W nowej rzeczywistości pracujący stawiają przede wszystkim na elastyczne podejście do czasu i miejsca wykonywania pracy oraz usługi medyczne. Dla 70 proc. pracowników najważniejszą potrzebą benefitową jest też regularna aktywność fizyczna, a dla niemal 3/4 wsparcie w zakresie kondycji mentalnej – co staje się nowym trendem na rynku pracy. Jakie rozwiązania firmy mogą zaproponować by sprostać temu wyzwaniu?
Sprawdzian dla pracodawców
Kryzys związany z wybuchem epidemii wystawił firmy na próbę, którą nie wszyscy przeszli. Pomimo deklaracji zarządzających i specjalistów HR w zakresie wspomagania wellbeingu, aż 47,9 proc. pracowników twierdzi, że podejście ich pracodawców w tej kwestii się nie zmieniło, a 19,3 proc. nie ma w tym obszarze zdania. Ocena postawy firmy jest też ściśle powiązana z poziomem własnego samopoczucia pracowników. Ci odczuwający pogorszenie swojego dobrostanu względem czasu sprzed pandemii, ocenili pracodawcę średnio na 2,5 w skali od 1 do 5, a osoby z dobrym samopoczuciem wystawili już ocenę 3,8.
Weryfikacja potrzeb i nowe benefity pracownicze
Pomimo trudności związanych z organizacją pracy w domu i izolacją społeczną, potrzeby pracowników przed i po pandemii nie zmieniły się istotnie. To może oznaczać, że tę nową rzeczywistość traktują jako zjawisko przejściowe i nie weryfikują jeszcze pod tym kątem swojego podejścia do życia. Stale najważniejszą potrzebą związaną z wellbeingiem jest
regularna aktywność fizyczna. Na znaczeniu najbardziej zyskała zaś równowaga psychiczna – o 8,5 p.p. więcej osób odczuwa jej deficyt. Pracownicy odzyskali za to czas na przyjemności i aktywności rodzinne – o 9,9 p.p. zmalało wskazanie tej potrzeby. Pandemia pozwoliła także zyskać dystans do świata zawodowego – o 5.7 pp. zmniejszyło się pragnienie poczucia spełnienia w pracy.
Niemniej jednak sytuacja zmieniła nieco stosunek pracowników do oferowanych benefitów i wymusiła na pracodawcach wprowadzenie nowych rozwiązań. Niemal 74 proc. pracowników uważa, że najważniejsze w obecnym pakiecie benefitowym powinno być elastyczne podejście do miejsca i czasu wykonywania pracy. Z oczywistych względów priorytetowe stało się oferowanie przez pracodawcę pakietu medycznego – wskazuje tak 73,3 proc. badanych. Z perspektywy pracodawcy wśród oferowanych benefitów nadal króluje pakiet medyczny (wzrost o 4 p.p.) i karta Multisport. Co ciekawe, firmy bazujące na tych świadczeniach oceniane są jedynie o 5,5 proc. lepiej od średniej w kwestii podejścia do wellbeingu. Dużo lepszą oceną (od 10 proc. do 12 proc. wyższą od przeciętnej) daje natomiast pracodawcy inwestycja w sport (np. wyzwania i sekcje firmowe) czy wsparcie psychologiczne (o 12 proc. lepiej).
Oczekiwania wobec pracodawców najlepiej wyrażają opinie samych pracowników, a te mówią wiele. – Aktywność fizyczna traktowana jest jako coś ze sfery prywatnej, gdy moim zdaniem obowiązkiem każdego pracownika powinno być zadbanie o swoje zdrowie w ramach pracy – w tym momencie, przy zadaniowym czasie pracy mamy więcej godzin przed komputerem, a zadbanie o nasze zdrowie, przede wszystkim kręgosłup, jest wypychane do czasu „po pracy”. Niewiele go w rezultacie zostaje – ocenia jeden z uczestników badania.
Wellbeing mentalny czyli dlaczego warto zadbać o zdrowie psychiczne pracownika?
Pandemia obnażyła wiele problemów związanych z kondycją mentalną pracowników, a ta znacząco się pogarsza – na depresję cierpi w Polsce aż 1.5 mln ludzi, a pośrednie koszty tej choroby, wynikające z obniżonej produktywności pracujących czy opuszczonych dni w pracy, ocenia się na ok. 1-2.6 mld złotych rocznie. Kryzys związany z COVID-19 spowodował znaczny wzrost występowania u pracowników zaburzeń na tle lękowym i depresyjnym, a na pracodawców spadła odpowiedzialność wsparcia ich w tym obszarze. Aż 72.6 proc. badanych uważa, że firma powinna zapewnić benefity związane z kondycją psychiczną, podczas gdy przed pandemią oferowało je jedynie ok. 3 proc., a w nowej rzeczywistości nadal mniej niż 7 proc. organizacji. Co ciekawe, kondycja mentalna jest szczególnie ważna dla millenialsów – jako priorytetową kwestię wskazało ją najwięcej osób w wieku 18-24 lata (71,4 proc.) oraz 25-30 lat (75,6 proc.).
– Główna idea, która powinna właśnie teraz przyświecać pracodawcom to zadbanie o zdrowie psychiczne pracowników. Temat ten nie jest nowością, ale pandemia uwypukliła wiele problemów, które wcześniej nie były tak widoczne. Teraz jest czas na działanie. Niestety część firm wciąż nie zauważa tego problemu. Niektórzy pracownicy przeszli przez pandemię w sposób bezproblemowy, ale inni bardzo podupadli na zdrowiu psychicznym, głównie z powodu izolacji, utraty pracy, gorszej sytuacji finansowej. Stres opanował wiele sfer życia – mówi ekspertka raportu Maja Kołodziejczyk, psycholog, HR’owiec, Senior HR Manager w agencji kreatywnej 180heartbeats/JvM.
Jako najbardziej interesujące tematy związane ze sferą mentalną badani wskazali stres i radzenie sobie z nim (54.4 proc.) oraz wyciszenie, spokój i mindfulness (50.3 proc.). Rozwiązania jakich najbardziej oczekiwaliby ze strony pracodawców to w przypadku 40 proc. osób anonimowe konsultacje z psychologami 1:1 oraz dofinansowanie do spotkań z terapeutami (36 proc.).
Zdrowy pracownik to aktywny pracownik
Według danych WHO na całym świecie już 1 na 10 śmierci spowodowana jest brakiem aktywności fizycznej. Tylko w naszym kraju problem kosztuje gospodarkę rocznie 2,2 mld euro, a według szacunków gdyby tylko 1 na 5 nieaktywnych osób zaczęłaby regularnie uprawiać sport, koszty związane z absencją pracowników zmalałyby o 1,2 mld złotych. Z badania Activy wynika, że aktywność fizyczna pracujących nie zmalała znacząco w okresie pandemii – nadal zdecydowana większość, bo aż 62 proc. osób ćwiczy minimum kilka razy w tygodniu, jednak ponad połowa respondentów (54 proc.) zauważyła, że w nowej rzeczywistości ich rytm ćwiczeń uległ pogorszeniu i problem może się pogłębiać.
Wśród uprawianych aktywności obecnie dominuje jazda na rowerze (68 proc. badanych) oraz bieganie (niemal 40 proc.) na równi z ćwiczeniami domowymi, które praktykuje o 10 p.p. więcej osób, wyprzedzając wizyty na siłowni. Niezależnie od stopnia usportowienia pracowników przed i po pandemii, benefity sportowe są dla nich wyraźnie nadal bardzo ważne. Widmo drugiej fali pandemii może jednak sprawić, że ich realizacja w tradycyjnej formie będzie utrudniona. Dobrym rozwiązaniem tego problemu jest organizacja sesji ćwiczeniowych z trenerami online, zdalne zajęcia fitness, jogi czy wirtualne rozgrywki i wyzwania sportowe.
– Według badania Activy wyzwania sportowe w nowej rzeczywistości są już obecne w 1 na 5 polskich firm. Są one dobrym rozwiązaniem dwóch częstych problemów pracowniczych w trakcie pandemii – braku motywacji do aktywności i zdrowego stylu życia oraz ograniczonej możliwości integracji pracowników. Activy dostarcza nie tylko aplikację, ale też wszystkie elementy programu (np. dedykowaną stronę, działania marketingowe, obsługę i sporządzenie raportów) dzięki czemu zabawę w firmie można uruchomić zaledwie w kilka dni. Autorski system grywalizacji oparty o zaangażowanie, a nie poziom zaawansowania sprawia, że inicjatywa trafia do większej liczby pracowników i zachęca nawet tych najbardziej opornych – mówi Igor Pielas CEO, Activy Bike&Run App.
Integracja poprzez zaangażowanie
Pozostając w świecie, gdzie nie mamy możliwości codziennie widywać się ze znajomymi z pracy, powinniśmy postawić jeszcze większy nacisk na integrację i budowanie społeczności. Na dłuższą metę pracownicy nie wytrzymają w izolacji, dlatego będą szukali innych form spotykania się – ocenia Monika Sońta, Akademia Leona Koźmińskiego, konsultantka rozwoju organizacji w komunikujemy.com.
Z badania Activy jasno wynika, że chęć kontaktowania się ze współpracownikami jest nadal aktualna. Aż 89 proc. osób, które swoje obecne samopoczucie w porównaniu do stanu sprzed pandemii oceniają negatywnie, szczególnie dokucza brak integracji z zespołem. 59,4 proc. z nich deklaruje, że chciałoby realizować tę potrzebę także w nowej, utrudnionej rzeczywistości. Najsilniej trend ten widoczny jest u najmłodszych pracowników – 56,3 proc. z nich odczuwa brak integracji względem 29,6 proc. tych najstarszych. Tymczasem wielu pracodawców pomija ten aspekt. – Niektórzy pracodawcy już dostrzegają w tym szczególnie duży potencjał do cięcia kosztów, zdając się zapominać o tym, że ludzie to jednak istoty stadne, które potrzebują ze sobą przebywać, nawiązywać relacje i współpracować, bo wtedy wyzwala się w nich najwyższa kreatywność – komentuje jeden z badanych pracowników.
Wellbeing w przyszłości czyli długofalowa strategia działań
Firmy chcąc zachować wysoką efektywność i zaangażowanie pracowników będą musiały mądrze przeorganizować dotychczasową politykę benefitową. Główny wniosek płynący z lekcji jaką jest pandemia, to, że benefity powinny być elastycznie dopasowane do potrzeb poszczególnych grup pracowników. Preferencje różnią się w zależności od wieku, płci i sytuacji życiowej pracownika. Na przykład elastyczne godziny pracy jako pożądany benefit wskazuje znacznie więcej kobiet (81 proc.) niż mężczyzn (68 proc.). Podobnie jak aż 81 proc. najmłodszych pracowników ocenia ten aspekt jako najważniejszy, względem jedynie 52 proc. tych najstarszych. Możliwość korzystania z kart sportowych pojawia się wśród mężczyzn na 4 miejscu oczekiwanych benefitów, a u kobiet dopiero na 7.
Badani, którzy uważają, że ich pracodawca zmienił swoje podejście do oferty świadczeń, największe zaangażowanie firmy obserwują w obszarze kondycji psychicznej (wzrost o 19 p.p.), następnie w kwestii dbania o zdrowie (16 p.p.) oraz poczucia bezpieczeństwa (15 p.p.). Wiele wskazuje na to, że będą to nowe trendy w kształtowaniu długoterminowej strategii benefitowej.
– Dzięki doświadczeniu pandemii wellbeing w firmach zyskał nowy wymiar. Zdrowie stało się absolutnym priorytetem w każdym wymiarze – fizycznym i psychicznym. Nowa sytuacja uwypukliła problemy, które istniały od zawsze, ale też uświadomiła pracodawcom konieczność holistycznego spojrzenia na pracowników i nauczyła dynamicznie i w elastyczny sposób reagować na ich potrzeby. Przed firmami jeszcze wiele pracy w tym zakresie, ale ziarno zostało zasiane – ocenia inicjatorka i współtwórczyni raportu Dorota Matuła, Co-founder & CMO Activy Bike&Run App.
