Do tej pory praktycznie brak było regulacji odnoszących się ściśle do tej specyficznej działalności, co powodowało wiele wątpliwości co do działalności prowadzonej przez takie platformy.
W poniedziałek 5 października 2020 r. Parlament Europejski, po przeszło 2 latach prac, przyjął regulacje i zmiany w prawie unijnym, które szczegółowo uregulowały i zunifikowały wymogi prawne dla prowadzenia działalności przez platformy ECF.
Na regulacje składa się tzw. rozporządzenie ECSP (European Crowdfunding Services Providers) oraz niewielkie zmiany w dotychczas obowiązujących przepisach regulujących świadczenie usług inwestycyjnych na terenie UE.
Czy będzie przełom na rynku kapitałowym?
Crowdinvesting, czyli inwestowanie społecznościowe, w odróżnieniu od crowdfundingu skierowany jest bezpośrednio do inwestorów i spółek. Rynek z niecierpliwością wyczekiwał na odpowiednie przepisy. Przyjęte regulacje z pewnością stanowią przełom dla działalności platform ECF, – tłumaczy Michał Karwasiński, partner zarządzający kancelarii KSZ Smart Legal – w szczególności usuwając dotychczasową niepewność regulacyjną w zakresie prowadzenia działalności zazębiającej się ze ściśle regulowaną działalnością licencjonowanych pośredników na rynku kapitałowym. Dodatkowo nowe regulacje de facto czynią z platform ECF licencjonowanych pośredników na rynku kapitałowym, co w fundamentalny sposób porządkuje rynek związany z ich działalnością.
Kto powinien się cieszyć?
Przyjęte regulacje wydają się być szczególnie korzystne z perspektywy inwestorów, którzy dzięki nowym przepisom zyskają szereg mechanizmów ochrony. Obecnie inwestorzy na platformach ECF nierzadko ulegają emocjom związanym z inwestowaniem w instrumenty finansowe, podejmują decyzje o zapisie głównie kierując się marketingiem spółki, pod presją czasu kończącej się kampanii crowdinwestycyjnej. Dzięki nowym regulacjom, każdy inwestor zostanie poddany badaniu w zakresie m.in. swojej wiedzy i celów finansowych, i na tej podstawie otrzyma informację, czy dana inwestycja jest dla niego odpowiednia, czy też istnieje ryzyko, że okaże się dla niego nadmiernie ryzykowna lub nie zrealizuje jego celów. Dodatkowo – inwestor będzie mógł odstąpić od dokonanej za pośrednictwem platformy ECF inwestycji przez określony czas (pre-contractual reflection period) jeśli po przemyśleniu uzna, że podjął pochopną decyzję o dokonaniu określonej inwestycji.
Ponadto nowe regulacje zapewniają dostarczenie inwestorom wystandaryzowanych informacji o oferowanych instrumentach finansowych, co pozwoli inwestorom bardziej świadomie podjąć decyzje o zaangażowaniu kapitałowym w danego emitenta, a także porównać różne instrumenty i wybrać te najbardziej odpowiednie – ocenia radca prawny, Michał Karwasińki. Wreszcie platformy ECF będą mogły wspierać inwestorów w wyjściu z inwestycji poprzez ułatwienie w kontaktowaniu się z innymi inwestorami, którzy chcieliby odkupić nabyte za pośrednictwem platformy ECF instrumenty.
Jednocześnie przyjęte regulacje wydają się być korzystne także dla samych operatorów platform ECF. Z jednej strony nakładają one na prowadzoną przez nich działalność szereg wymogów i obowiązków, w tym wymóg uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności – które w oczywisty sposób obciążały organizacyjnie i kosztowo prowadzenie biznesu. Z drugiej jednal strony platformy zyskują dodatkową możliwość uwiarygodnienia w oczach inwestorów jako licencjonowani pośrednicy – a także co istotne – pełną możliwość prowadzenia działalności w całej UE na zasadach analogicznych jak firmy inwestycyjne, bez konieczności szczegółowej analizy i dostosowania do wymogów w poszczególnych krajach UE.
Jak zmieni się rynek crowdinwestingu?
Nowe regulacje z pewnością przyczynią się do rozwoju rynku kapitałowego w segmencie ECF. W szczególności w dobie intensywnej transformacji cyfrowej pośredników na rynku finansowym, możliwość pozyskiwania za pośrednictwem internetu w uporządkowany sposób inwestorów z całej UE stanowić będzie koło zamachowe rozwoju tego segmentu. Ponadto bezpośrednia konkurencja pomiędzy operatorami platform ECF w całej UE na równych zasadach, przyczyni się do podniesienia jakości świadczonych usług, z korzyścią dla inwestorów.
Co oznaczają nowe regulacje dla polskich platform ECF?
Zasadnicza zmiana, która czeka platformy ECF działające do tej pory na terenie Polski to obowiązek wystąpienia do Komisji Nadzoru Finansowego o udzielenie zezwolenia na prowadzenie takiej działalności, oraz dostosowanie do szeregu wymogów w zakresie relacji z inwestorami, które zbliżają się pod pewnymi względami do regulacji stosowanych przez tradycyjne firmy inwestycyjne.
Jednocześnie ograniczone zostanie ryzyko regulacyjne związane z dotychczasowym modelem funkcjonowania platform ECF – polegające na możliwości kwalifikacji niektórych usług oferowanych przez platformy ECF jako działalności maklerskiej wykonywanej bez zezwolenia – a tym samym ryzyka odpowiedzialności karnej związanej z taką działalnością.
Dla polskich inwestorów bardzo istotna może okazać się kwestia wzmożonej płynności poczynionych inwestycji – w chwili obecnej zdecydowana większość platform nie wspiera emitentów we wprowadzeniu nabywanych z wykorzystaniem platformy instrumentów do obrotu na rynku zorganizowanym, ani nie podejmuje innych działań ułatwiających inwestorom wyjście z inwestycji. Po wprowadzeniu nowych przepisów, inwestor który nabył całkowicie niepłynne akcje np. minibrowaru, będzie mógł dzięki platformie ECF poszukać w zorganizowany sposób podmiotu, który będzie zainteresowany odkupieniem takich akcji.
