Nowa matryca VAT ma za zadanie przede wszystkim wyeliminowanie absurdów w stosowaniu podatku, gdzie podobne towary (takiej samej kategorii) były w niektórych przypadkach opodatkowane według różnych stawek.
Określanie stawek VAT na podstawie Polskiej Klasyfikacja Wyrobów i Usług spowodowało powstanie wielu absurdów. Najbardziej charakterystycznym jest pączek, do którego zastosowanie mogły mieć aż trzy wysokości podatku (5%, 8% i 23%). Można również przytoczyć przykład lodów, do których przyporządkowane mogły być dwie stawki (5% i 8%). – Nowa matryca być może nie jest idealnym rozwiązaniem, jednak to duży krok ku prostocie w ustalaniu stawki podatku VAT – podkreśla Piotr Juszczyk, doradca podatkowy w firmie inFakt.
Matryca jest oparta na nomenklaturze scalonej (CN). W związku z tym produkty są przyporządkowane do danego działu w systemie CN, takiego jak np. pieczywo, owoce, warzywa, mięsa czy też produkty mleczarskie. – W konsekwencji co do zasady stawkami zostały objęte całe działy, a nie poszczególne towary z nich wyodrębnione – wyjaśnia Piotr Juszczyk.
Niższe stawki VAT będą obowiązywały np. na:
- Owoce tropikalne i cytrusowe, niektóre orzechy (pistacjowe, migdały, kokosowe) obecnie opodatkowane według stawki 8% objęte zostaną – tak jak pozostałe owoce – stawką 5%.
- Pieczywo każdego rodzaju, włącznie z ciastkami, proponuje się objąć stawką 5% (obecnie pieczywo i produkty ciastkarskie są objęte trzema stawkami: 5%, 8% i 23%).
- Zupy, buliony, żywność homogenizowana i dietetyczna, w tym również dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego, objęte obecnie stawką 8% będą opodatkowane według stawki w wysokości 5%.
- Musztarda, przyprawa słodka papryka, niektóre przyprawy przetworzone (np. pieprz, gałka muszkatołowa, tymianek), obecnie opodatkowane według stawki 23% będą objęte stawką 8%.
- Książki wszelkiego rodzaju, a więc drukowane, na dyskach, taśmach i innych nośnikach, jak również w formie elektronicznej (e-booki) proponuje się objąć jedną – 5% stawką podatku VAT.
- Produkty dla niemowląt i dzieci, tj. żywność przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci, smoczki, pieluszki oraz foteliki samochodowe są objęte obecnie stawką 8%. Proponuje się obniżenie stawki na te produkty do 5%.
- Artykuły higieniczne (podpaski, tampony higieniczne) obecnie opodatkowane stawką w wysokości 8%, zostaną objęte stawką 5%.
- Gazety, dzienniki i czasopisma drukowane, na dyskach, taśmach i innych nośnikach, jak również w formie elektronicznej (e-prasa) proponuje się objąć jedną – 8% stawką podatku VAT (z wyjątkiem czasopism regionalnych i lokalnych w formach innych niż elektroniczna, dla których utrzymuje się stawkę 5%).
Podwyższone zaś zostaną stawki VAT m.in. na:
- Niektóre przyprawy nieprzetworzone (np. gałka muszkatołowa, kwiat muszkatołowy, kmin, szafran, kurkuma) – z 5% na 8%.
- Homary i ośmiornice oraz inne skorupiaki, mięczaki i bezkręgowce wodne (m.in. kraby, langusty, krewetki, ostrygi, małże, ślimaki) oraz przetwory z nich, kawior oraz namiastki kawioru, jak również sprzedawane w różnego rodzaju placówkach gastronomicznych posiłki, których składnikiem są ww. produkty – z 5% na 23%.
- Lód – używany do celów spożywczych i innych celów chłodniczych – z 8% na 23%.
- Czasopisma specjalistyczne – z 5% na 8%. Podwyżka nie dotyczy czasopism regionalnych i lokalnych drukowanych, na dyskach, płytach itp., dla których utrzymuje się stawkę 5%.
Wiążąca Informacja Stawkowa
Wraz z nową matrycą VAT zaczyna obowiązywać Wiążąca Informacja Stawkowa (WIS). Wnioski o wydanie WIS podatnicy mogą składać już od 1 listopada 2019 r., jednak same informacje wydawane są od 1 lipca 2020 roku.
WIS jest instrumentem zapewniającym podatnikom i organom podatkowym większą pewność co do prawidłowości zastosowanych stawek podatku VAT. – Nowy instrument zastępuje niewiążące interpretacje wydawane przez Główny Urząd Statystyczny. Wiążąca Informacja Stawkowa jest decyzją administracyjną wydawaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Podatnik, który uzyska Wiążącą Informacje Stawkową, będzie miał zapewnioną ochronę co do zastosowanej stawki VAT. Niejednoznaczność przepisów wcześniej powodowała, że wiele firm miało problemy z urzędem skarbowym – wyjaśnia ekspert inFakt.
Wniosek o wydanie WIS musi spełnić wymagania formalne oraz podlega opłacie w kwocie 40 zł. Decyzja wydawana jest ciągu 3 miesięcy.
