Polska i Czechy chcą połączyć siły
Wiceminister cyfryzacji Dariusz Standerski poinformował w rozmowie z portalem PAP, że trwają rozmowy z czeskim rządem o zbliżeniu projektów dotyczących gigafabryk AI. Rozmowy mają być kontynuowane po wyborach parlamentarnych w Czechach, które odbędą się w dniach 3-4 października br. Według Standerskiego zarówno koalicja, jak i opozycja w Czechach wspierają tę inicjatywę, co daje szansę na stworzenie wspólnego projektu.
Ponadto, w rozmowie z PAP Standerski podkreślił, że w ubiegłym tygodniu rozmawiał z Komisją Europejską o możliwościach publicznego finansowania gigafabryk ze środków, które pozostaną w unijnym budżecie. Resort cyfryzacji zaproponował, aby w rewizji Krajowego Planu Odbudowy uwzględnić inwestycje w fabryki i gigafabryki AI.
Dodał też, że jeszcze w tym tygodniu KE ma przedstawić nowe wytyczne i standardy dotyczące gigafabryk.
Unijne fabryki i gigafabryki AI
Na początku lipca br. Komisja Europejska przyjęła polski wniosek dotyczący Baltic AI GigaFactory, przygotowany wspólnie z Litwą, Łotwą i Estonią. Projekt zakłada inwestycję o wartości 3 mld euro i ma umożliwić trenowanie oraz wdrażanie największych modeli sztucznej inteligencji w Europie. Według wiceministra Standerskiego właśnie ta międzynarodowa formuła stanowi jego przewagę. Szczegółowa lokalizacja w Polsce nie została jeszcze wskazana, a KE planuje uruchomić procedurę składania oficjalnych wniosków w końcówce 2025 r.
Resort cyfryzacji chce także wpisać finansowanie fabryk i gigafabryk do Krajowego Planu Odbudowy – proponując 426 mln zł (100 mln euro) na ten cel – podaje PAP. Pierwsze decyzje KE i Rady UE w sprawie rewizji KPO mają zapaść pod koniec roku.
Na oficjalnej stronie internetowej Komisja Europejska podkreśla, że fabryki AI to kluczowe ekosystemy wspierające rozwój innowacji i współpracy w obszarze sztucznej inteligencji. Łącznie w UE powstanie 13 fabryk, w tym dwie w Polsce – w krakowskim Cyfronecie AGH oraz w Poznaniu (projekt Piast-AI).
Jeszcze większą rolę odegrają gigafabryki, które KE definiuje jako najnowocześniejsze, wielkoskalowe centra obliczeniowe i magazyny danych, zdolne do trenowania i wdrażania modeli nowej generacji, liczących setki bilionów parametrów.
Jak informuje PAP, na ich finansowanie przeznaczony będzie m.in. fundusz InvestAI, ogłoszony w lutym br. przez przewodniczącą KE Ursulę von der Leyen, z budżetem 20 mld euro. W czerwcu państwa członkowskie złożyły 76 wstępnych wniosków o lokalizację gigafabryk. KE planuje uruchomić procedurę składania oficjalnych wniosków w końcówce 2025 roku.
