Czym jest EIC Fund?
EIC Fund to, jak czytamy na stronie Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC), “inwestycyjne ramię” EIC – organu UE powstałego w celu finansowania rozwoju przełomowych technologii deep tech w ich pełnym cyklu: od pomysłu aż do komercjalizacji. EIC Fund został powołany do życia na zasadach prawa prywatnego i jest funduszem kapitałowym, którego zadaniem jest wsparcie finansowe najbardziej obiecujących projektów deep tech, zakwalifikowanych do dofinansowania w ramach konkursu EIC Accelerator. Jedynym udziałowcem EIC Fund jest Komisja Europejska. Obecnie EIC Fund stanowi jedno z najważniejszych narzędzi finansowych Unii Europejskiej. Dysponując budżetem rzędu 10 miliardów euro, wspiera rozwój innowacyjnych technologii, opracowywanych przez przedsiębiorstwa o wysokim potencjale wzrostu. Misją funduszu jest pomoc europejskim małym i średnim firmom (w tym startupom) z obszaru deep tech, które mają znaczący potencjał rynkowy, lecz których przedsięwzięcia wiążą się ze zbyt wysokim ryzykiem z punktu widzenia inwestorów prywatnych lub publicznych, w związku z czym wpadają w tzw. lukę finansową (financial gap). W perspektywie długoterminowej EIC Fund ma pomóc wykreować przyszłych liderów rynku z potencjałem do skalowania swojej działalności, ale również do kształtowania nowych rynków i rozwiązywania globalnych wyzwań. W konsekwencji fundusz ogniskuje posiadane środki na tych projektach, które dotyczą przełomowych rozwiązań technologicznych i rozwijają innowacje w dziedzinach dla UE strategicznych, jak np. sztuczna inteligencja, biotechnologia, bądź technologie kwantowe; a także znajdują się na odpowiednim etapie rozwoju (na tyle wczesnym, by ryzyko technologiczne i rynkowe było znaczne, ale i na tyle dojrzałym, by nie stanowić jedynie wstępnego etapu badawczego przyszłościowej technologii).
Struktura Funduszu EIC
Fundusz EIC jest tzw. alternatywnym funduszem inwestycyjnym (ang.: AIF), gdzie Komisja Europejska nadzoruje strategię inwestycyjną i odpowiada za ogólne zarządzanie funduszem. Funkcję doradcy inwestycyjnego, który dokonuje analiz due diligence, sprawuje European Investment Bank (EBI). Za podejmowanie decyzji inwestycyjnych i zarządzanie portfelem funduszu odpowiedzialny jest zewnętrzny doradca zarządzający portfolio inwestycji (obecnie jest nim luksemburska spółka ALTER DOMUS). Za ocenę potencjalnych inwestycji oraz doradztwo w kwestiach strategicznych odpowiada Komitet Doradczy (EIC Fund Advisory Committee).
Rzecz jasna, w ścisłej współpracy z EIC Fund pozostaje także znany wszystkim aplikującym do konkursu EIC Accelerator organ Komisji Europejskiej, zwany w skrócie EISMEA, który – będąc instytucją organizującą konkurs oraz odpowiedzialną za jego cały przebieg aż do momentu wyłonienia zwycięskich projektów – zarządza częścią grantową projektu, czyli przyznaje fundusze na realizację prac na TRL 6-8, następnie monitoruje przebieg projektu oraz ustala z wnioskodawcą strategię dalszego finansowania z pomocą EIC Fund, jak również jest operatorem dodatkowych usług świadczonych dla beneficjentów konkursu EIC Accelerator, zebranych pod wspólną nazwą Business Acceleration Services (BAS).
Zasady inwestycyjne Funduszu EIC
Te firmy, które w konkursie EIC Accelerator wybrały opcję finansowania mieszanego (blended finance) i oczywiście zostały zakwalifikowane do otrzymania wsparcia inwestycyjnego, mogą po pomyślnym przebiegu due diligence (przy czym należy zaznaczyć, iż chodzi o tzw. techniczne due diligence, które przeprowadza EISMEA, jak i o finansowe, które leży w gestii EIC Fund, a wykonywane jest przez EIB) liczyć na pomoc inwestycyjną ze strony EIC Fund. Fundusz ze swej strony deklaruje następujące zasady, którymi kieruje się podejmując decyzje odnośnie inwestycji:
- inwestycja o znaczącym wpływie społecznym i ekonomicznym, a nie maksymalizacja zwrotu z inwestycji
- objęcie mniejszościowych udziałów własnościowych (10–25%) lub mniejszości blokującej w przypadkach kluczowych dla strategii polityki gospodarczej UE
- inwestycja długoterminowa (patient capital), monitoring inwestycji, a w niektórych przypadkach możliwość dalszego wsparcia firmy w kolejnych rundach finansowania
- tworzenie aktywnego ekosystemu innowacji i inwestycji – stymulowanie kontaktów z wyspecjalizowanymi mentorami, innymi funduszami i ekosystemami innowacji, poszukiwanie komplementarnych źródeł finansowania w trakcie inwestycji
Pamiętać trzeba o specyfice działania tego funduszu: inwestycja z EIC ma na celu pełnienie roli katalizatora, który przyciąga innych inwestorów, zarówno publicznych, jak i prywatnych. Budując sieć inwestorów w dany projekt oraz jego partnerów strategicznych, mających odpowiednią wiedzę oraz możliwości współinwestycji i ewentualnego dalszego finansowania (co-investment, follow-up investment), dokonuje się tym samym rozłożenia ryzyka inwestycyjnego na większą ilość partnerów, jednocześnie otwierając wspierany podmiot na więcej możliwości potencjalnych długoterminowych inwestycji. Co do zasady oczekiwana jest formuła współinwestowania, a nie całkowitego pokrycia przez EIC Fund kwoty niezbędnej do komercjalizacji stworzonej innowacji. Co więcej, Komitet Inwestycyjny zakłada, że każde zainwestowane przez EIC 1 euro przyciągnie w dłuższej perspektywie swoją krotność z innych źródeł, na przykład z funduszy typu venture capital.
Ile można otrzymać i w jakiej formule? Strategia wyjścia
Zasadnicza informacja brzmi: nie mniej niż 0,5 mln i nie więcej niż 10 mln euro. Dla startujących w konkursie Accelerator przed listopadem 2024 r. może to być pewna nowość, jako że do tej pory obowiązywał wyższy górny pułap (15 mln), który od jesieni tego roku został obniżony i niejako zastąpiony (jeśli chodzi o ubieganie się o inwestycję w kwotach większych niż 10 mln euro) przez osobny schemat finansowania, wprowadzony w ramach zupełnie nowego instrumentu EIC, zwanego STEP Scale Up (zainteresowanych szczegółami odsyłamy także do publikacji na stronie Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych UE: https://www.kpk.gov.pl/ruszyl-nabor-do-step-scale-up).
Innym warunkiem jest wymóg, by inwestycja w projekt miała miejsce nie później niż 12 miesięcy od daty jego zakończenia (czyli osiągnięcia poziomu TRL9).
Przed ostateczną decyzją o inwestycji EIC przeprowadzi kontrolę zgodności (compliance check) i wymagane standardowe kontrole przedinwestycyjne , jak np.: KYC (Know Your Customer), AML (przeciwdziałanie praniu pieniędzy), finansowanie terroryzmu, unikanie opodatkowania, obchodzenie międzynarodowych sankcji i in.
Komponent inwestycyjny przyznawany jest w różnej postaci – w zależności od wyniku due diligence i uznanego za optymalny scenariusza inwestycyjnego. Może zatem przybierać różne formy: bezpośredniego kapitału w ramach rundy finansowania, pożyczek, obligacji, umów typu SAFE (Simple Agreement for Future Equity) i in.
Fundusz EIC może zaproponować mix różnych instrumentów finansowych, szczególnie, gdy spółka nie jest jeszcze wystarczająco dojrzała, aby przyciągnąć innych inwestorów, ale naturalnie rokuje na to, że w niedługim terminie pozyska rundę finansowania z innymi inwestorami. Bezpośredni kapitał własny zazwyczaj wykorzystywany jest w przypadkach, gdy potencjalni inwestorzy wykazują natychmiastowe zainteresowanie współinwestowaniem.
Należy przy tym pamiętać o jednej z kluczowych zasad, którymi kieruje się fundusz: inwestycja kapitałowa powinna zostać kwotowo co najmniej wyrównana (a najlepiej przewyższona) przez innych inwestorów (tj. powinna objąć nie mniej niż 50% rundy finansowania). Docelowo oczekiwana jest dźwignia na poziomie 1:3.
EIC Fund jako fundusz typu patient capital jest inwestorem długoterminowym. Oznacza to okres od kilku do nawet kilkunastu lat, w którym firma pozostaje „pod opieką” EIC. Jeśli chodzi o strategię wyjścia z inwestycji (divestment), jest ona ustalana dla każdej spółki indywidualnie. Ścieżka wyjścia może oznaczać: IPO (initial public offering), wykupy menedżerskie, sprzedaż wtórną i in.
Podsumowanie
Pierwszą firmą z Polski, która – będąc laureatem konkursu EIC Accelerator – przeszła tę ścieżkę, uzyskując wsparcie od EIC Fund, jest warszawska firma Fibritech, która rozwija innowacyjne biomateriały w formacie 3D, a niedawno rozpoczęła komercjalizację pierwszego produktu – selektywnych superabsorberów. Wg Tomasza Ciamulskiego, założyciela firmy, nie jest to szybka ani prosta droga, ale niewątpliwie warta poświęconego czasu i wysiłku.
EIC Fund to jedno z czołowych instytucjonalnych narzędzi służących promocji i rozwojowi innowacyjnych technologii w Europie. Dzięki unikalnemu podejściu, łączeniu pomocy finansowej z mentoringiem i szeroko rozumianym wsparciem biznesowym, stanowi ważny element oferty UE dla przedsiębiorców z obszaru deep tech w ramach Programu Ramowego Horyzont Europa . Firmy, które korzystają z jego wsparcia, mają szansę stać się globalnymi liderami, a jednocześnie przyczyniają się do wzrostu gospodarczego i niezależności technologicznej całej Unii Europejskiej.
Zapraszamy do kontaktu z Krajowym Punktem Kontaktowym ds. Horyzontu Europa. Można do nas zadzwonić, napisać, a także umówić się na spotkanie.
Artykuł sponsorowany
