Projekt noweli Kodeksu spółek handlowych, który zakłada nowy rodzaj spółki, przyjęła 5 lutego 2019 roku Rada Ministrów. Dzięki rozwiązaniom przygotowanym przez MPiT wraz z zespołem ekspertów, polscy innowacyjni przedsiębiorcy będą mogli łatwiej niż obecnie założyć spółkę i pozyskać kapitał potrzebny do rozwoju swojej działalności. Ustawa ta jest ostatnim rozwiązaniem z pakietu 100 zmian dla firm. Ustawa najprawdopodobniej ma zacząć obowiązywać w pierwszym kwartale 2020 r.
Czym wyróżnia się Prosta Spółka Akcyjna
Prosta spółka akcyjna ma łączyć cechy spółki z o.o. (stosunkowo proste i mało kosztowne założenie, funkcjonowanie i likwidacja spółki) z zaletami spółki akcyjnej.
Główne cechy prostej spółki akcyjnej (PSA) to:
- brak barier wejścia (1 zł kapitału na start),
- szybka rejestracja elektroniczna (w 24 h za pomocą formularza, obok możliwości rejestracji metodą „tradycyjną”),
- uproszczenia i elektronizacja procedur w spółce (w tym możliwość podejmowania uchwał za pomocą poczty elektronicznej albo w czasie wideokonferencji),
- duża swoboda i elastyczność w określaniu rodzajów akcji i zasad działania spółki; maksymalnie wykorzystany kapitał ludzki (w tym akcje za prace i usługi),
- łatwiejsze dysponowanie środkami spółki – brak „zamrożonego” kapitału zakładowego, ale zarazem obowiązek dbania o wypłacalność spółki i inne środki, które zapewniają ochronę jej wierzycielom,
- uproszczony elektroniczny rejestr akcjonariuszy, prowadzony np. przez firmę inwestycyjną albo notariusza – dopuszczamy wykorzystanie blockchainu do prowadzenia tego rejestru, otwierając się na najnowocześniejsze technologie,
- brak statusu spółki publicznej i związanych z tym restrykcyjnych obowiązków – akcje PSA nie będą notowane na giełdzie; jednocześnie będzie możliwość przekształcenia PSA w spółkę akcyjną w celu wejścia na giełdę,
- nieskomplikowana i elastyczna struktura organów (brak obligatoryjnej rady nadzorczej i możliwość powołania rady dyrektorów),
- uproszczona likwidacja PSA – skrócony został, w stosunku do innych spółek, czas potrzebny na przeprowadzenie likwidacji, a dodatkowo możliwe będzie rozwiązanie spółki bez likwidacji – przez przejęcie jej majątku i zobowiązań przez akcjonariusza.
Propozycja prostej spółki akcyjnej to efekt wielomiesięcznych rozmów i konsultacji ze środowiskiem praktyków i ekspertów. Środowisko startupów było inicjatorem analiz i dyskusji, które zaczęliśmy już w 2016 r. Biała księga innowacji z września 2016 r. potwierdziła, że wsparcie innowacji powinno polegać m.in. na zmianach w instytucjonalnym otoczeniu prawnym, w prawie spółek.
– Prosta spółka akcyjna to odpowiedź na postulaty środowisk startupowych, które wskazywały szereg problemów ograniczających ich rozwój, m.in. trudności w rozpoczynaniu działalności gospodarczej, pozyskiwaniu kapitału, czy likwidacji spółki w razie niepowodzenia. Aż 71 proc. założycieli startupów wybiera sp. z o.o. Nie robią tego dlatego, że jest to forma dla nich odpowiednia. To raczej konsekwencja tego, że alternatywa, czyli spółka akcyjna jest i zbyt kosztowna, i skomplikowana w obsłudze. Stąd potrzeba zupełnie nowej, elastycznej formy prawnej, ułatwiającej rozwój innowacyjnych przedsięwzięć – tłumaczy wiceminister Mariusz Haładyj.
Z analiz MPiT wynika, że obecnie dostępne formy prowadzenia działalności gospodarczej, takie jak spółka z o.o. czy spółka akcyjna nie w pełni odpowiadają na potrzeby startupów. Potwierdzają to badania Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, w których aż 73% ankietowanych wskazało na potrzebę nowej formuły prawnej dla innowacyjnych firm – nowej spółki kapitałowej. Ten nowoczesny typ spółki ma ułatwić w szczególności rozwój startupów.
– Kodeks spółek handlowych odzwierciedla strukturę spółek kapitałowych wywodzących się jeszcze z XIX wieku. Dla dynamiki biznesowej startupów oznaczało to szereg utrudnień, wskutek których pozyskanie zagranicznego inwestora lub zebranie funduszy poprzez equity crowdfunding stawało się wyjątkowo ciężkie do zrealizowania. Model spółki z o.o. okazywał się do tych celów niewystarczający, a model spółki akcyjnej zdecydowanie zbyt drogi. Wierzymy, że prosta spółka akcyjna usprawni szereg procesów, nie tylko łącząc pozytywne cechy dotychczasowych struktur, lecz również wprowadzając nowe, przełomowe rozwiązania, takie jak możliwość obrotu akcjami spółki przy pomocy rejestrów rozproszonych. Prosta spółka akcyjna to forma prawna wspierana przez startupy, a wierzymy, że to przedsiębiorcy wiedzą, czego potrzebują od przepisów w praktyce, aby móc prowadzić i rozwijać swoją działalność biznesową – dodaje Julia Krysztofiak-Szopa, prezes Startup Poland.
Według Fundacji Startup Poland w 2016 r. funkcjonowało w Polsce około 2,7 tysiąca podmiotów, w przypadku których przetwarzanie informacji i pochodne technologie stanowiły kluczowy element ich działalności. Rzeczywista liczba przedsięwzięć typu startup jest jednak znacznie wyższa. Potencjał startupów w 2023 r. to, zgodnie z prognozami Deloitte, 2,2 mld zł wartości dodanej, ponad 50 tys. miejsc pracy i 757 mln zł przychodów dla gospodarstw domowych. M.in. dzięki projektowanej ustawie, Polska włącza się w europejski trend tworzenia form prawnych z myślą o startupach. Przykładem może być obowiązująca od 1 stycznia 2017 r. regulacja słowacka (prosta spółka na akcje), czy SAS, ogromnie popularna we Francji. PSA pozwoli więc nie tylko zatrzymać rodzime startupy w Polsce, ale także konkurować regulacyjnie z innymi krajami.
