Gościem podcastu „MamStartup” był pan Adam Wesołowski, wybitna i wielokrotnie nagradzana osobowość, dyrektor Filharmonii Śląskiej imienia Henryka Mikołaja Góreckiego w Katowicach. Pan Wesołowski, uhonorowany między innymi Brązowym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis, opowiedział o swojej unikalnej twórczości, która brawurowo łączy na pozór sprzeczne światy: twardy przemysł i łagodzącą obyczaje muzykę klasyczną. W rozmowie szczegółowo omówiono jego nurt industrialny, proces twórczy oparty na symbolice, a także znaczenie dziedzictwa Śląska i przyszłość sztuki w obliczu nowych technologii
Industrialny nurt twórczości: autentyzm i innowacja
Adam Wesołowski jest twórcą nurtu industrialnego w muzyce, zainspirowanego miejscem, w którym żyje – Śląskiem. Jest to rodzaj podziękowania dla pokoleń, które tu pracowały, a jednocześnie próba pokazania regionu w nowoczesnym, przyszłościowym ujęciu. W swoich kompozycjach, takich jak Symfonia Industrialna czy Silver Concerto, Wesołowski dokonuje rzeczy innowacyjnej: bierze autentyczne dźwięki i obrazy z miejsc przemysłowych i włącza je do orkiestry, tworząc wspólny, spójny świat. To odróżnia go od wcześniejszych kompozytorów symfonii industrialnych (jak Szostakowicz czy Mosorow), którzy tylko inspirowali się przemysłem, nie wykorzystując jego bezpośrednich elementów akustycznych w samym dziele.
Dla kompozytora nie ma sprzeczności w łączeniu twardego przemysłu z emocjonalną muzyką, gdyż „kontrasty się przyciągają”. Potwierdzeniem tego są owacje na stojąco po koncertach i szerokie grono odbiorców, w tym osoby po raz pierwszy goszczące w filharmonii. Szczególnie wzruszająca była reakcja hutników, którzy dziękowali Wesołowskiemu, że nie zniszczył ich świata i że udało mu się zatrzymać ten czas w muzyce.
Tajemnice procesu twórczego: symbolika i matematyka
Kluczowym elementem twórczości Wesołowskiego jest balans między wyobraźnią, emocją a rozumem. Kompozytor świadomie używa symboliki, często powiązanej z nauką (matematyką, fizyką, chemią), aby jego dzieła były autentyczne i formalnie uzasadnione. Przykładem jest Silver Concerto, którego cała pierwsza część oparta jest w 100% na budowie atomu srebra. Wykorzystuje on symbol pierwiastka AG, zapisując melodię i harmonię za pomocą dźwięków A i G.
Wesołowski dąży do humanizacji maszynowego dźwięku. Choć przemysł kojarzy się z rytmem, on szuka w autentycznie nagranych odgłosach również melodii i barwy. Dźwięki te są minimalnie miksowane, by zachować autentyczność, a następnie układane w czasie, nadając im rytmikę, która jest symbolem pracy tych maszyn. Jako przykład podano fragment drugiej symfonii industrialnej, gdzie melodię stworzono wyłącznie z dzwonka tramwajowego (sygnalizującego zamykanie drzwi), któremu nadano różne wysokości dźwięku. W Symfonii Industrialnej umieścił nawet głosy hutników komunikujących się w hali, stanowiąc akustyczny zapis tamtejszego życia.
Wesołowski podkreśla również, że w pracy kompozytorskiej pomaga mu dyscyplina i symbolika, która jest niczym pieczęć autentyczności i kotwica, chroniąca przed zbytnim oderwaniem się od tematu.
Śląska dualność i przyszłość sztuki
Wesołowski, będąc Ślązakiem, widzi w sobie cechy charakterystyczne dla regionu: jest jednocześnie konserwatywny (przywiązany do tradycji, pamięci i wartości ludzkich) oraz postępowy (patrzący w przyszłość i otwarty na nowe technologie). Ta naturalna dwoistość, umożliwia mu łączenie ciężkiej industrialnej przeszłości z nowoczesną, artystyczną przyszłością regionu, której siłą są ludzie pracujący w przemyśle, nauce i kulturze.
Jako dyrektor filharmonii, Wesołowski chętnie wdraża innowacje (np. koncerty z użyciem hologramów), jednak jest sceptyczny wobec sztucznej inteligencji (AI) w kontekście komponowania muzyki. Uważa, że AI bazuje na przetworzonych danych z przeszłości, podczas gdy kompozytor tworzy indywidualny, nowy świat. Co więcej, im więcej technologii nas otacza, tym bardziej doceniamy kontakt z czystą emocją i relacje międzyludzkie – a te oferuje właśnie sztuka i spotkania z drugim człowiekiem.
Plany kompozytorskie i zaproszenie na koncerty
Adam Wesołowski ma ambitne plany twórcze, mające na celu skomponowanie siedmiu utworów do października przyszłego roku. Wśród nadchodzących projektów są:
- Symfonia Wody – inspirowana wodociągami, stanowiącymi jedno z najstarszych systemów w Europie, oraz relacją woda-człowiek.
- Dwa utwory dla Zabytkowej Kopalni Guido (jeden wykorzystujący dźwięki kopalni i orkiestrę dętą).
- Światłość Kobiety – koncert skrzypcowy, który będzie opowiadał o fazach życia i wartościach kobiecych.
