Chociaż nowe przepisy regulujące sposób rozliczania podatku VAT weszły w życie już dwa miesiące temu, 1 stycznia 2014 roku, praktyczne ich zastosowanie wciąż przysparza wielu trudności. Nic dziwnego – są to zmiany daleko idące, a dotyczą one tak ważnych elementów działalności przedsiębiorstw, jak wystawianie faktur czy odliczenia podatku od zakupu samochodu używanego w działalności gospodarczej. Które z nich wywołują najwięcej kontrowersji i co się zmieniło?
Zdjęcie royalty free z Fotolia | Autorką tekstu jest Magdalena Madej
Ustalenie obowiązku podatkowego
Przed 1 stycznia bieżącego roku moment powstania obowiązku podatkowego uzależniony był od daty wystawienia faktury. Teraz ma związek wyłącznie z terminem wykonania usługi lub dokonania dostawy. Wszystko jest jasne, jeżeli transakcja lub usługa finalizowana jest na miejscu, gdy wchodzi w grę pośrednictwo kuriera, które może się opóźnić, zaczynają się wątpliwości co do terminu powstania obowiązku podatkowego – rozpoczyna się przy nadaniu przesyłki przez sprzedawcę czy też podczas odbioru? I jaką datę wpisać na fakturze? Najlepiej ustalić ten szczegół w warunkach transakcji. Jeżeli ryzyko utraty towaru ponosi nabywca, to dostawa następuje z chwilą nadania, dla sprzedającego oznacza to powstanie obowiązku podatkowego.
Jeżeli jednak ryzyko poniesie sprzedawca, dostawa nastąpi w chwili, gdy kurier wręczy kupującemu przesyłkę. Jeśli sprzedający chce wraz z nią wysłać fakturę, może na niej wskazać datę planowanej dostawy – o ile jest ona możliwa do oszacowania – a ewentualne spóźnienie kuriera nie wpłynie na jej poprawność. W przypadku, gdy podatnik nie wie, kiedy przesyłka dotrze do nabywcy, nie musi wykazywać na fakturze daty dostawy – chyba, że faktura wystawiona jest po sfinalizowaniu całej transakcji, wtedy data jest wszystkim stronom znana i musi być podana na dokumencie. Obowiązek podatkowy powstaje wraz z datą odbioru towaru przez kupującego, także w komisie – teoretycznie zasada jest prosta, jednak w praktyce może przysporzyć trudności.
Kiedy wystawić fakturę?
Bardzo istotną zmianą w prawie podatkowym jest regulacja terminu, w którym faktura powinna być wystawiona. Teraz należy to zrobić do 15. dnia każdego miesiąca następującego po miesiącu wykonania usługi lub sfinalizowania dostawy towaru. Można również wystawić fakturę wcześniej – do 30 dni przed dostawą lub wykonaniem usługi, a także istnieje możliwość wystawienia faktur zbiorczych za wszystkie transakcje z całego miesiąca. Większa elastyczność terminów fakturowania może jednak być przyczyną błędów w księgowaniu i ustalaniu podatku za dany miesiąc. Najlepiej zatem wystawiać fakturę od razu po wydaniu towaru lub dokonaniu usługi, nie trzeba będzie wtedy pamiętać o niezafakturowanych dostawach.
Co wchodzi w skład podstawy opodatkowania?
Zmianom ulega także sposób ustalenia podstawy opodatkowania. Dotychczas istniejące przepisy zostały uchylone, a nowa zasada jest dostosowana do dyrektyw unijnych. Wynika z niej, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę. Podstawa może być powiększana o koszty dodatkowe – transportu i opodatkowania, a także prowizje i ubezpieczenia. Co to oznacza dla przedsiębiorcy? Że do podstawy opodatkowania doliczamy np. koszty wysyłki za pośrednictwem firmy kurierskiej. Kolejną nowością jest czytelny katalog elementów wyłączonych z obliczenia podstawy opodatkowania, obejmujący m.in. kwoty rabatów i upustów, a także zwrócone dotacje oraz koszty opakowań.
Odliczanie podatku VAT od samochodów
To nie koniec zmian, gdyż od 1 kwietnia wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące odpisywania podatku od pojazdów nie przekraczających 3,5 tony wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej. Zgodnie z nimi 100% podatku będzie można odpisać wyłącznie wtedy, gdy auto jest wykorzystywane wyłącznie do pracy – wszelkie użycie samochodu służbowego na potrzeby prywatne będzie sprawiało, że odpiszemy tylko 50% podatku. Tzw. działalność mieszana będzie oznaczała również 50% zwrotu kosztów eksploatacyjnych i paliwa. Niestety, cenę paliwa do auta osobowego wykorzystywanego na użytek mieszany będzie można odpisać dopiero po 1 lipca przyszłego roku.
Z czego będzie wynikał fakt użytkowania auta wyłącznie w celach biznesowych? Może być to związane z konstrukcją pojazdu, wykluczającą użytkowanie go w celach prywatnych. W innym przypadku podatnik będzie musiał określić sposób eksploatacji samochodu oraz udokumentować go poprzez ewidencję przebiegu, zawierającą opis tras i liczbę przejechanych kilometrów. Taki rejestr będzie można prowadzić zarówno w sposób papierowy, jak i elektroniczny, nie należy jednak zapomnieć o konieczności zgłoszenia informacji o sposobie użytkowania samochodu do urzędu skarbowego. Więcej na ten temat możecie przeczytać tutaj.
Zmiany, zmiany…
To oczywiście nie wszystkie zmiany w przepisach regulujących odprowadzanie podatku VAT, jakie weszły w życie po 1 stycznia. Są one dość skomplikowane i rodzą wiele kontrowersji, gdyż obejmują najważniejsze sfery działalności gospodarczej – od sposobu wystawiania faktury, poprzez zmiany w branży budowlanej, po regulacje przepisów związanych z dostawami energii, gazu i wody. Oczekujemy także kolejnych uściśleń sposobu ewidencjonowania przebiegu samochodów służbowych. Ważne zatem, aby być na bieżąco, przede wszystkim dzięki analizie przepisów i komentarzy do nich. Przy wyjaśnianiu bardziej skomplikowanych problemów przydatna jednak może być konsultacja w urzędzie lub kancelarii doradztwa podatkowego.
Magdalena Madej
Doradca Podatkowy
Kancelaria Doradztwa Podatkowego i Usług Księgowych Magdalena Madej istnieje na rynku od 1995 roku, kiedy to powstała z inicjatywy Magdaleny Madej, Doradcy Podatkowego, która znajduje się na liście Doradców Podatkowych Ministerstwa Finansów. Figuruje tam pod numerem 05414.
