Michał Pasterski – 16 sposobów na świetne wystąpienie publiczne

autor: Michał Pasterski, michalpasterski.pl

Umiejętność występowania przed grupą ludzi jest jedną z najbardziej pożądanych umiejętności wśród ludzi zainteresowanych rozwojem. To dlatego, że występujesz cały czas – nie tylko podczas prezentacji lub szkolenia, ale również w zwykłych codziennych sytuacjach, gdy chociażby spotykasz się ze znajomymi.

Jest dużo sposobów na to, aby Twoje wystąpienie było wyjątkowe i zapamiętane przez wszystkich słuchaczy. W tym dwuczęściowym artykule poznasz ich w sumie 16. Przygotuj się zatem na solidną dawkę praktycznych wskazówek, które przy najbliższej okazji wprowadzisz w życie.

W swoim doświadczeniu trenerskim miałem okazję podczas prowadzonych przeze mnie szkoleń popełnić najróżniejsze błędy, dzięki których nauczyłem się więcej niż z jakiejkolwiek książki. Pozwoliło mi to konsekwentnie rozwijać moje umiejętności i doprowadziło do momentu, w którym mogę się podzielić z Tobą wiedzą zdobytą z własnego doświadczenia.

Wszystko po to, abyś mógł osiągać cele, które sobie zakładasz przy każdym występowaniu przed ludźmi. W zależności od kontekstu, w którym będziesz korzystać z tej wyjątkowej umiejętności cele mogą być różne. W grupie znajomych może być to sprawienie, aby wszyscy tarzali się po ziemi ze śmiechu. Podczas prezentacji biznesowej może być to nakreślenie w umysłach słuchaczy wizji tak, aby widzieli ją jasno i wyraźnie. W trakcie wystąpienia w szkole lub na uczelni będzie to wywołanie silnego stanu ciekawości tak., aby pochłaniali każde wypowiedziane przez Ciebie słowo.

Krótko mówiąc, zaprezentujesz siebie z najlepszej strony, ciekawie przedstawiając to, co masz do powiedzenia i sprawisz, że Twoi słuchacze będą się dobrze bawić podczas Twojej prezentacji.

Oto pierwsze 8 sposobów na przeprowadzenie świetnego wystąpienia:

1. Przygotuj materiał, lecz nie ucz się go na pamięć. Najlepiej zrób sobie ogólny szkic tego o czym chcesz powiedzieć, zaznaczając najważniejsze punkty prezentacji. Użyj kolorów i rysunków podczas tworzenia tego szkicu, abyś podczas samej prezentacji łatwo mógł sobie przypomnieć o czym teraz masz mówić. Jeśli mimo to zapomnisz, niech kartka leży gdzieś w pobliżu, abyś mógł na nią spojrzeć i od razu wiedzieć co dalej. Unikaj trzymania kartki w dłoniach podczas prezentacji, z dwóch powodów. Po pierwsze, blokujesz swoje ręce i masz ograniczone możliwości gestykulacji. Po drugie, będziesz na nią co chwilę spoglądał, co zepsuje wrażenie Twojej kompetencji i bycia przygotowanym do wystąpienia. Przed prezentacją odpuść sobie również dokładne spisywanie jej treści, bo gdy wykujesz na pamięć i zapomnisz jedno słowo, cała prezentacja się posypie. Poza tym, każdy słuchacz wyczuje, że umiesz na pamięć. Daj sobie więcej elastyczności, a wystąpienie będzie naturalne.
2. Pozbądź się tremy. Przede wszystkim musisz wiedzieć, że tak czy owak popełnisz jakieś błędy podczas swojej prezentacji. Być może powiesz coś inaczej niż zamierzałeś, albo przekręcisz jakiś fakt. To jest normalne i zdarza się każdemu. Ważne jest jednak, że istnieje 99% prawdopodobieństwo, że NIKT tego nie zauważy. Bez względu na to jakie masz w tej chwili umiejętności, prawdopodobnie wypadniesz dużo lepiej niż Ci się wydaje. Przed swoim wystąpieniem wyobraź sobie, że wszystko idzie w porządku, wyobraź sobie jak publika jest zainteresowana tym co mówisz i jak każdy klaszcze na końcu. Zanim wejdziesz, zrób kilka ćwiczeń oddechowych. Im więcej luzu, tym lepsza będzie Twoja prezentacja!
3. Jeśli masz możliwość, to przyjdź do miejsca Twojego wystąpienia znacznie wcześniej, jeszcze przed Twoimi słuchaczami. Przygotuj odpowiednie ustawienie krzeseł, zobacz jak się czujesz stojąc tam, gdzie będziesz mówić. Następnie wciel się w uczestnika i usiądź w kilku miejscach na sali – z przodu, z boku, z tyłu. Zobacz czy z perspektywy uczestnika wszystko będzie widoczne. Na podstawie tej wiedzy wróć na scenę i ustaw wszystko tak, aby prezentacja przebiegła sprawnie i tak, jak to sobie zaplanowałeś.
4. Gdy masz zaraz wyjść na scenę, oczyść swój umysł. Przestań myśleć intensywnie o materiale. Gdy ja zaczynałem przygodę z prowadzeniem szkoleń, nawet na chwilę przed rozpoczęciem przerabiałem w myślach materiał, który mam przedstawić. Przez to nie mogłem się wyluzować i nie byłem pewien, czy wszystko zapamiętałem. Szybko zdałem sobie sprawę, że dużo lepiej mi wychodzi, gdy na kilkanaście minut przed rozpoczęciem szkolenia odpuszczam sobie całkowicie i ufam mojej podświadomości. Gdy się szkolenie rozpoczyna, mówię to co mi przyjdzie do głowy, często według wcześniej przygotowanego planu, a czasami mówiąc zupełnie niezaplanowane rzeczy. Tak jest i łatwiej i lepiej. Odpuść więc sobie przed samym wystąpieniem i odłóż jego plan na bok.
5. Zadbaj o swoją postawę. Stój prosto, kładąc ciężar ciała na dwóch lekko rozstawionych nogach. Głowa wysoko, tak, aby Twoja broda była skierowana w kierunku horyzontu. Dzięki temu sprawisz wrażenie osoby pewnej siebie, która jest kompetentna w temacie, o którym mówi. Przed wystąpieniem przećwicz gestykulację. Stosuj płynne gesty, które w odpowiedni sposób zobrazują to o czym mówisz. Gestykulacja to temat na osobny artykuł, dlatego teraz pamiętaj głównie o tym, aby gesty były spokojne, otwarte i płynne. Twoja mowa ciała będzie silnym przekazem niewerbalnym, który ma ogromne znaczenie w procesie komunikacji.
6. Pamiętaj też o mimice twarzy. Dzięki odpowiedniemu wykorzystaniu tej części ciała możesz wywołać wiele emocji u słuchaczy swojej prezentacji, a to dzięki tak zwanym neuronom lustrzanym. Są to komórki w Twoim mózgu, które wywołują w Tobie daną emocję tylko po tym, jak zobaczysz twarz osoby, która taką emocję odczuwa. Dlatego często się uśmiechaj, podnoś brwi do góry, rób miny odpowiadające temu o czym mówisz. To doda kolorów do Twojej prezentacji i sprawi, że uczestnicy jeszcze lepiej zrozumieją to, co masz im do przekazania.
7. Używaj swojego głosu na różne sposoby. Twoje struny głosowe to narzędzie, dzięki któremu przeprowadzając prezentację możesz czynić cuda. Zadbaj o to, aby przede wszystkim mówić wyraźnie. Pamiętaj też, aby nie mówić zbyt szybko, bo ludzie mogą nie zrozumieć Twoich słów. Najlepiej nagraj się na dyktafon, a później kilka razy przesłuchaj. Da Ci to wiedzę na temat tego, co możesz poprawić w swoim stylu mówienia. Występując przed ludźmi, cały czas odpowiednio moduluj swój głos, aby wywoływać różne stany u uczestników prezentacji. Możesz mówić głośno, aby za chwilę przejść w szept i wywołać u nich ciekawość. Możesz stosować różną intonację głosu, aby akcentować różne części treści albo aby rozśmieszyć ludzi. Możesz stosować pauzy, aby ich umysł mógł sobie sam dopowiedzieć to, co chcesz im przekazać. Głos to jeden z najważniejszych elementów wystąpienia. Dlatego ćwicz go i cały czas baw się nim tak, aby osiągnąć swoje cele.
8. Patrz w oczy uczestników wystąpienia. Jeśli jest to mała grupa ludzi, możesz patrzeć w oczy każdej osoby. Jeśli grupa jest większa, podziel ją na kilka podgrup i skacz wzrokiem po wybranych osobach w danej grupie (wtedy każdy członek podgrupy będzie miał wrażenie, że patrzysz akurat na niego). Obdaruj swoim spojrzeniem wszystkich po równo, skacząc z jednej osoby na drugą. Nie rób tego zbyt szybko – patrz w oczy około 3 sekund. Na początku może to być dla Ciebie spore wyzwanie, natomiast z czasem się do tego przyzwyczaisz. Dzięki temu Twoi słuchacze będą czuli, że mówisz prosto do nich. A to jest bardzo istotne, jeśli chcesz, aby uważnie słuchali tego co masz im do powiedzenia.

To są podstawy, które potrzebujesz, aby przeprowadzić dobre wystąpienie. Pracuj nad każdym z tych punktów, poszerzając swoją wiedzę i umiejętności w zakresie każdego z nich. Przy najbliższej okazji wprowadź je w życie, wykorzystując tą wiedzę w praktyce.

W drugiej części tego artykułu skupimy się bardziej na treści przekazu i różnych sposobach jej przekazywania. Dowiesz się również, jak wywoływać różne emocje u swoich słuchaczy i sprawić, aby chcieli Cię słuchać bez przerwy. Nauczysz się jak rysować ludziom obrazy w głowach jeszcze skuteczniej się z nimi komunikując.

Cześć II.

Czas na kolejne 8 sposobów na wykonanie wyjątkowej prezentacji przed grupą ludzi. Tym razem zajmiemy się tym, jak zadbać o to, aby Twoja publiczność była zafascynowana tym co mówisz, na długo zapamiętując prezentację.

Jak zbudować swój autorytet jako mówcy? Jak wplatać w prezentację mądre sugestie? Jak ich zmotywować do aktywnego uczestniczenia w Twoim wystąpieniu? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz poniżej.

Kontynuując numerację z poprzedniej części tego artykułu, zaczynamy od dziewiątki:

9. Dopasuj się do publiczności. Zanim zaczniesz swoje wystąpienie, zastanów się kto będzie Cię słuchać. Z jakimi ludźmi będziesz mieć do czynienia? Czy będą to osoby młode, starsze, studenci, czy może sprzedawcy? Pomyśl o doświadczeniach, przekonaniach i wartościach tych osób. W zależności od tego do kogo będziesz mówić, będziesz używać innych przykładów, opowiesz inne historie, będziesz odwoływać się do innych wartości. Zastanów się również z jakiej lingwistyki korzystają na co dzień. Zupełnie inaczej będziesz zwracać się do grupy znajomych, sprzedawców, czy nauczycieli. Korzystaj z ich słownictwa, a zdobędziesz to, co w NLP nazywane jest raportem, czyli sztuką dopasowania. Dzięki temu Twoi słuchacze poczują z Tobą więź i będą chcieli Cię słuchać. Stworzenie takiej harmonii daje rewelacyjne efekty i tworzy relacje między prowadzącym a publicznością.

10. Daj im motywację. Bez niej nie będą mieli potrzeby, aby słuchać tego o czym mówisz. Muszą wiedzieć dlaczego ta wiedza im będzie przydatna. Najlepiej jak powód będzie zarówno emocjonalny jak i logiczny. Wytłumacz im na początku szkolenia jakie będą ich korzyści z tego, że będą Cię uważnie słuchać. Inaczej nie będą odczuwali takiej potrzeby. Jeśli w umiejętny sposób zbudujesz motywację, masz zapewnioną ich ciekawość przez całe Twoje wystąpienie. Powiedz im również po co im jest ta wiedza. Ten element umiejscawia treść prezentacji w konkretnych życiowych kontekstach. Być może przyda im się to w tworzeniu kariery, budowaniu relacji z ludźmi lub podczas robienia zakupów. Pamiętaj, aby zawsze dać im dobry powód do tego, aby Cię słuchali. Zrób to na początku swojego wystąpienia, jeszcze zanim zaczniesz przedstawiać przygotowany materiał.

11. Odwołuj się do swoich doświadczeń. Każdy z nas miał w życiu tysiące najróżniejszych doświadczeń, które mogą być wykorzystane jako przykład na prezentacji. I mam na myśli tutaj nawet te najzwyklejsze doświadczenia – być może stałeś kiedyś w kolejce w supermarkecie i zauważyłeś ciekawe społeczne zjawisko. Być może rozmawiałeś z przyjacielem i dostrzegłeś ciekawą zależność w jego zachowaniu. Tym wszystkim warto się podzielić. Dlaczego? Ponieważ gdy odwołujesz się do swoich doświadczeń, dzieją się dwie bardzo istotne rzeczy. Po pierwsze publiczność wtedy wie, że znasz to o czym mówisz nie tylko z książek, ale także z życia. Automatycznie stajesz się autorytetem w temacie, dzięki czemu chcą Cię słuchać i wierzą w to, co mówisz. Po drugie, dostają namacalny dowód, że to o czym mówisz działa i jest poparte praktyką. Dlatego też przed każdym wystąpieniem wypisz sobie wszystkie doświadczenia, którymi chcesz się podzielić podczas swojej prezentacji i skorzystaj z tego podczas wystąpienia.

12. Opowiadaj historie. Nie tylko z Twojego życia, ale też takie znalezione lub usłyszane od kogoś innego. Historyjki służą do wywoływania różnych stanów emocjonalnych u Twojej publiczności. Najłatwiej za pomocą historii jest wywołać ciekawość. A to jest stan, który będzie Ci najbardziej potrzebny podczas Twojej prezentacji. Gdy oni są zaciekawieni, będą Cię słuchać w skupieniu, chcąc więcej i więcej. Dobrze by było, aby historia była związana z tematem, o którym mówisz, ale nie musi być bezpośrednio związana. Zawsze po opowiedzeniu historii możesz wytłumaczyć co ma ona wspólnego z tym o czym mówisz, nawet jeśli będzie to nawiązanie lekko na siłę. Historia ma wywołać emocje, nie tylko lepiej zobrazować treść wystąpienia. Naucz się jak dobrze opowiadać historie, bawiąc się głosem i mową ciała. Czasami możesz przerwać opowiadanie jej w kulminacyjnym momencie, co sprawi, że ich ciekawość wzrośnie jeszcze bardziej. Przedstaw wtedy trochę materiału, a do historii wróć później.

13. Bez względu na to czy charakter Twojego wystąpienia jest typowo rozwojowy czy nie, instaluj słuchaczom w głowie dobre rzeczy. Wierząc w Twój autorytet, będą przyjmować większość sugestii, które wpleciesz w prezentację. Warto z tego skorzystać! Tym co mówisz definiujesz swoje wystąpienie. Nie chciałbyś więc mówić rzeczy typu: „Wiem, że jesteście już zmęczeni, ale…”, bo wtedy poczują się zmęczeni, a to nie jest dobry stan dla nich podczas Twojego wystąpienia. Zamiast tego możesz z uśmiechem zapytać: „Jak się macie?”, co niewerbalnie zakłada fakt, że mają się świetnie. Prawdopodobnie nie zaczną wtedy skakać z radości, ale na pewno poczują się lepiej. Możesz też powiedzieć, że temat prezentacji jest niezwykle interesujący. Działa to na Twoją korzyść w przeciwieństwie do sytuacji, w której powiedziałbyś: „Wiem, że jest to trochę nudne, ale…”. Wtedy straciłbyś zainteresowanie każdego słuchacza. Starannie więc dobieraj sugestie, których używasz. A robisz to cały czas, tylko do tej pory robiłeś to nieświadomie.

14. Cały czas rozwijaj swoje umiejętności publicznego występowania. Najszybciej zrobisz to oczywiście poprzez praktykę. Jeśli jednak nie masz możliwości częstego występowania przed ludźmi, warto zacząć modelować najlepsze osoby w tym zakresie. Modelować, czyli przejmować wzorce werbalne i niewerbalne, aplikując je do siebie. Polega to na tym, że szukasz na przykład na youtube filmów z wystąpieniami ludzi, którzy robią to naprawdę dobrze. Oglądasz taki film kilka, kilkanaście razy, dokładnie obserwując to, co dany człowiek tam robi. Rozbijasz to na czynniki pierwsze. Myślisz o tym jak korzysta on z głosu, w jaki sposób wywołuje nim emocje. Co robi z rękami, jakich gestów używa. Posłuchaj tego o czym mówi, jaką lingwistykę stosuje. Oglądając go tyle razy, siejesz nasionko nowej umiejętności w Twoim mózgu. Aby ono urosło, wstań od komputera i zacznij ćwiczyć przemawianie w podobny sposób do tej osoby, którą przed chwilą obserwowałeś. Postaraj się naśladować jej sposób mówienia. Rób tak z różnymi mówcami i zdobywaj nowe umiejętności.

15. Poproś o feedback, czyli informację zwrotną. Zapytaj się Twoich słuchaczy co zrobiłeś dobrze, a co mógłbyś zrobić lepiej podczas swojej prezentacji. Najlepiej rób to podczas indywidualnej rozmowy z uczestnikami, możesz też poprosić ich, aby wysłali Ci feedback na maila. To jest najlepszy sposób na uczenie się, bo otrzymujesz możliwość spojrzenia na siebie z zupełnie innej perspektywy. Publiczność dostrzegła rzeczy, których Ty nie zauważyłeś, a ich opinia jest najcenniejszym źródłem wiedzy, która pozwoli Ci rozwijać swoje umiejętności. Poproś ich o szczerość, bo im mniej będą się czuli niezręcznie dając Ci informację zwrotną, tym lepiej dla Ciebie. Jeśli masz możliwość, nagraj swoje wystąpienie kamerą video lub chociaż dyktafon. Taki materiał również jest bardzo cennym źródłem nauki.

16. A przede wszystkim baw się dobrze. Bo jak Ty się będziesz dobrze bawić, oni na pewno też. To sprawi, że Twoje wystąpienie na długo pozostanie im w pamięci. Dlatego jak najwięcej się uśmiechaj, opowiadaj żarty, baw się całym procesem. Mów o rzeczach, które są dla Ciebie najbardziej interesujące. Nawet jeśli prezentacja jest na jakiś nie do końca ciekawy temat, powiedz tylko o tych najciekawszych rzeczach, znajdź jakieś interesujące przykłady. Bądź zafascynowany tym o czym mówisz, a publika też będzie. Pozytywne emocje podczas wystąpienia to absolutna podstawa. Baw się wszystkim co podczas swojego wystąpienia robisz!

Teraz czas na praktykę. Zapisz sobie każdy z tych punktów (pamiętaj również o pierwszej części artykułu) na kartce papieru, w formie jednego zdania – tak abyś mógł mieć ją przy sobie. Dzięki temu zawsze będziesz pamiętać nad czym chcesz pracować. Oczywiście nie zabieraj się za wszystkie 16 sposobów już na pierwszym czekającym Cię wystąpieniu. Wybierz sobie 3 lub 4 elementy i ćwicz je przed wystąpieniem, tak abyś mógł je z powodzeniem wprowadzić w życie przy najbliższej okazji. Gdy odniesiesz z tymi elementami sukces, wybierz sobie kolejne i również zacznij ćwiczyć. Z czasem staniesz się świetnym mówcą, który z łatwością osiąga cele każdego swojego wystąpienia. Ludzie będą Cię słuchać z fascynacją i zapamiętają Twoje wystąpienie na długo.

autor: Michał Pasterski, michalpasterski.pl

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska