Wszystko, co widzimy dookoła nas, nieustanie ewoluuje. Zmiany i rozwój idą ze sobą w parze. Jeśli nie jesteś w stanie usprawniać swojego produktu lub usługi to wiedz, że daleko nie zajdziesz. Konkurencja nie śpi. W czasie kiedy Ty odpoczywasz, oni pracują ze zdwojoną siłą. Przygotuj się zatem na zmiany.
Jakiś czas temu pod moją opiekę trafił jeden z serwisów społecznościowych. Miał dość dużą popularność i spore grono aktywnych użytkowników. Niestety kod był już mocno wysłużony i został napisany do działania przy dużo niższym ruchu. Serwis zatem często nie wyrabiał i zazwyczaj 2 razy dziennie musiałem dzwonić do administratora, żeby zrobił restart. Najlepszym rozwiązaniem było napisanie serwisu od nowa. Oprócz samego kodu postanowiłem przy okazji odświeżyć layout strony oraz dodać trochę nowych funkcjonalności, a inne uprościć. Od fazy pomysłu do realizacji minęło 14 miesięcy.
Zanim programiści usiedli do pracy, musiałem aż 4 razy zmieniać koncepcję. Kiedy tylko udało nam się ruszyć z miejsca napotkaliśmy masę problemów. Wyszło na jaw, że wycena czasochłonności projektu znacznie przekracza czas, jaki mamy na jego realizację. Wycięcie połowy funkcjonalności załatwiło problem. Następnie okazało się, że jeden z programistów odchodzi z pracy. Drugiemu z kolei, ku uciesze wszystkich, urodziło się dziecko i wziął tydzień urlopu. Termin był zagrożony.
W końcu jednak doszliśmy do finału. W dzień uruchomienia wszyscy byli bardzo podekscytowani. Nie bez problemów, serwis udało się wypuścić chwilę po 20. Były brawa dla zespołu i telefony do naszych lepszych połówek z informacją, że jesteśmy już na świecie. Zmęczeni i szczęśliwi ruszyliśmy do domu. Po drodze zaliczyłem jeszcze jeden z fast foodów, a podczas posiłku czytałem pierwsze opinie użytkowników o naszym nowym dziele. Kiedy zasiadłem do komputera komentarzy było już całkiem sporo. Odpowiadanie trwało prawie do północy.
I co się okazało? Część użytkowników bardzo negatywnie wyrażała się o zmianach i ich kierunku. Ludzie żądali przywrócenia starej wersji strony. Grozili odejściem, a jedna osoba usunęła nawet konto. Nie pasowało im wszystko. Nawet kolor czcionki. Bardzo się napracowaliśmy, a oni nie doceniali nawet naszych dobrych chęci. Co więcej popsuliśmy kilka drobnych funkcji, które wcześniej działały dobrze. To bardzo się im nie spodobało. Mieliśmy zatem kryzysową sytuację. Wprowadziliśmy parę poprawek i usprawnień. Z każdym dniem było słychać coraz więcej pochwał. Głosy sprzeciwu ucichły po około miesiącu. Po dwóch był już całkowity spokój i wszyscy przyzwyczaili się do zmian. Po trzech udało nam się pobić rekord wszechczasów oglądalności serwisu i dokonać kilku innych historycznych wyczynów: znacznie zwiększyliśmy ruch z wyszukiwarek, a ilość rejestracji nowych kont wzrosła o 291%. Nikt nie zauważył braku kilku funkcji, które wycięliśmy, a z których prawie nikt nie korzystał. Przy okazji okazało się, że domyśla konfiguracja opcji zaawansowanych jest tak dobra, że użytkownicy nie muszą się tym przejmować. Czas, który poświęcali kiedyś na zabawę z ustawieniami teraz mogą przeznaczyć na coś innego.
Ten projekt nauczył mnie kilku ważnych rzeczy związanych z wprowadzaniem zmian:
- Zmiany są konieczne do rozwoju. Jeśli nie jesteś w stanie usprawniać swojego projektu, to będziesz musiał go zamknąć.
- Miej wizję końca. Musisz wiedzieć co chcesz osiągnąć poprzez wprowadzenie zmian. Zdefiniuj je w kilku prostych punktach i trzymaj się ich.
- Na zmiany trzeba być gotowym zawsze i w każdej sytuacji. Przygotowany scenariusz w przypadku pojawienia się konieczności wprowadzenia zmian może uratować nie tylko Twoją skórę, ale również cały projekt.
- Użytkownicy nie lubią zmian. Podoba im się to jak obecnie działa i wygląda Twoja usługa. Jeśli tylko coś zmienisz, oberwie Ci się za to. Nawet nie wiesz, jak bardzo.
- Użytkownicy przyzwyczajają się do zmian. Zanim zdążysz się obrócić okaże się, że wszyscy, którzy głośno krzyczeli chętnie korzystają z tego, co zrobiłeś.
- Nie zmieniaj rzeczy, które dobrze działają. Zwłaszcza tych, z których korzysta wielu użytkowników. Jeśli będzie Cię korcić, aby usprawnić kluczową funkcję Twojego systemu zastanów się dobrze, czy to co chcesz zrobić, rzeczywiście jest usprawnieniem.
- Zrzuć balast. Pozbądź się rzeczy, z których nikt nie korzysta. Dzięki temu Twój produkt będzie prostszy i łatwiej będzie z niego korzystać. W przeciwieństwie do kluczowych funkcji, nie musisz zastanawiać się nad wyrzuceniem czegoś, z czego korzysta tylko kilka osób. Poradzą sobie bez tego.
- Organizuj. Grupuj ze sobą elementy, które wspólnie działają. Użytkownicy lubią mieć wszystko w jednym miejscu. Ułatwisz im życie.
- Ukrywaj. Nie zaprzątaj użytkownikom głowy zbędnymi opcjami. Niech to, co od razu widzą i używają będzie tak proste, jak tylko się da. Większość osób z zaawansowanych opcji skorzysta tylko raz, a część użytkowników może wcale tego nie zrobić. Ułatw im życie i skonfiguruj wszystko domyślnie.
- Przenieś odpowiedzialność. Zastanów się nad tym, czy rzeczywiście wszystko musisz zrobić sam. Czy musisz pisać kod wyszukiwarki? Czy potrzebujesz własnego hostingu na zdjęcia i filmy umieszczane przez użytkowników? Takich przykładów jest znacznie więcej. Zamiast wykonywać pracę, którą może za Ciebie zrobić ktoś inny, zajmij się tymi zmianami, które zależą tylko od Ciebie.
- Niech to, co robisz, będzie proste i użyteczne. Tego właśnie potrzebują Twoi użytkownicy.
Podsumowując, ludzie z natury nie lubią zmian, jednak bez nich nie ma możliwości rozwoju. Pamiętaj o tym i nie zrażaj się, kiedy na wprowadzone przez Ciebie ulepszenia polecą gromy złości od użytkowników. To minie, a Twoja ciężka praca zostanie doceniona. Wystarczy tylko, że nie utrudnisz życia innym. Nie bój się zmian. Jesteście przecież na siebie skazani.
Wojciech Drewczyński
Entuzjasta sztuki innowacji, niestereotypowego myślenia i twórczego niszczenia. Laureat konkursu „Projekt Laborka” nagrodzony za kreatywność. Od 2008 roku związany z Wirtualną Polską, w której zrealizował kilkanaście projektów internetowych. Twórca autorskiej metody przyspieszającej generowanie nowych pomysłów. Prywatnie autor bloga o innowacjach, fan dobrej literatury, gier planszowych i karcianych.
