Na początku grudnia zakończyła się pierwsza edycja programu akceleracyjnego Alior Banku – RBL_START, który rozpoczął się we wrześniu 2018 roku. Całemu wydarzeniu przewodniczyło hasło trendów w nowych technologiach, ze szczególnym naciskiem na open banking, blockchain, a także roboadvisory. Mentorzy oraz eksperci zakwalifikowali do akceleratora 8 startupów spośród blisko 100 zgłoszonych firm z całego świata.
O doświadczeniach z pierwszej edycji programu, wyciągniętych wnioskach i planach na przyszłość w odniesieniu do startupów odpowiada Kamila Wincenciak, Dyrektor ds. współpracy z FinTechami oraz Konrad Radzik, Ekspert ds. współpracy z FinTechami – koordynatorzy programu RBL_START.
Dlaczego Alior Bank postawił na własny akcelerator?
Kamila Wincenciak, Dyrektor ds. współpracy z FinTechami: Współpraca z ekosystemem startupowym jest jednym z kluczowych elementów strategii „Cyfrowego Buntownika” Alior Banku. Jej założeniem jest wykorzystanie najnowszych technologii w celu utrzymania pozycji lidera innowacyjności, a przede wszystkim wysokiej jakości obsługi i satysfakcji klientów. Zdajemy sobie sprawę, że podczas współpracy między startupem, a dużą instytucją finansową może pojawić się wiele wyzwań, m.in. biznesowych, regulacyjnych czy technologicznych. Z tego względu stworzyliśmy RBL_START – program akceleracyjny, który ma być płaszczyzną do współpracy pomiędzy bankiem a startupami, odpowiednio dopasowany do potrzeb obu stron.
Pierwsza edycja akceleratora RBL_START dobiegła końca. Jednak nie jest to jedyna inicjatywa Alior Banku skierowana do startupów. W jaki sposób Alior Bank do tej pory wspierał polski ekosystem startupowy?
Kamila Wincenciak: Alior Bank od lat aktywnie wspiera inicjatywy skierowane do środowiska startupowego i współpracuje z organizacjami branżowymi. Poza projektami zrealizowanymi i wdrożonymi wspólnie ze startupami, udostępniliśmy młodym przedsiębiorcom portal Zafirmowani.pl, byliśmy też partnerem merytorycznym pierwszej edycji programu akceleracyjnego Scale Up „Huge Thing powered by Alior Bank”, podczas którego mentorzy banku pomogli w akceleracji 20 startupów.
Jak Alior Bank szuka startupowych perełek?
Konrad Radzik, Ekspert ds. współpracy z FinTechami: Jak wspomniała Kamila, od lat aktywnie włączamy się w tworzenie ekosystemu startupowego. W tym czasie nawiązaliśmy wiele partnerstw w Polsce i za granicą, które pozwalają nam globalnie szukać rozwiązań odpowiadających na potrzeby biznesowe banku oraz przynoszących wartość dla naszych klientów. Jesteśmy obecni na wszystkich istotnych konferencjach, gdzie po prostu bezpośrednio rozmawiamy ze startupami. Staramy się wspierać i obserwować przyszłych startupowców już na etapie idei, będąc partnerem hackathonów, projektów uczelnianych czy fundacji rozwijających przyszłych przedsiębiorców.
Ile osób po stronie Alior Banku zajmuje się tym tematem? Został stworzony specjalny dział dedykowany startupom?
Konrad Radzik: Współpracą z partnerami zewnętrznymi, takimi jak startupy, na co dzień zajmuje się Departament FinTech, który obecnie liczy już kilkanaście osób. Odpowiada on przede wszystkim za wyszukiwanie, rozwój oraz wsparcie przy wdrażaniu rozwiązań odpowiadających na konkretne potrzeby biznesowe. Jedną z takich inicjatyw skierowanych do startupów jest nasz program akceleracyjny RBL_START. Za przygotowania do pierwszej edycji oraz jej koordynację odpowiedzialni byliśmy Kamila i ja. Program nie odbyłby się jednak bez zaangażowania i wsparcia mentorów, których liczne grono stanowią przedstawiciele różnych departamentów Alior Banku oraz PZU. Ich doświadczenie, wiedza ekspercka i otwartość na współpracę pozwoliły na wypracowanie efektywnego modelu współpracy na linii organizacja-startup i dopasowanie rozwiązań do oczekiwań banku oraz naszych klientów.
Startupy z największym potencjałem biznesowym mogą liczyć na pozyskanie finansowania, za które odpowiedzialny jest nasz zespół inwestycyjny. W ramach departamentu pracuje również specjalny zespół odpowiedzialny za wdrażanie strategii otwartej bankowości w Alior Banku.
Czego startupy mogą nauczyć się od korporacji?
Kamila Wincenciak: Dla startupu współpraca z korporacją jest przede wszystkim szansą na pozyskanie pierwszego strategicznego partnera i komercjalizację produktu na szeroką skalę. W ramach akceleratora RBL_START, w ciągu kilkumiesięcznej współpracy z menedżerami z jednostek biznesowych banku startupy mogły nauczyć się jak działa instytucja finansowa oraz jak dopracować swój produkt, żeby zwiększyć szansę na wdrożenie. Dzięki badaniom przeprowadzanym w RBL_LAB, startupy mogły też poznać opinie klientów banku na temat swoich produktów.
Czego korporacja może nauczyć się od startupów?
Kamila Wincenciak: Na współpracy ze startupami korzysta również bank, ponieważ od młodych przedsiębiorców dostajemy potężną dawkę nowej wiedzy i inspiracji potrzebnych do tego, żeby tworzyć nieszablonowe rozwiązania. Siłą startupów jest szybkość działania, elastyczne podejście. To czego niejedna korporacja mogłaby się od nich nauczyć, to bardzo uważne skoncentrowanie na potrzebach klienta końcowego i dopracowany do nich UX.
Jakie wnioski wyciągnął Alior Bank po pierwszej edycji akceleratora RBL_START? Czy w kolejnej edycji nastąpią jakieś zmiany?
Kamila Wincenciak: Pierwsza edycja rzeczywiście miała dla nas odrobinę doświadczalny charakter i pozwoliła nam sprawdzić w praktyce różne pomysły i koncepcje. Po tym intensywnym czasie mamy już pierwsze przemyślenia i wnioski, które weźmiemy pod uwagę projektując kolejną edycję. Następnym razem chcielibyśmy lepiej dopasować ofertę warsztatów i konsultacji do potrzeb startupów, biorąc pod uwagę różne etapy rozwoju każdego z nich. Koordynacja współpracy pomiędzy ośmioma startupami, kilkunastoma mentorami, różnymi jednostkami w banku oraz partnerami zewnętrznymi była bardzo wymagająca. Z pewnością zespół osób odpowiadających za organizację i przebieg programu powiększy się w kolejnym roku.
Uczestnicy pierwszej edycji RBL_START między innymi wzięli udział w London Bootcamp, który pozwolił im na poznanie specyfiki brytyjskiego rynku i ekosystemu startupowego. Jakie są efekty wizyty startupów w Londynie?
Konrad Radzik: Londyn jest jednym z najważniejszych miejsc na mapie świata FinTech. Dla wielu startupów jest też naturalnym kierunkiem w drodze do skalowania swojego rozwiązania za granicę. Podczas London Bootcamp uczestnicy mieli możliwość wymiany doświadczeń ze startupami działającymi już na rynku brytyjskim, poznania zasad prowadzenia działalności w Wielkiej Brytanii oraz głównych startupowych i FinTechowych hubów w Londynie. Przede wszystkim nawiązali cenne relacje, które – miejmy nadzieję – zaowocują w ich przyszłej ekspansji.
Spośród 100 zgłoszonych firm z całego świata zostało wytypowanych 8 firm, które zostały zakwalifikowane do akceleratora. Co przesądziło o ich wyborze?
Kamila Wincenciak: W procesie selekcji brali udział przedstawiciele jednostek biznesowych Alior Banku oraz PZU, którzy pomagali ocenić startupy pod kątem wartości biznesowej mającej wynikać z potencjalnej implementacji danego rozwiązania. Zwracaliśmy też szczególną uwagę na zespół pod kątem doświadczenia założycieli oraz gotowości do zaangażowania swojego czasu we współpracę z nami w ramach akceleratora. Staraliśmy się wybrać takie firmy, dla których akcelerator może być wartościowym doświadczeniem.
Który z wytypowanych projektów jest w Pani ocenie najciekawszy?
Kamila Wincenciak: Bardzo podobało mi się duże zróżnicowanie startupów biorących udział w pierwszej edycji – każdy odpowiada na nieco inną potrzebę biznesową i może być zaimplementowany w innym obszarze w banku czy u naszego partnera PZU. Niektóre rozwiązania możemy też wykorzystać do budowania efektu synergii w grupie i działań cross-sellingowych. Każde z nich jest w mojej ocenie bardzo ciekawe; niektóre są bardziej dojrzałe i gotowe już do wdrożenia, a inne potrzebują jeszcze trochę czasu i pracy nad rozwojem.
W jaki sposób są weryfikowane firmy, które się zgłaszają do programu?
Konrad Radzik: Głównym celem i założeniem naszego programu jest wspólne wdrożenie zakwalifikowanych rozwiązań, dlatego też położyliśmy bardzo duży nacisk na proces ich selekcji. Jeszcze przed uruchomieniem rekrutacji we współpracy z mentorami biznesowymi stworzyliśmy mapę potrzeb, na bazie której szukaliśmy konkretnych rozwiązań. Sama rekrutacja trwała około dwa miesiące – w tym czasie musieliśmy wyłonić finałową ósemkę spośród prawie stu zgłoszeń. Aby tego dokonać, zorganizowaliśmy serię indywidualnych spotkań oraz sesję speed-datingową z mentorami. Ocenialiśmy rozwiązania głównie pod względem wartości dla naszych klientów, potencjału biznesowego, konkurencji czy integracji z bankiem. Dzięki temu wyłoniliśmy 16 startupów, które zaprosiliśmy do Bootcampu, czyli krótkich warsztatów poprzedzających program akceleracyjny. W tym czasie startupy wypracowywały wstępną koncepcję współpracy z Alior Bankiem czy PZU, a my mogliśmy zobaczyć jak ich zespoły pracują nad realnymi wyzwaniami. Na tej podstawie wybraliśmy finałową ósemkę, którą zaprosiliśmy do pierwszej edycji RBL_START.
Akcelerator RBL_START pozwolił startupom zmierzyć się z ich docelowymi klientami. Jak startupy reagowały na badania z użytkownikami i jaki był ich wynik?
Konrad Radzik: Każde rozwiązanie, które wdrażamy w banku, musi realnie odpowiadać na potrzeby klientów, dlatego staramy się stale weryfikować zbieżność naszych pomysłów z potrzebami klientów właśnie poprzez badania w RBL_LAB. Badania są również bardzo istotnym elementem podczas programu akceleracyjnego. W ciągu ośmiu dni zespół naszych analityków razem ze startupami przebadał dziesiątki klientów w wieku od 8 do 60 lat. Badania obejmowały zarówno sferę UX jak i pogłębianie wiedzy na temat potrzeb klientów. Muszę przyznać, że byliśmy bardzo pozytywnie zaskoczeni nastawieniem startupów do badań. Nie tylko wykazywali bardzo duże zaangażowanie w trakcie ich trwania, ale również widzieliśmy jak na bieżąco dostosowują swoje rozwiązania po otrzymaniu opinii klientów. W oparciu o informację zwrotną z takich badań jeden ze startupów całkowicie przeprojektował interfejs swojej aplikacji tak, by trafiała ona precyzyjnie do klienta. Krytyczne podejście do własnego dzieła to bardzo cenna i unikalna umiejętność, zwłaszcza w przypadku startupów.
Jednym z efektów akceleratora była także inwestycja Alior Banku w rozwiązanie oferujące odroczone płatności w internecie – PayPo. Startup pozyskał 4 mln zł poprzez zakupienie przez bank 20% udziałów w spółce. Czy Alior Bank planuje otworzenie własnego funduszu inwestycyjnego?
Kamila Wincenciak: Utworzenie funduszu inwestycyjnego jest jednym z elementów kompleksowej oferty i narzędzi wspierających realizację strategii „Cyfrowego Buntownika”. Inwestycja w PayPo, która była efektem współpracy zespołu inwestycyjnego i mentorów biznesowych, jest pierwszym krokiem w tym kierunku.
Co zadecydowało o wyborze akurat tego projektu?
Kamila Wincenciak: Model biznesowy PayPo wpisuje się w rosnący w popularność trend „kup teraz, zapłać później”, dzięki któremu robiąc zakupy online, możemy zamówić produkt i zapłacić za niego nawet po 21 dniach. To bardzo dynamicznie rozwijający się obszar rynku płatności w Polsce. Na wybór tego projektu decydujący wpływ miał również doświadczony i komplementarnie zbudowany zespół, który zdobył już wcześniej zaufanie partnerów i zrealizował pierwsze wdrożenia na polskim rynku e-commerce.
Nabór do kolejnej edycji programu rozpocznie się już w pierwszym kwartale 2019 r. Jakich rad udzieliłaby Pani startupom w oparciu o doświadczenia z pierwszej edycji akceleratora RBL_START?
Kamila Wincenciak: Już na etapie wypełniania wniosków warto zwrócić uwagę na to, aby jasno pokazać wartość biznesową swojego rozwiązania dla korporacji oraz dla docelowych klientów. Taka prezentacja zdecydowanie zwiększy szansę na dobre zrozumienie rozwiązania i przyjęcie do programu. Kolejną ważną kwestią jest gotowość na poświęcenie swojego czasu na współpracę z bankiem. Mimo, że staramy się działać zwinnie, to współpraca z korporacją nie odbywa się w tygodniowych sprintach. Często potrzeba wielu spotkań i analiz, by podjąć ostateczną decyzję dotyczącą realizacji danego projektu. To, na co mogą liczyć startupy w ramach RBL_START to bardzo pogłębiona analiza możliwości wdrożenia rozwiązania w banku zawierająca takie elementy, jak testy z użytkownikami, konsultacje z zakresu bezpieczeństwa i architektury IT, udział w wypracowaniu business case dla banku czy dostęp do środowiska testowego. Chcemy, by alumni RBL_START byli w pełni przygotowani do współpracy z korporacjami finansowymi na polskim rynku. Oczywiście mamy też nadzieję, że jak najwięcej z tych rozwiązań zostanie najpierw wdrożonych w Alior Banku lub u któregoś z naszych partnerów.
