Jak podsumujesz mijający rok?
Rok 2024 był trudny. Geopolityka chyba po raz pierwszy tak mocno wpływała na inwestycje. W odpowiedzi na rosnące ryzyko konfliktu zbrojnego czy sabotażu wzrosło zainteresowanie technologiami obronnymi i podwójnego zastosowania, takimi jak m.in. cyberbezpieczeństwo czy systemy bezzałogowe. Na rynku wciąż trwa walka o specjalistów od sztucznej inteligencji. Firmy AI musiały stawać przed wyborem, czy priorytetem jest bliskość dostępnych talentów (UE), czy klientów (USA). Wróciła też dyskusja o protekcjonizmie. Widać to po USA, gdzie nowa administracja Trumpa głośno mówi o swoich planach. Podobnie jest w Unii Europejskiej, która zmaga się z problemami w branży solarnej i motoryzacyjnej. Europejskie firmy przegrywają cenowo z chińskimi produktami, które dorównują im jakością, ale wygrywają ceną.
Jak zmieniała się dynamika polskiego rynku startupów w 2024 roku?
Zmiany na polskim rynku startupów w 2024 roku nie były tak dynamiczne. Znacznie spadła dostępność finansowania, więc w porównaniu z poprzednimi latami działo się niewiele. Co prawda, globalne firmy otwierały w Polsce centra badawczo-rozwojowe, ale na razie nie wpłynęło to na rynek startupów. Cieszą sukcesy kilku polskich firm, które stały się globalnymi liderami, jak ElevenLabs i ICEYE. Jeszcze bardziej cieszy to, że wyznaczają one trendy w swoich dziedzinach i planują zwiększyć inwestycje w badania i rozwój w Polsce.
Jak ma się polska branża VC w porównaniu z rynkami CEE? Czy jest ewentualnie coś, co nas wyróżnia?
Polska branża VC jest coraz aktywniejsza w Europie. Wierzę, że potrafimy budować konkurencyjne fundusze VC, chociaż na efekty trzeba czekać, często nawet kilkanaście lat. Przykładem jest czeskie Credo, które dziś jest w europejskiej czołówce, ale dochodziło do tego sukcesu piętnaście lat. Wierzę, że w Polsce są firmy VC, które również znajdą się w europejskiej czołówce.
Obserwując tę branżę od blisko dekady, jestem przekonany, że przewagą lokalnych firm VC, nie tylko na tle CEE, ale i całej Europy, będzie specjalizacja. Przykłady? Proszę bardzo: OTB ma przewagę dzięki inwestycjom w technologie kosmiczne, Expeditions dzięki skupieniu się na cyberbezpieczeństwie, a MOC dzięki specjalizacji w marketplace’ach. Widzę też potencjał w funduszach skoncentrowanych na wczesnych etapach rozwoju firm (np. SMOK i pre-seed). Oczywiście konkurencja nie śpi. Dlatego tak ważny jest ciągły rozwój, jeśli chce się budować firmy VC, które przetrwają pokolenia.
Czy zauważyłeś nowe trendy wśród założycieli lub branż, które przyciągały uwagę inwestorów?
Zdecydowanie tak. W 2024 roku na czoło wysunęły się dwa główne tematy: obronność i sztuczna inteligencja (AI). Wzrost zainteresowania obronnością wynikał przede wszystkim z naszej bliskości do Ukrainy i ogłoszonego zwiększenia wydatków na ten cel. Nie bez znaczenia była też ogólna świadomość rosnącego ryzyka eskalacji ze strony Rosji. Jeśli chodzi o AI, to ewidentnie na fali sukcesu ElevenLabs, zagraniczni inwestorzy zaczęli szukać w Polsce kolejnych obiecujących startupów. Tylko w zeszłym roku w Warszawie można było spotkać partnerów z takich firm jak Sequoia Capital, Notion Capital, Creandum, Northzone czy IVP.
Warto podkreślić, że zmienia się też postrzeganie Polski na arenie międzynarodowej. Zyskujemy opinię nowego lidera wzrostu w Unii Europejskiej, a nasza klasa polityczna i rodzimy biznes są wysoko oceniane w Europie. Potrafimy cieszyć się z sukcesów, co przyciąga uwagę inwestorów. To wyjątkowy moment, który powinniśmy wykorzystać.
Jakie masz plany na 2025 rok?
Nie o wszystkich mogę jeszcze mówić, ale mogę zdradzić kilka kluczowych projektów. Wszystkie wpisują się w naszą wizję rozwoju branży VC i budowania silnej pozycji Polski na arenie międzynarodowej:
VCLeaders: dalej będziemy rozwijać VCLeaders w kierunku „VC knowledge company”, czyli platformy wiedzy i wymiany doświadczeń. Chcemy wspierać europejskie firmy VC w budowaniu ich sukcesów, dzieląc się ekspercką wiedzą i najlepszymi praktykami.
VC Central 2025: Chcemy, aby Warszawa stała się miejscem spotkań inwestorów ze wschodu i zachodu. Właśnie dlatego organizujemy konferencję VC Central, która będzie platformą łączącą kapitał z obu tych regionów, w centralnie położonym w Europie miejscu.
SHIELD: to nasza inicjatywa dla firm technologicznych z sektora obronności. Chcemy przyspieszyć ich rozwój i utrwalić rosnące znaczenie tego sektora na kolejne lata.
Program edukacyjny dla founderów: Wspólnie z czołowymi międzynarodowymi partnerami tworzymy program edukacyjny skierowany do założycieli startupów. Chcemy wyposażyć ich w wiedzę i umiejętności niezbędne do odniesienia sukcesu na globalnym rynku.