Zdecydowanie mniejsze jest zainteresowanie inwestycjami w startupy znajdujące się we wczesnej fazie rozwoju – spadło do poziomu z 2010 r. USA to nadal zdecydowanie największy rynek startupów – ponad 50% środków finansowych fundusze VC przeznaczyły na inwestycje w amerykańskie spółki. Jednak najwięcej jednorożców (spółek z wyceną ponad 1 mld USD) pojawiło się w Azji. Europa to tylko 10% globalnego rynku inwestycji funduszy venture capital – wynika z badania firmy doradczej KPMG.
Rekordowe inwestycje funduszy venture capital w 2018 r.
W IV kwartale 2018 r. łączna kwota zainwestowanych środków wyniosła 64 mld USD, a w całym 2018 r. rekordowe 254 mld USD. Największa inwestycja w 4 kwartale 2018 r. była związana z amerykańską firmą, produkującą papierosy elektroniczne. W 2018 r. fundusze zainwestowały w 94 jednorożce (wzrost o ponad 80% w stosunku do 2017 r.). Fundusze venture capital z dużym doświadczeniem rynkowym nie mają w tej chwili żadnych problemów z pozyskaniem nowych środków finansowych: obecnie zdecydowanie największy fundusz pochodzi z Japonii (z pozyskanym kapitałem 100 mld USD), ale w 2018 r. także 4 inne fundusze pozyskały ponad 1 mld USD.
Analizy wykonane przez KPMG pokazują też, że fundusze venture capital działają coraz bardziej w sposób zbliżony do funduszy typu private capital, skupiając się na inwestycjach w dojrzałe już spółki. Mediana wartości inwestycji w startupy znajdujące się w fazie stabilnego wzrostu wyniosła 11,5 mln USD, czyli dwukrotnie więcej niż w 2010 r. (wówczas było to 5,5 mln USD). Również dwukrotnie wzrosła wartość inwestycji w fazie zalążkowej (ang. seed) z 0,5 mln USD w 2010 r. do w 1,1 mln USD w 2018 r., przy medianie wyceny spółek pozyskujących takie finansowanie na poziomie 6,5 mln USD.
– Fundusze venture capital dojrzewają równie szybko jak rynek startupów. Dzisiaj w inwestycjach preferuje się te spółki, które zbudowały już innowacyjne rozwiązania technologiczne i z powodzeniem konkurują na międzynarodowych rynkach. Takie spółki potrzebują znacznych środków finansowych na ekspansję rynkową oraz doskonalenie swoich produktów, ale są też obarczone znacznie mniejszym ryzykiem niż startupy, które znajdują się jeszcze we wczesnej fazie rozwoju innowacyjnych rozwiązań. Warto zwrócić uwagę na statystyki inwestycji funduszy venture capital z punktu widzenia polskiego rynku. Obawiam się, że jeśli na całym świecie w fazie zalążkowej inwestuje się w spółki średnio ponad 4 mln PLN, a te pieniądze idą w tej fazie przede wszystkim na budowę i rozwój innowacyjnych produktów, to polskim startupom może być trudno zbudować naprawdę konkurencyjne produkty, gdy w istniejącym obecnie systemie finansowania startupów w Polsce, takie inwestycje są ograniczone praktycznie do 1 mln PLN – mówi dr Jerzy Kalinowski, doradca zarządu KPMG w Polsce.
Wszyscy szukają spółek posiadających sprawdzone, innowacyjne produkty
W 2018 r. ponad 100 mld USD zainwestowano w spółki, które mają lub budują innowacyjne oprogramowanie, wspomagające obsługę cyfrowych klientów oraz cyfrową transformację biznesową przedsiębiorstw. Ponad 23 mld USD (ponad 40% więcej niż w 2017 r.) przeznaczono na sektor biotechnologii i cyfrowego zdrowia. Nadal dużym zainteresowaniem cieszą się fintechy – w przypadku mniej rozwiniętych rynków finansowych są to przede wszystkim spółki oferujące usługi płatności oraz pożyczki, podczas gdy na najbardziej rozwiniętych rynkach fundusze interesują się spółkami posiadającymi cyfrowe rozwiązania wspomagające usługi finansowe (np. regtechy, wykrywanie nadużyć czy automatyzacja funkcji wsparcia). W miarę dojrzewania handlu elektronicznego, fundusze coraz mniej środków przeznaczają na startupy związane z platformami e-commerce (obecnie 5% wartości wszystkich inwestycji vs. 10% w 2010 r.).
– Cyfryzacja to najważniejszy trend na całym świecie i nie ma się co dziwić, że fundusze tak chętnie inwestują w spółki, które rozwijają innowacyjny software wykorzystywany we wszystkich branżach. Zdrowie jest aspektem naszego życia, na które konsumenci przeznaczają coraz większe środki, a dynamiczny rozwój biotechnologii oraz cyfrowych rozwiązań wspomagających prewencję zdrowotną, diagnostykę oraz leczenie stwarza zupełnie nowe możliwości biznesowe, więc fundusze w naturalny sposób coraz chętniej inwestują w tę branżę – mówi dr Jerzy Kalinowski, doradca zarządu KPMG w Polsce.
Europa to tylko 10% światowych inwestycji funduszy venture capital
W Europie fundusze venture capital zainwestowały 24 mld USD w 2018 r., tylko 8% więcej niż w 2017 r. Jest to mniej niż 10% globalnych inwestycji, podczas gdy Europa reprezentuje obecnie jedną czwartą światowej gospodarki. W 2018 r. w Europie zainwestowano w 10 jednorożców (w tym cyfrowy serwis muzyczny Spotify i holenderski fintech Adyen) z 6 różnych krajów. Podobnie jak na całym świecie w Europie znacząco spadła (o 37% r/r) liczba inwestycji w fazie zalążkowej – mimo wyższych wycen w tej fazie zainwestowano też mniej środków finansowych w startupy znajdujące się we wczesnej fazie rozwoju (2,3 mld USD w 2018 vs. 2,8 mld USD w 2017 r.). Podobnie jak na całym świecie w Europie największym zainteresowaniem cieszyły się spółki oferujące oprogramowanie. Fundusze poszukują też w Europie startupów ze sprawdzonymi rozwiązaniami w biotechnologii i cyfrowym zdrowiu, wykorzystującymi sztuczną inteligencję, a także fintechów.
Pomimo bardzo dużej niepewności związanej z brexitem, Wielka Brytania to nadal główna scena inwestycji venture capital w Europie. Bardzo ważną rolę odgrywają też Niemcy (4,1 mld USD zainwestowanych w 2018 r.). Coraz ważniejszym rynkiem staje się Francja (3,1 mld USD) – w IV kwartale 2018 r. zainwestowano 117 mln USD we francuski startup, który stworzył platformę do wspólnych przejazdów samochodem, co było jedną z największych inwestycji funduszy w Europie w tym okresie.
W 2018 r. w Europie bardzo silną rolę odgrywały korporacyjne fundusze venture capital. Takie fundusze odpowiadały za 25% transakcji w IV kwartale 2018 r. (i ponad 41% wartości wszystkich inwestycji)
– Polska jest jeszcze bardzo małym rynkiem z punktu widzenia globalnych funduszy venture capital. Naszą szansą jest obecna faza rozwoju globalnego rynku, w której fundusze coraz bardziej koncentrują się na dużych i dojrzałych już startupach. Coraz mniej jest inwestycji na całym świecie w projekty we wczesnej fazie zalążkowej i jeśli stworzymy w Polsce warunki, w których prawdziwie innowacyjne spółki będą mogły pozyskać środki na rozwój swoich produktów i skuteczne wejście na światowe rynki, to wykorzystując niszę w perspektywie kilku lat możemy się stać znaczącym graczem na europejskim rynku – mówi dr Jerzy Kalinowski, doradca zarządu KPMG w Polsce.
