Zgodnie z Europejskim Rankingiem Innowacyjności 2025, oceniającym krajowe systemy badań i innowacji, Polska z wynikiem 74 punktów plasuje się na 23. miejscu w UE i 27. w szerszym ujęciu, uwzględniającym kraje sąsiadujące. To znaczący postęp w porównaniu z rokiem 2018, kiedy nasz wynik wynosił 56 punktów. Liderem innowacyjności w Unii Europejskiej ponownie została Szwecja, która wyprzedziła Danię, przodującą w rankingu w latach 2020-2024. Mimo poprawy, Polska wciąż klasyfikowana jest w grupie tzw. wschodzących innowatorów.
Analiza danych z lat 2018-2025 pokazuje, że Polska odnotowała największy postęp w dwóch wskaźnikach. Pierwszym jest jakość infrastruktury cyfrowej, mierzona wzrostem odsetka gospodarstw domowych ze stałym połączeniem sieci o bardzo dużej przepustowości. Drugim są inwestycje w technologię chmury obliczeniowej, co przekłada się na zwiększenie liczby przedsiębiorstw korzystających z zaawansowanych usług tego typu.
Kluczowe obszary wzrostu
Analiza wskazuje na trzy główne obszary, w których Polska odnotowała największy postęp, co bezpośrednio przyczyniło się do wzrostu innowacyjności:
- Przetwarzanie w chmurze: zanotowano tu spektakularny wzrost o 389,3 punktów procentowych, co świadczy o masowej adaptacji nowoczesnych technologii cyfrowych przez firmy.
- Dostęp do szybkiego internetu: poprawa o 68,2 p.p. pokazuje dynamiczny rozwój infrastruktury cyfrowej, kluczowej dla nowoczesnej gospodarki.
- Wsparcie rządowe dla B+R w przedsiębiorstwach: wzrost o 57,0 p.p. wskazuje na rosnące zaangażowanie państwa w stymulowanie innowacji bezpośrednio w sektorze biznesowym.
Instrumenty wsparcia finansowego
Zaobserwowany wzrost jest w dużej mierze efektem ukierunkowanych krajowych inicjatyw finansowych, które są wyszczególnione w raporcie. Rząd uruchomił specjalne fundusze, aby pobudzić inwestycje w strategicznych sektorach:
- Fundusz Wsparcia Technologii Krytycznych: Z budżetem 4 mld zł wspiera inwestycje w biotechnologie, technologie cyfrowe i innowacje zasobooszczędne.
- Fundusz na rzecz Transformacji Cyfrowej i Przyjaznej Środowisku: Przeznaczono na niego 800 mln zł, aby przyspieszyć transformację w kierunku Przemysłu 4.0 i zielonych technologii.
- Program „Ścieżka Smart”: Tylko w 2025 roku alokowano ponad 2,3 mld zł na finansowanie projektów badawczo-rozwojowych i wdrożeniowych, co dodatkowo wzmacnia współpracę biznesu z nauką.
Mocne i słabe strony polskiej innowacyjności
W analizie porównawczej z Unią Europejską Polska wyróżnia się pozytywnie w trzech kluczowych obszarach. Serwis dlahandlu.pl, wyodrębnił:
- Aplikacje projektowe (kategoria: aktywa intelektualne).
- Wdrażanie technologii chmury obliczeniowej (kategoria: inwestycje w technologie informacyjne).
- Społeczeństwo z wykształceniem wyższym (kategoria: zasoby ludzkie).
Największe wyzwania i najsłabsze wyniki w porównaniu ze średnią unijną odnotowano natomiast w obszarach:
- Udział studentów zagranicznych na studiach doktoranckich.
- Nakłady na kapitał wysokiego ryzyka (venture capital).
- Wprowadzanie innowacji produktowych przez małe i średnie przedsiębiorstwa.
Wyniki polskich MŚP we wdrażaniu innowacji produktowych i procesów biznesowych znacząco odbiegają od średniej UE, osiągając odpowiednio zaledwie 28,5% oraz 50,8% unijnego poziomu.
