Podróż na orbitę na pokładzie potężnej rakiety to dla delikatnej elektroniki satelitarnej ekstremalne doświadczenie. Aby uniknąć jakichkolwiek zakłóceń w systemach rakiety nośnej, zarówno podczas startu, jak i w kluczowym momencie separacji, satelity muszą być całkowicie wyłączone.
Dla konstelacji PIAST moment „pobudki” został zaprogramowany na godzinę po oddzieleniu się od rakiety. To chwila absolutnej samotności i autonomii – moment odrodzenia w pustce kosmosu. Wtedy automatycznie uruchomiły się pokładowe systemy, rozpoczynając wyścig z czasem. Zasilane wyłącznie z akumulatorów, miały zapas mocy wystarczający tylko na dwa kluczowe zadania: po pierwsze, ustabilizować swoją pozycję po oddzieleniu, a po drugie, natychmiast odnaleźć Słońce, aby skierować na nie panele słoneczne i zacząć produkować energię. Od powodzenia tej nerwowej „pobudki”, zanim wyczerpią się baterie, zależy powodzenie całej misji.
Oddzielanie się satelity od rakiety
Satelity PIAST były przymocowane do drugiego stopnia rakiety Falcon 9 za pomocą specjalnych, sprężynujących separatorów. Gdy rakieta osiągnęła zaplanowaną pozycję na orbicie, w ściśle określonym czasie mechanizm zadziałał, delikatnie odpychając satelity. To nie gwałtowny odrzut, a bardziej finezyjne „pchnięcie”, które nadaje im samodzielny byt w przestrzeni kosmicznej.
– W bardzo precyzyjnie określonym czasie satelita jest oddzielany od rakiety. Sprężynujące elementy leciutko odpychają go. Rakieta z pozostałymi satelitami leci dalej, a nasz satelita już jest samodzielnym obiektem w kosmosie – mówi gen. bryg. rez. Adama Sowy, kierownik projektu PIAST, cytowany w serwisie naukawpolsce.pl.
Rozmowa z satelitą
Nawiązanie kontaktu z satelitą krążącym z ogromną prędkością wokół Ziemii nie przypomina klasycznej rozmowy telefonicznej. Komunikacja odbywa się w krótkich, zaledwie kilkuminutowych okienkach komunikacyjnych, które pojawiają się tylko wtedy, gdy orbita satelity sprawia, że znajduje się on w zasięgi widzenia i w odpowiednim ułożeniu względem naziemnej stacji kontroli.
Sam proces jest bardzo energochłonny, stąd istotne jest, aby w momencie nawiązywania kontaktu satelita miała zapewnione stabilne zasilanie z paneli słonecznych.
Choć projekt powstał z myślą o wzmocnieniu zdolności obronnych Polski, konstelacja PIAST, realizowana przez konsorcjum pod przewodnictwem Wojskowej Akademii Technicznej (WAT) we współpracy m.in. z firmą Creotech Instruments i Centrum Badań Kosmicznych PAN, została zaprojektowana jako system podwójnego zastosowania (dual-use). Oznacza to, że pozyskiwane dane obrazowe o planowanej rozdzielczości 5 m i 10 m będą cennym źródłem informacji nie tylko dla Sił Zbrojnych RP, ale także dla administracji publicznej, np. w zarządzaniu kryzysowym czy monitoringu środowiska.
Kluczowa jest również synergia danych. Obrazowanie optyczne z satelitów PIAST idealnie nadaje się do identyfikacji konkretnych obiektów i infrastruktury, ale jego skuteczność zależy od dobrej pogody i oświetlenia słonecznego. Dlatego ich uzupełnieniem są dane z satelity MikroSAR, który wykorzystuje technologię radarową (SAR). Działa ona niezależnie od chmur i pory dnia, doskonale wykrywając zmiany w terenie. Połączenie tych dwóch źródeł daje analitykom pełniejszy i znacznie bardziej wiarygodny obraz sytuacji.
