współpraca w ramach Programu ScaleUp to był projekt Content Box, narzędzie do tworzenia treści do social mediów. Kolejne projekty to były również narzędzia IT: integracja pracy recyklomatu z maszyną vendingową, aplikacja do monitorowania stanów magazynowych materiałów reklamowych, optymalizator tworzenia planogramów półek sklepowych, system do rejestracji zakupów artykułów domowych, elektroniczne cenówki oraz aplikacje do badania zachowań i zwyczajów konsumentów. Powstał też program do zarządzania treścią na ekranach reklamowych w sklepie oraz inteligentna półka, która na ekranie dopasowuje treści do klienta, który zbliża się do standu.
A produkcja? Jakiego typu rozwiązania startupów wdrażane są na halach produkcyjnych Maspeksu?
W tym obszarze w mniejszym stopniu współpracujemy ze startupami, opieramy się przede wszystkim na technologiach dostarczanych przez dużych dostawców maszyn i urządzeń. W 2020 roku testowaliśmy w naszych halach produkcyjnych rozwiązanie startupu współpracującego z Siemens Polska. Firma Siemens jako odbiorca technologii zaprosiła nas do projektu ScaleUp, który dotyczył rozwiązań optymalizujących pracę maszyn. W ramach projektu ze startupem Reliability Solution, prowadziliśmy prace badawczo-rozwojowe na rozwiązaniem typu Predictive Maintenance, które miało przeciwdziałać awariom układnic w magazynach.
Jak Pani myśli, dlaczego większe zapotrzebowanie na innowacyjne rozwiązania zgłasza właśnie dział marketingu, dlaczego zgłoszeń np. z działu produkcji jest zdecydowanie mniej?
Myślę, że główną przyczyną zwrotu w stronę startupów i wzmożone poszukiwania innowacyjnych rozwiązań poza firmą, było związane ze zmianami strukturalnymi w naszej firmie. W Dziale Customer Marketing powstała komórka odpowiedzialna za innowacje i właśnie ta komórka zaczęła z nami intensywnie współpracować, dzięki czemu powstało wiele innowacyjnych projektów w Maspeksie.
Z kolei w dziale produkcji polegamy głównie na innowacyjności samych producentów, którzy dostarczają do naszych zakładów instalacje produkcji. Unowocześnianie tej gałęzi naszej firmy realizujemy zamawiając nowsze, bardziej zautomatyzowane, technologicznie wyższe rozwiązania.
Jakich rozwiązań, które mogą dla Was rozwinąć startupy, poszukujecie w tym momencie?
Ostatnio przyglądamy się rozwiązaniom z zakresu energetyki, np. magazynom energii. Dwa lata temu badaliśmy wstępnie te rozwiązania, ale nie byliśmy jeszcze zainteresowani, natomiast teraz, z racji inwestowania w OZE, temat wraca. Mamy dwie instalacje fotowoltaiczne dla dwóch zakładów, w trakcie budowy są kolejne dwie i teraz widzimy, że magazyny energii mogłyby być dobrym uzupełnieniem tych inwestycji i w tym zakresie poszukujemy rozwiązań z zewnątrz, również jesteśmy otwarci właśnie na startupy.
Drugi obszar w którym poszukujemy rozwiązań startupów, to wszystkie tematy związane z GOZ [Gospodarka Obiegu Zamkniętego, przyp.red.MS]: ograniczenie zużycia wody, energii, odpadów, albo systemy, które pozwalają na przetworzenie i ponowne wykorzystanie produktów ubocznych. Tego typu zagadnienia są dla nas bardzo interesujące w tym momencie. Na przykład teraz realizujemy ze startupem projekt systemu produkcji standów reklamowych w technologii druku 3D, z wykorzystaniem otrąb – odpadów pochodzących z produkcji makaronów Lubella (należącej do Grupy Maspex). Rozwiązanie się sprawdziło, jest już w produkcji i za chwilę będziemy wprowadzać ekologiczne standy wybranych w sklepach.
Trzeci obszar, to rozwiązania produktowe, np. słodziki, które mają taką samą słodkość, jak cukier, ten sam smak, a są jednocześnie zdrowe.
Na co powinien zwrócić uwagę founder, który chciałby nawiązać z Wami współpracę?
Przede wszystkim sprawdzamy, jak nam się współpracuje z zespołem, nie podpisujemy umowy na projekt od razu, dajemy sobie czas około miesiąca na poznanie się w działaniu. Patrzymy, jakie startup ma nastawienie do współpracy, odpowiedzialność ludzi i ich kompetencje.
Najbardziej preferujemy jednak, gdy nie musimy tych cech sprawdzać pierwsi – dużym atutem startupu, który chce podjąć z nami współpracę, jest wcześniejsze uczestnictwo w projektach typu programy akceleracyjne, ale również referencje od poprzednich zleceniodawców, w szczególności, gdy są oni naszymi partnerami biznesowymi. Poszukując startupowych rozwiązań, sami przeglądamy bazy spółek z poprzednich edycji programów akceleracyjnych organizowanych przez Krakowski Park Technologiczny, Fundację Polska Przedsiębiorcza z Warszawy czy Idea Global z Rzeszowa.
W jaki sposób startup może z Wami nawiązać kontakt, jaka jest najlepsza ścieżka?
Najlepiej skontaktować się bezpośrednio z nami, z Działem Zarządzania Innowacjami. My także poszukujemy i doradzamy startupom, gdzie można pozyskać środki zewnętrzne na rozwój pomysłu, technologii. Wystarczy do nas zadzwonić lub napisać email. Zazwyczaj taki kontakt kończy się pierwszym spotkaniem on-line i prezentacją startupu. Dobrą ścieżką jest również współpraca z akceleratorami i programy takie jak ScaleUp czy Poland Prize, członkostwo w Klubie The Rising Food Stars lub pitchingi podczas eventów dla startupów lub w trakcie konferencji, np. Impact CEE.
Obecnie trwa nabór do programu Poland Prize, w którym Grupa Maspex występuje jako odbiorca technologii, co oznacza, że startupy z całej Europy mogą wysyłać poprzez operatora programu, czyli Krakowskiego Parku Technologicznego do nas zgłoszenia, a my spośród nich wybierzemy sobie partnera do wspólnego projektu.
