– Polski ekosystem startupowy dojrzewa. Młode, innowacyjne polskie spółki coraz odważniej wychodzą ze swoimi technologiami poza granice kraju. Częściej niż w czasach sprzed pandemii podchodzą do biznesu globalnie – i to już w początkowej fazie działania – zauważa Tomasz Snażyk, prezes fundacji Startup Poland.
Autorzy raportu zwracają uwagę, że w ostatnich miesiącach dało się zidentyfikować kierunek inwestycji na rynku venture capital, które powstają dzięki nowym funduszom unijnym dla Polski oraz inwestorom prywatnym, którzy wierzą w potencjał rozwojowy startupów z Europy Środkowo-Wschodniej. Przedstawiciele fundacji podkreślają, że chętnie inwestuje się w startupy technologiczne, zajmujące się innowacjami z zakresu medycyny oraz finansów. Powstają także nowe fundusze kapitałowe. W opinii twórców opracowania, obecna sytuacja wszystko sprzyja nawiązywaniu nowych relacji biznesowych i to przez podmioty, które na pierwszy rzut oka nie są dla siebie naturalnymi partnerami, czyli przez duże firmy o ugruntowanej pozycji rynkowej i przez małe spółki, które bazują na najnowszych technologiach i są elastyczne w działaniu.
Czy korporacje są chętne do współpracy ze startupami?
Aż 72 proc, a więc zdecydowana większość korporacji w Polsce współpracuje zarówno ze startupami polskimi, jak i z zagranicznymi. Raport Startup Poland pokazuje relacje zachodzące pomiędzy korporacjami w Polsce a startupami. Wskazuje na korzyści, jakie mogą z nich czerpać obie strony, akcentuje bariery, z jakimi się mierzą oraz pokazuje dobre rynkowe przykłady takiej kooperacji. To kontynuacja ubiegłorocznej publikacji „Jeśli nie CVC, to co? Współpraca startupów z korporacjami”.
Jak piszą w komunikacie prasowym autorzy tegorocznego raportu, „w pierwszej części prezentowaliśmy modele współpracy stosowane przez korporacje i startupy oraz wskazaliśmy na czynniki, które decydują o dobrych relacjach pomiędzy tymi podmiotami. Tym razem poszliśmy o krok dalej i zbadaliśmy stopień współpracy korporacji (mających siedzibę w Polsce) ze startupami.”
W tym celu zapytano korporacje zarówno o współpracę z polskimi, jak i zagranicznymi startupami. Ambicją autorów raportu był też znalezienie odpowiedzi na pytanie: czy Polska jest atrakcyjnym rynkiem dla zagranicznych firm i czy są one zainteresowane współpracą z polskimi startupami?
– Jako Bank, poddany przecież konkurencji globalnych graczy, musimy też śledzić trendy i przyciągać do współpracy najciekawsze i najbardziej innowacyjne firmy z innych rynków. Dlatego jesteśmy otwarci na współpracę ze startupami z całego świata i jest to dynamicznie rozwijający się obszar naszej działalności – mówi Jacek Stryczyński Dyrektor ds. Projektów Innowacyjnych, Biuro Innowacji, PKO BP, głównego partnera wydanego raportu. – Z taką współpracą związane są również różnego typu wyzwania, a w szczególności regulacyjne – banki muszą uwzględniać rygorystyczne przepisy dotyczące bezpieczeństwa i prywatności danych. Może to stanowić trudność dla z młodych firm. Współpraca z bankiem może być też wymagająca dla startupów, gdyż muszą konkurować z innymi firmami o uwagę i zasoby. Jednak sprostanie tym wymaganiom czyni te młode firmy lepiej przygotowanymi do odniesienia sukcesu rynkowego – dodaje.
Potrzeba otwartości i wzajemnego poznania
W badaniu wzięło udział 211 firm zatrudniających co najmniej 250 osób. Większość z nich — dokładnie 116 spółek — współpracuje ze startupami i to zarówno z polskimi jak i zagranicznymi. Te zaś, które nie współpracują, bardzo często deklarują, że chciałyby taką współpracę nawiązać. Odpowiedzi udzielali przedstawiciele korporacji najwyższego szczebla, w tym członkowie zarządów, dyrektorzy, managerowie oraz specjaliści posiadający wpływ na podejmowanie decyzji w przedsiębiorstwie.
Największą wartością przy współpracy z zagranicznymi startupami jest dla korporacji możliwość wejścia na nowe rynki — tak twierdzi 47 proc. firm, które takie relacje mają.
Na potrzeby raportu przeprowadzono szereg bezpośrednich rozmów z przedstawicielami rynku VC. Wnioski z tych rozmów znajdują się w treści raportu. Prezentowane są również case studies startupów, które opowiadają o swoich projektach realizowanych we współpracy z korporacjami, głównie z partnerami zagranicznymi.
Analizując działania prowadzone przez korporacje i startupy, na pierwszy plan wysuwa się potrzeba otwartości na drugą stronę oraz konieczność poznania wzajemnych potrzeb.
Niezmiernie ważna jest więc rola edukacji, nie tylko w odniesieniu do founderów, lecz również do korporacji, które chociaż chciałyby nawiązać współpracę z innowacyjnymi spółkami, często nie wiedzą, jak się za to zabrać. Potrzebują wskazówek, jak w ogóle podejść do tego tematu, od czego zacząć, gdzie szukać i przede wszystkim — kogo szukać, a także jaką wartość dla ich biznesu może wnieść startup. Liczymy, że niniejszy raport pomoże im znaleźć odpowiedzi na te pytania.
Najciekawsze wnioski z raportu
Wybraliśmy dla Was najciekawsze informacje zawarte w raporcie “Korporacje, które dostrzegły potencjał startupów. Współpraca korporacji ze startupami – vol. 2″.
Otwartość korporacji na współpracę ze startupami
Do największych korzyści, jakie korporacje czerpią ze współpracy z młodymi, innowacyjnymi podmiotami należy zaliczyć przede wszystkim:
- podnoszenie innowacyjności firm – to rozwija ich biznesy i przekłada się na pozyskiwanie nowych klientów
- elastyczne podejście startupów do pracy – niektórzy founderzy są wręcz gotowi na pivot spółki
- pomoc ze strony startupów w wejściu na nowe rynki,
- przyspieszenie działania związanych ze stworzeniem innowacji i ich komercjalizacji.
Trudne początki
Nim uda się zrealizować inspirujące projekty, które później staną się powszechnie znanymi case studies o tym, jak współpracować ze startupami, korporacje muszą określić, czego oczekują po tej współpracy. A to nie zawsze jest takie oczywiste:
- blisko 40 proc. korporacji (39 firm) stwierdziło, że chciałoby skorzystać z pomocy dotyczącej współpracy ze startupami
- mimo to firmy, które decydują się na współpracę ze startupami, bardzo często nie są na to przygotowane
- wszystkie badane korporacje, które zatrudniają od 250 do 499 osób, zaznaczyły, że chciałyby pozyskać wiedzę, w jaki sposób mogą nawiązać współpracę ze startupami
- korporacja powinna przede wszystkim określić, czego potrzebuje, w jakich obszarach oczekuje wsparcia i czy w ogóle jest gotowa na to, aby być pionierem we wdrażaniu danego rozwiązania, czy jednak woli iść przetartymi szlakami.
Jakie korporacje współpracują ze startupami?
Ważną część raportu stanowi próba charakterystyki korporacji, które najchętniej decydują się na kooperację ze spółkami technologicznymi:
- najchętniej ze startupami współpracują przedstawiciele branży przemysłowej i produkcyjnej, a także działalności usługowej, branży handlowej, transportowej oraz budowlanej
- najrzadziej na współpracę decydują się takie branże jak gastronomia czy hotelarstwo
- zdecydowana większość badanych firm, które współpracują ze startupami, ma swoją główną siedzibę w Polsce (89 firm)
- im większe przedsiębiorstwo, tym bardziej może sobie pozwolić na zbudowanie w swoich strukturach działu innowacji, którego zadaniem jest rozwój technologii wewnątrz firmy, a który dokonuje się często właśnie poprzez współpracę ze startupami
- doświadczenia korporacji, które są pionierami w swoich branżach, pokazują, że warto działać zgodnie z ideą open innovation, czyli być otwartym na współpracę z zewnętrznymi podmiotami i przy ich udziale rozwijać technologie u siebie.
Najczęstsze formy współpracy
Autorzy raportu zapytali przedstawicieli świata biznesu, jaka forma kooperacji ze startupami jest najbardziej optymalna. A może warto zdecydować się na więcej niż jeden model wspólnej pracy? Przyjrzyjmy się wynikom:
- korporacje najczęściej współpracują ze startupami poprzez własny dział innowacji – wskazało tak 69 proc. firm
- drugim najpopularniejszym modelem współpracy jest CVC (38 proc.)
- popularne są także współprace poprzez programy akceleracyjne (28 proc.), a z venture building korzysta 16 proc. firm,
- venture building zdecydowanie częściej wybierają firmy z przewagą kapitału polskiego,
- większość badanych korporacji jest skłonna współpracować ze startupami właściwie w każdym modelu – 57 proc. respondentów (66 firm) deklaruje, że nie odrzuca żadnej formy współpracy.
Co przeszkadza we współpracy na linii korporacje-startupy?
Nawet gdy dojdzie już do biznesowego partnerstwa, to nie zawsze układa się ono wzorcowo. Co najczęściej idzie nie tak? Oto najpowszechniejsze przyczyny kłopotów w osiągnięciu porozumienia między founderami a prezesami:
- finanse – startupy z bardzo małymi budżetami nie zawsze mogą zaproponować korporacji innowacyjne rozwiązania, w sytuacji, kiedy z trudem jest im przetrwać do czasu rozpoczęcia współpracy
- komunikacja i feedback – startupy oraz korporacje mają zupełnie inne podejście do prowadzenia biznesu
- specjalistyczna wiedza – korporacja nie może zapomnieć, że startup tylko wspiera ją w określonym obszarze, a sam nie pracuje w tej samej branży, co duża firma
- brak zrozumienia innowacji przez korporację – zarząd musi dostrzegać, że wdrożenie konkretnej innowacji nie jest kosztem a inwestycją oraz wiedzieć, ile firma na tym zarobi bądź zaoszczędzi.
Czy warto współpracować z zagranicznymi startupami?
Nie zawsze uda się znaleźć właściwego partnera z polskim rodowodem. Z tego powodu autorzy raportu zapytali korporacje o to, czy i jak bardzo otwarte są na współpracę z zagranicznymi startupami:
- 76 proc. korporacji w Polsce współpracuje z zagranicznymi startupami
- firm, które współpracują wyłącznie z polskimi startupami, jest zdecydowanie mniej, bo tylko 23 proc.
- firmy, które jeszcze na taką współpracę się nie zdecydowały, często deklarują, że chciałyby podjąć współpracę z innowacyjną spółką spoza Polski
- dwa główne powody, jakie stoją na przeszkodzie do tego, aby zagraniczny startup mógł podjąć współpracę z korporacją w Polsce, to według niektórych badanych – konieczność posiadania siedziby na terenie Unii Europejskiej oraz spełnienie specjalnych wymogów bezpieczeństwa.
Raport dostępny jest na stronie internetowej Startup Poland.
Wykresy: raport „Korporacje, które dostrzegły potencjał startupów. Współpraca korporacji ze startupami – vol. 2”
