Rozwiązanie o nazwie MISS (z ang. Methodology of Identification of Strategic Stakeholders) ma uniwersalny charakter – może pomagać organizacjom o dowolnym profilu. Jego zadaniem jest pomoc w określeniu różnego rodzaju interesariuszy, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych, a następnie rozpoznanie ich ról i znaczenia. Wszystko po to, by móc dostosować strategię i działania pod kątem potrzeb oraz oczekiwań tych interesariuszy, którzy dla organizacji mają lub powinni mieć istotne znaczenie.
Aplikacja MISS powstała w wyniku badań przedwdrożeniowych prowadzonych przez dr Annę Sławik z Instytutu Ekonomii, Finansów i Zarządzania Uniwersytetu Jagiellońskiego. Rozwiązanie bazuje na naukowej metodzie analizowania zmiennych w systemach.
MISS zaprojektowano tak, by w możliwie przystępny sposób przeprowadzać użytkowników przez proces określania interesariuszy. System opiera się na formularzach i przypomina badanie ankietowe. Po wprowadzeniu danych wejściowych i dokonaniu szeregu ocen przez użytkownika, w sposób automatyczny generowany jest raport z analizy, który może być źródłem wskazówek dla osób zarządzających. Wyniki analizy MISS, np. wskazanie różnych grup interesariuszy i ich znaczenia, można odnieść do bieżących celów firmy i jej strategii. Daje to kilka istotnych korzyści, takich jak: lepsze zrozumienie otoczenia biznesowego organizacji, zidentyfikowanie źródeł ryzyka, możliwość skorygowania celów i strategii, dostęp do wielokontekstowych danych wspomagających procesy decyzyjne.
– System bazuje na założeniu, że żadna organizacja nie może sprostać potrzebom wszystkich swoich interesariuszy. Jest to niemożliwe ze względu na ograniczenia w dostępnych zasobach. Poza tym nie wszystkie potrzeby i nie wszystkie podmioty mają dla firmy takie samo znaczenie w danym czasie. Dlatego w myśl optymalizacji działań i budowania przewagi konkurencyjnej należy koncentrować się na tych interesariuszach, którzy są najważniejsi. Często jednak przedsiębiorstwom trudno jest określić, którzy z nich mogą być naprawdę istotni i w jakim stopniu mogą oni wpływać na osiąganie celów firmy. System pomaga wydobyć tę wiedzę i uporządkować ją, co wspiera podejmowanie właściwych decyzji na bardzo wielu polach – wyjaśnia dr Anna Sławik z Wydziału Zarządzania UJ.
Aplikacja MISS jest udostępniana bezpłatnie. Została w całości sfinansowana ze środków Uniwersytetu Jagiellońskiego, w tym Centrum Transferu Technologii CITTRU.
W przygotowaniu do ESG
Unia Europejska niebawem wdroży pakiet przepisów dotyczących odpowiedzialności społecznej, ładu korporacyjnego i troski o środowisko (ESG – z ang. Environmental, Social, Governance). W praktyce będzie to oznaczało nałożenie nowych obowiązków w zakresie sprawozdawczości pozafinansowej. Wprawdzie obowiązki będą w pierwszej kolejności dotyczyły największych podmiotów gospodarczych, lecz w sposób pośredni obejmą one również podmioty z sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Dlaczego? Ponieważ duże podmioty, wdrażając ESG, będą wymagały od swoich partnerów i poddostawców wdrażania podobnych standardów. Można więc powiedzieć, że małe i średnie firmy w niedalekiej przyszłości zostaną objęte obowiązkami wynikającymi z ESG, w sytuacji gdy będą one uczestnikami łańcuchów dostaw dla dużych podmiotów. Tymczasem z prowadzonych w segmencie MŚP badań wynika, że tylko kilka procent z nich ma świadomość tego, czym jest ESG. Świadomość tych zagadnień jest bardzo niska.
– Ważne, by wśród przedsiębiorców rosła świadomość konsekwencji zapowiadanych zmian prawnych. Wiele przedsiębiorstw już niedługo faktycznie stanie wobec konieczności wdrożenia i praktycznego zastosowania narzędzi, które będą ich wspierały w dopełnieniu obowiązków wynikających z ESG. Umiejętność rozpoznawania interesariuszy, rozumienia ich oczekiwań i wpływu na deklarowane aspekty CSR czy ESG, będzie miało w tym kontekście kluczowe znaczenie. Aplikacja MISS® może okazać się przydatna również w tym obszarze – mówi dr Anna Sławik.
Z punktu widzenia organizacji identyfikacja interesariuszy, zrozumienie ich ról i znaczenia dla firmy daje trzy istotne korzyści:
- podmiotom łatwiej jest wdrażać perspektywę interesariuszy w zarządzaniu, czyli uwzględnianie szerszego grona podmiotów z otoczenia zewnętrznego i wnętrza organizacji;
- łatwiej jest dostroić działania, decyzje i strategię pod kątem tego, co jest ważne dla kluczowych interesariuszy danej organizacji;
- systematyczna analiza interesariuszy wspiera sprawozdawczość pozafinansową, tak bardzo ważną w kontekście zapowiedzianych nowych pakietów regulacji dotyczących zrównoważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności biznesu (m.in. unijnych przepisów ESG).
Rzetelna analiza interesariuszy w powiązaniu z celami firmy pomaga sprawdzić oraz utrzymać zgodność działań organizacji z przyjętymi politykami CSR/ESG oraz regulacjami prawnymi. To istotne z punktu widzenia zarządzania ryzykiem, zarządzania projektami i zarządzania operacyjnego.
– Moje dotychczasowe badania nad identyfikacją interesariuszy w przedsiębiorstwach pokazują, że wykorzystanie w tym procesie metody MISS daje jednak inne wyniki w stosunku do wcześniejszych, intuicyjnych wskazań dokonanych przez menedżerów. Różnice pojawiają się w wymiarze jakościowym i ilościowym. To oznacza, że w zarządzaniu, w szczególności tym aspirującym do odpowiedzialnego społecznie, warto weryfikować intuicyjne postrzeganie rzeczywistości – mówi dr Anna Sławik i dodaje: – Ciekawe jest również to, że nawet w jednej organizacji występują istotne różnice w postrzeganiu interesariuszy i ich znaczenia przez menedżerów. Taka różnorodność może mieć korzystny wpływ na funkcjonowanie firmy.
Bez adaptacji do ESG trudniej będzie otrzymać zewnętrznie finansowanie
Warto zwrócić uwagę, że już w niedalekiej przyszłości instytucje finansowe w ramach prowadzonych procedur analitycznych przed udzieleniem finansowania będą badały, czy udzielane środki zwrócą się biorąc pod uwagę istniejące ryzyka w obszarze ESG. W sytuacji gdy ryzyka te będą wysokie, podmioty nie będą mogły liczyć na finansowanie. W praktyce to oznacza, że zarządzanie odpowiedzialne społecznie, realizujące cele zrównoważonego rozwoju będzie jednym z elementów budowania przewagi konkurencyjnej. Po prostu takim podmiotom łatwiej będzie pozyskać dużych partnerów do współpracy oraz zdobyć finansowanie swojej działalności i realizowanych projektów.
– MISS zachęca do podjęcia innej perspektywy w zarządzaniu organizacją czy projektem – perspektywy interesariuszy. Jest to umiejętność szerokiego patrzenia na środowisko, w którym organizacja funkcjonuje, na które wpływa oraz które oddziałuje na nią. Z drugiej strony, jest to umiejętność koncentrowania swoje uwagi i zasobów na tych podmiotach, które są kluczowe dla realizacji celów biznesowych i społecznych organizacji. Interesariuszami o strategicznym znaczeniu nie muszą być tylko klienci czy dostawcy kapitału. Gdy patrzymy na otoczenie w kategoriach długoterminowego i zrównoważonego tworzenia wartości, możemy dostrzec ludzi, organizacje czy instytucje, które mogą mieć duże, choć nieoczywiste, znaczenie dla firmy. Podmioty te mogą być dla przedsiębiorstwa zarówno źródłem szans, jak i ryzyk – mówi dr Anna Sławik z Wydziału Zarządzania UJ.
Bank BNP Paribas inwestuje w Envirly – platformę do mierzenia śladu węglowego
