Lęk przed tym, że coś ich ominie (FOMO) i ciągłe dążenie do bycia na bieżąco niesie ze sobą fatalne skutki, zarówno dla zdrowia, jak i relacji z najbliższymi.
Zdjęcie główne artykułu by Pexels
Bez smartfona jak bez ręki
Połowa Polaków (51%) korzystających ze smartfonów nie jest w stanie wyobrazić sobie całego dnia bez dostępu do tego urządzenia. Co trzeci badany (34%) jest w stanie rozstać się z nim tylko na kilka godzin. 26% respondentów, którzy do przeglądania Internetu wykorzystują urządzenia mobilne, zerka na ekran swojego smartfona lub tabletu co najmniej raz na godzinę. Natomiast 3 na 10 Polaków robi to za każdym razem, gdy tylko dostanie powiadomienie.
– Dla Internetu charakterystyczna jest natychmiastowość. Człowiek oczekuje, że cokolwiek zamieści w sieci, spotka się to z bardzo szybką reakcją zwrotną – mówi Igor Rotberg, psycholog i ekspert kampanii „Odpuść FOMO”. Z drugiej strony odczuwa często przymus błyskawicznej reakcji, jeśli tylko otrzyma powiadomienie, że przyszedł SMS lub wiadomość. Ta potrzeba natychmiastowej reakcji wobec napływających bodźców z Internetu jest charakterystyczną cechą FOMO (od ang. Fear Of Missing Out – lęk przed tym, że coś nas ominie) – dodaje ekspert.
Cierpi dusza i ciało
Aż 90% z nas twierdzi, że problem nadużywania nowych technologii ich nie dotyczy, ale dostrzega to zjawisko u innych. Prawie co piąty Polak (19%) uważa, że członkowie jego rodziny i znajomi zbyt często korzystają z Internetu, komputera i urządzeń mobilnych. Więcej niż co trzeci respondent (36%) ocenia, że ich bliscy denerwują się, gdy przez dłuższy czas nie mają dostępu do swojego smartfona lub tabletu. Co czwarty ankietowany skarży się na ogólne poirytowanie i rozdrażnienie osób z jego bliskiego otoczenia.
– Podirytowanie, wzrost poziomu stresu, drażliwość to jedne z negatywnych skutków FOMO – mówi Igor Rotberg. Wiążą się one nie tylko z ciągłym przymusem sprawdzania przychodzących powiadomień lub odświeżania skrzynki mailowej. Stres może być powodowany również przez to, że człowiek nie jest w stanie przetworzyć wszystkich docierających do niego informacji. Jednoczenie wszystkie wydają się ważne. Paradoksalnie również brak powiadomień czy wiadomości może – w przypadku FOMO – powodować niepokój, u podstaw którego leżeć może lęk przed odrzuceniem czy wykluczeniem – dodaje ekspert.
Niepokój i poirytowanie to nie jedyne skutki FOMO. 39% respondentów czuje się rozleniwiona i często brakuje im energii do działania. Niemal co trzeci (32,5%) badany skarży się na problemy fizyczne – ból kręgosłupa czy problemy ze wzrokiem, a 31% Polaków odczuwa brak czasu. Co czwarty respondent ma trudności ze skupieniem się i jest rozproszony przez zbyt wiele rzeczy.
Z jednej strony osoby obawiające się, że umknie im jakaś cenna informacja, dosyć często korzystają z Internetu. Z drugiej strony może rozwijać się u tych osób tzw. syndrom zmęczenia informacją. Charakteryzuje się on nie tylko takimi symptomami jak frustracja, osłabienie zdolności podejmowania decyzji czy trudności w koncentracji, ale również objawami fizycznymi – problemami z widzeniem czy podwyższonym ciśnieniem – mówi Igor Rotberg.
Gorsze relacje z najbliższymi
FOMO ma negatywny wpływ nie tylko na zdrowie, ale także społeczne funkcjonowanie. Aż 40% respondentów skarży się, że ich najbliżsi zaniedbują przez to ważne sfery życia, takie jak praca czy zainteresowania. Zdaniem badanych nadużywanie nowych technologii wpływa negatywnie również na relacje z bliskimi. Aż 39% zwraca uwagę na to, że podczas rozmowy bliscy nie skupiają się na kontakcie z drugą osobą, często zerkając na ekran smartfona. Niemal co trzeci badany ocenia, że jego najbliżsi wolą kontakt w sieci niż „na żywo”.
– Nadmierne korzystanie z urządzeń mobilnych może wpływać nie tylko na samego użytkownika, ale również na jego relacje z bliskimi oraz ze znajomymi. I wprawdzie liczba zawieranych znajomości przez Internet może być duża, ale mniej czasu poświęca się na budowanie i dbanie o ważne relacje poza siecią. Problemem jest przyzwyczajenie się do podtrzymywania relacji jedynie za pomocą wiadomości wirtualnych – mówi psycholog.
Celem ogólnopolskiej kampanii „Odpuść FOMO” jest zbudowanie świadomości na temat zjawiska FOMO oraz pokazanie sposobów na radzenie sobie z problemem nadmiernego i niewłaściwego korzystania z Internetu, mediów społecznościowych i urządzeń mobilnych, dotykającego głównie ludzi młodych. Misją kampanii jest pomoc w utrzymaniu odpowiedniej równowagi pomiędzy życiem w świecie cyfrowym a tym rzeczywistym i pokazanie, jak pogodzić realia nowoczesności z potrzebą osiągnięcia spokoju, uzyskania przestrzeni dla siebie i swoich bliskich i życia zgodnie z naturą. Kampania adresowana jest głównie do osób w wieku 18-45 lat i ich bliskich. W ramach kampanii przeprowadzone zostało badanie opinii i uruchomiona zostanie strona internetowa, na której będzie można znaleźć materiały edukacyjne. Do działań w ramach kampanii zostali zaproszeni eksperci w dziedzinie psychologii i socjologii. Inicjatorem kampanii jest wydawca książki Calm – Wydawnictwo Albatros.
