Czy platformy zdążą dostosować się do nowych przepisów, czy może grozi nam koniec działalności niektórych z nich?
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2020/1503 („Rozporządzenie ECSP”), które weszło w życie 10 listopada 2021 roku, przewidywało okres przejściowy dla platform crowdfundingowych, w ciągu którego miały one czas do dostosowania się do nowych regulacji i uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności, który określono na 10 listopada 2022 roku. Jednak z uwagi na przeciągające się prace w większości państw członkowskich, nad przepisami dostosowującymi systemy poszczególnych krajów do wymagań Rozporządzenia ECSP, w lipcu br. Komisja Europejska wydłużyła okres przejściowy o kolejne 12 miesięcy, do 10 listopada 2023r. Zatem ryzyko związane z niedostosowaniem się platform do nowych przepisów, należy obecnie uznać za nikłe.
Warto natomiast zwrócić uwagę na sytuację, że do 10 listopada 2023 r. na rynku mogą występować zatem oferty publiczne w ramach crowdfundingu w dwóch reżimach prawnych – starym i nowym, bowiem stosowanie Rozporządzenia ECSP uzależnione jest od uprzedniego otrzymania zezwolenia od KNF. To szczególnie istotne zagadnienie dla potencjalnych emitentów, którzy powinni brać pod uwagę z jednej strony korzyści współpracy z platformami na nowych przepisach, dających szerszą ochronę inwestorom, a z drugiej korzyści współpracy z platformami crowdfundingowymi na starych zasadach, dających więcej swobody w kształtowaniu komunikatów do inwestorów i mniejszych formalności w przeprowadzaniu emisji.
Jakich zmian mogą spodziewać się inwestujący na platformach crowdfundingowych?
Przepisy ustawy wprowadzają nowe środki ochrony inwestorów. Wymagają przede wszystkim realizacji szczegółowych obowiązków informacyjnych przez platformy, przede wszystkim do przekazania potencjalnym inwestorom arkusza kluczowych informacji inwestycyjnych sporządzonym przez właściciela projektu. W arkuszu kluczowych informacji inwestycyjnych należy uwzględnić szczególne informacje dotyczące właścicieli projektów, praw inwestorów i opłat ponoszonych przez inwestorów, a także rodzaju oferowanych zbywalnych papierów wartościowych i instrumentów dopuszczonych na potrzeby finansowania społecznościowego, czy pożyczek.
Nie mniej istotne jest wprowadzenie rozróżnienia między inwestorami doświadczonymi a niedoświadczonymi, jak i odpowiednie środki ochrony dla każdej z kategorii. Rozróżnienie to jest tożsame z definicją klienta profesjonalnego i detalicznego zawartą w dyrektywie 2014/65/UE (MIFID II). W celu zapewnienia, aby potencjalni inwestorzy niedoświadczeni rozumieli poziom ryzyka związany z inwestycjami w zakresie finansowania społecznościowego, platformy zobowiązane są do przeprowadzenia wstępnego testu wiedzy potencjalnych inwestorów niedoświadczonych, jak również symulacji ich zdolności do ponoszenia strat. Najciekawszym narzędziem ochrony inwestorów niedoświadczonych, jest okres do namysłu, tj. możliwość wycofania się z oferty inwestycyjnej lub oświadczenia o wyrażeniu zainteresowania konkretną ofertą finansowania społecznościowego bez podawania powodu i bez ponoszenia kary. Okres ten, od momentu złożenia oferty inwestycyjnej, trwa aż 4 dni.
W jaki sposób kontroluje się działalność platform crowdfundingowych w Polsce?
Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) posiada narzędzia umożliwiające stałe nadzorowanie czynności, jakie odbywają się w ramach działalności platform.
W pierwszej kolejności, należy wymienić uprawnienia kontrolne Komisji, w tym przede wszystkim do żądania od osób reprezentujących lub wchodzących w skład statutowych organów platformy, jego jednostek zależnych lub dominujących, jak i osób pozostających z dostawcą w stosunku pracy, zlecenia lub innym podobnym charakterze, sporządzenia i przekazania kopii dokumentacji związanej z działalnością oraz udzielenia pisemnych lub ustnych wyjaśnień, jak również możliwość zlecenia firmie audytorskiej kontroli sprawozdań finansowych lub prawidłowości prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Komisja posiada ponadto kompetencje do nakładania sankcji administracyjnych na platformy, jak również bezpośrednio na osoby odpowiedzialne za platformy, w szczególności:
- Komisja uprawniona jest do nakazania dostawcy usług finansowania społecznościowego wstrzymania rozpoczęcia oferty finansowania, przerwania jej biegu lub zakazania rozpoczęcia tej oferty, a nawet zakazania świadczenia usług na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;
- Komisja może nakazać zaprzestania działań skutkujących powstaniem naruszeń i niepodejmowania tych działań w przyszłości lub nałożyć karę pieniężną w wysokości nieprzekraczającej 2 250 000 zł albo kwoty stanowiącej równowartość nie większą niż 5% całkowitych rocznych przychodów platformy, a w przypadku, gdy możliwe jest ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez platformę w wyniku naruszenia obowiązków, zamiast kary pieniężnej opisanej powyżej, Komisja może nałożyć karę pieniężną do wysokości dwukrotnej kwoty osiągniętej korzyści;
- Komisja może nakazać odwołanie członka zarządu dostawcy usług finansowania społecznościowego odpowiedzialnego za naruszenie, nałożyć karę w wysokości do 2 250 000 zł czy nawet zakazać członkowi zarządu lub osobie odpowiedzialnej pełnienia funkcji kierowniczych platformy.
Dodatkowo, co najczęściej będzie najbardziej dotkliwe dla działalności prowadzonej przez platformę, Komisja może przekazać do publicznej wiadomości informację o rodzaju i charakterze naruszenia, jak i platformie (lub imieniu i nazwisku osoby odpowiedzialnej za naruszenie), która jest zawarta w rozstrzygnięciu ostatecznej decyzji. Niniejsze uprawnienie może wpłynąć na znaczne zniechęcenie inwestorów, aby lokować swoje środki poprzez daną platformę.
–
Łukasz Świątek, Adwokat/Starszy Prawnik, BSWW legal & tax
Katarzyna Krzykwa, Adwokat/Prawnik, BSWW legal & tax
