Ten wywiad przeczytają przede wszystkim założyciele polskich startupów. Jaką rolę w rozwoju czwartej rewolucji przemysłowej odgrywają tak młode, stosunkowo niewielkie firmy?
Przyszłość kształtuje się teraz. To pokolenie i pokolenie wschodzące są projektantami przyszłości Polski. Kluczowe jest, aby zrozumieli oni 77 megatrendów czwartej rewolucji przemysłowej oraz to, w jaki sposób będą się one manifestować, w jaki sposób będą one oddziaływać i jakie możliwości się z nich wyłonią.
Przemysł 4.0 to najbardziej przełomowy okres w historii ludzkości, niepodobny do niczego, czego ludzkość doświadczyła wcześniej. Jest to zderzenie świata fizycznego, cyfrowego i wirtualnego, które zmienia każdy aspekt naszego ludzkiego doświadczenia. Zmienia każdy aspekt naszego życia, naszą gospodarkę, branże i społeczeństwo na skalę i złożoność nigdy wcześniej nie widzianą. Zasadniczo zmieni sposób, w jaki konsumujemy, pracujemy, odnosimy się do siebie nawzajem i doświadczamy rzeczywistości.
Przemysł 4.0 wyłoni się w „8 etapach ewolucji”, które doprowadzą do fundamentalnej zmiany paradygmatu.
Które z wymienionych przez Ciebie megatrendów są najważniejsze dla startupów? Czy zakładasz w ogóle zróżnicowanie ról poszczególnych aktorów w trakcie czwartej rewolucji przemysłowej? Duże firmy – korporacje – mają większy wpływ, mogą dyktować tempo rozwoju lub narzucać kierunki skuteczniej niż małe firmy?
Niezależnie od wielkości firmy, archetyp megatrendów charakteryzuje się dwoma atrybutami: siłą i motorem.
Siła megatrendów stanowi okazję do zmian transformacyjnych. Jeśli zostanie zignorowana, wpłynie na zdolność organizacji do realizacji. W ten sposób siła utrzymuje ścieżkę wzrostu lub zdolność do utrzymania się na rynku. Często pierwsi użytkownicy megatrendów zbierają owoce przewagi komparatywnej lub hiperkonkurencyjności. Siły te koncentrują się na cyfryzacji, automatyzacji, zgodności z przepisami, integracji łańcucha wartości i doskonałości operacyjnej w celu uzyskania przewagi w zakresie operacji, kosztów i wydajności.
Czynnik napędzający megatrendy stanowi szansę na innowacje, nowe produkty lub usługi na nowych rynkach oraz przewagę konkurencyjną. Wymaga to ducha przedsiębiorczości, kapitału i gotowości do zaakceptowania porażki. Często to pojawiające się trendy, napędzane przez prototypowanie, kształtują nowy rynek, a następnie, gdy dojrzewa, pojawia się w branży. Poprzeczka jest ustawiona wysoko, ponieważ zapewnia przewagę konkurencyjną i hiper-wzrost. Motorem napędowym będzie nowa technologia i nauka, bio-rewolucja, ponowne przemyślenie modeli biznesowych i trybu realizacji organizacyjnej, tokenomika. A także następna era doskonałości operacyjnej, która ma pozwolić uzyskać przewagę w przychodach wspierających z hiperwzrostem i przewagą konkurencyjną dzięki wartości i usługom.
To jest to, czego wszyscy chcą, ale niewielu osiąga.
Im więcej elementów, tym większe ryzyko chaosu. Twoja teoria obejmuje 77 elementów, które opisałeś w Periodic Table of the Fourth Industrial Revolution. Czy tak precyzyjny model oznacza, że niepowodzenie w rozwoju jakiegoś megatrendu nie przełoży się na spowolnienie rozwoju całego procesu?
Przewidywanie przyszłości to nauka, która wyłoniła się ze Strategii i opiera się na wzorcowości, statystyce i prawdopodobieństwie. Dziś jestem najbardziej znany jako jeden z najbardziej wpływowych futurystów naszego stulecia, który zapoczątkował tematy cyfrowej i czwartej rewolucji przemysłowej. W rzeczywistości jestem strategiem, który nauczył się żyć z poważną formą podwójnego deficytu: dysleksji i jąkania. Z pomocą innych nieświadomie przekształciłem tę niepełnosprawność w dar rozpoznawania wzorców i rozwijania nowej dziedziny strategii.
Obecnie patternicity to dyscyplina naukowa polegająca na znajdowaniu znaczenia i możliwości ponownego wykorzystania wzorców czy też na wykrywaniu wzorców, które mogą nie istnieć lub identyfikowaniu znaczących korelacji poprzez klasyfikację i kategoryzację archetypów, ich ontologii i relacji semantycznych. To, w połączeniu z analizą statystyczną (zdolność do przechwytywania wartości: firma tworzy X dolarów wartości i przechwytuje Y% X, gdzie X i Y są zmiennymi niezależnymi) i analizą probabilistyczną (na przykład delta użyteczności pomnożona przez liczbę osób, na które wpłynie, w porównaniu z obecnym stanem wiedzy), pozwala na bardziej precyzyjną ocenę potencjalnych korzyści.
A propos chaosu – oprócz chaotycznych systemów mamy też turbulencje. Co Twoim zdaniem jest przeszkodą, zagrożeniem dla przemysłu 4.0? Czy zdiagnozowałeś już zagrożenia dla swojego modelu?
Potencjałem jest stworzenie lepszej przyszłości dla wszystkich, ponowne przemyślenie naszego społeczeństwa, modeli ekonomicznych, naszego podejścia do środowiska i tego, jak ewoluujemy jako istoty ludzkie. Ryzyko polega na byciu reaktywnym i skończeniu z kilkoma zwycięzcami i wieloma przegranymi. Wymagałoby to innego myślenia. Wierzę, że Polska ma:
- wizjonerów, którzy odważą się marzyć o niemożliwym
- gamechangerów, którzy rzucają wyzwanie przestarzałemu myśleniu
- przedsiębiorców, którzy chcą wymyślać przyszłość
- inwestorów, którzy inwestują, aby wykorzystać przyszłość
- polityków, którzy mają odwagę podejmować długoterminowe decyzje
- pokolenie, które chce przemyśleć, przekształcić i zmienić swoje życie
- kierowników, którzy chcą nauczyć się przewodzić w ciągłych zmianach
- pionierów, którzy szukają prawdy, w którą nikt nie wierzy
- studentów życia, którzy pragną widzieć wszystko w jaśniejszych kolorach
- pretendenci, którzy muszą wyjść poza szum i stać się prawdziwi.
Przedstawiłeś kolejne etapy rozwoju przemysłu 4.0 na przestrzeni lat. Kolejny ważny kamień milowy czeka nas już w 2025 roku – to bio (r)ewolucja. Czy dla powodzenia Twojej idei ważne jest, aby przebieg nowoczesnej rewolucji przemysłowej był wszędzie taki sam, na całym świecie?
Każda rewolucja pojawia się jako ewolucja. 4. rewolucja przemysłowa będzie rozwijała się w 8 etapach ewolucji do 2050 roku. Wspominane przeze mnie (r)ewolucje będą występować w takiej kolejności:
- (R)ewolucja cyfrowa
- (R)ewolucja technologiczna
- (R)ewolucja środowiskowa
- (R)ewolucja gospodarcza
- Bio(R)ewolucja
- (R)ewolucja konsumencka
- Fusion Science (R)evolution
- (R)ewolucja rzeczywistości kwantowej.
Ta analiza różnych etapów na przestrzeni lat prowadzi do kolejnego pytania. Jak długo może trwać ta rewolucja? Czy widzisz jakiś punkt końcowy, do którego zmierza ten proces?
Będzie trwał do 2050 roku. Nie będzie 5 rewolucji, jeśli nie będziemy w stanie się zaadaptować.
Swego czasu głośno było o wypowiedzi ówczesnego premiera Belgii Guya Verhofstada, który zaproponował „Europę dwóch prędkości”. Czy według Twojej teorii przemysł 4.0 powinien rozwijać się wszędzie z taką samą dynamiką? A może dopuszczasz współistnienie przemysłu 4.0 w Europie Zachodniej, przemysłu 4.0 w Europie Środkowo-Wschodniej i przemysłu 4.0 w Stanach Zjednoczonych?
Nie jestem politykiem, jestem strategiem. Do tej pory opracowałem ponad 21 krajowych strategii dla narodów i rządów. Zasada ustalania priorytetów jest dość prosta i składa się z dwóch elementów.
- Niezależność narodu w utrzymaniu się, często określana jako porównawcze kompetencje różnicujące, obejmuje między innymi podstawowe elementy, takie jak woda, żywność, energia, wykwalifikowana siła robocza, solidny przemysł wytwórczy, infrastruktura krytyczna (taka jak telekomunikacja, lotniska i drogi), opieka zdrowotna, podstawowa edukacja i obrona.
- Podstawowe kompetencje różnicujące, czyli zdolność do skutecznego konkurowania, obejmują takie czynniki jak dobrze wykształcona siła robocza, bogate zasoby naturalne, zaawansowane branże nastawione na eksport, solidna infrastruktura bankowa wspierająca lokalne firmy, uniwersytety i inne.
Z drugiej strony, partnerstwo odnosi się do niezróżnicowanych aspektów, w których współpraca i sojusze odgrywają kluczową rolę w ogólnym rozwoju kraju i jego globalnej pozycji. Oto prosty model opłacalności ryzyka, który opracowuję, aby określić, kiedy należy współpracować, a kiedy przestać lub działać samodzielnie.
Czy w rozwoju przemysłu 4.0 napotkałeś jakiegoś czarnego łabędzia, zdefiniowanego przez Nassima Taleba jako coś, czego wystąpienie graniczy z niemal zerowym prawdopodobieństwem, a jednocześnie ma ogromny wpływ na czwartą rewolucję przemysłową?
Nie, ale to nie znaczy, że może się nie wydarzyć. Lista 77 megatrendów nie zmieniła się od 2009 roku, a ja stale analizuję prawdopodobieństwo ich wpływu.
Czy ludzie mogą zatrzymać przebieg czwartej rewolucji przemysłowej? Rolnicy sprzeciwiają się zielonemu porozumieniu mającemu na celu zapobieganie lub łagodzenie zmian klimatycznych. Na drogach wciąż nie ma wystarczającej liczby samochodów elektrycznych, ponieważ ludzie nie chcą ich kupować. Produkcja mięsa nie spada, konsumenci nie chcą przestawić się na alternatywną żywność.
Jako społeczeństwo musimy znaleźć różne sposoby adaptacji. Często jest to metoda prób i błędów. Niebezpieczeństwo polega na tym, że nasza zdolność do adopcji jest mocno ograniczona, gdy kieruje nią dogmatyzm lub program polityczny, taki jak zmiany klimatyczne.
Jak powiedział Georges Danton, każda rewolucja po pewnym czasie zaczyna zjadać własne dzieci. Kto jest największą ofiarą czwartej rewolucji przemysłowej?
Nigdy wcześniej tego nie słyszałem. Będą zwycięzcy i przegrani. Zmieni to konkurencyjny krajobraz i geopolityczne przesunięcie sił oraz płyty tektoniczne handlu.
Z czego finansowana jest czwarta rewolucja przemysłowa? Kto za nią płaci?
Każdy chce wykorzystać przyszłość. Dziś kapitał rynkowy jest bardziej dostępny niż kiedykolwiek wcześniej. To wspaniałe czasy, w których przyszło nam żyć.
Wymienienie twoich zasług, osiągnięć naukowych lub zmierzenie szacunku, jakim cieszysz się wśród elit politycznych i biznesowych świata, byłoby zadaniem niemożliwym. Jesteś człowiekiem spełnionym. A jednak nie ustajesz w swoich działaniach. Co motywuje Cię do takiego wysiłku?
Moja determinacja jest napędzana przez mój męski archetyp sigma. A moje poświęcenie ma swoje korzenie w moim oddaniu mojemu małżeńskiemu związkowi, moim dwóm dorosłym synom i mojej inwestycji w przyszłość moich trzech wnuków.
Wierzę, że moja pasja do cygar dała mi samotność i skupienie potrzebne do myślenia w inny sposób. Jestem też wielkim fanem polskiego kontratenora Jakuba Józefa Orlińskiego.
Grafiki: materiały własne Henrika von Scheel
Profesor Henrik von Scheel
Profesor Henrik von Scheel jest strategiem, futurystą i cenionym mówcą, który swoimi teoriami oraz praktykami wsparł wiele współczesnym firm. Najbardziej znany jest jako twórca (ojciec chrzestny) czwartej rewolucji przemysłowej. Nazwany „wiodącym autorytetem w dziedzinie strategii” przez Financial Times i uznany za „najbardziej wpływowego myśliciela zarządzania naszych czasów” przez szejka Mohammeda bin Rashida Al Maktouma, władcę Dubaju. Laureat prestiżowej nagrody Nobla za osiągnięcia intelektualne i dzielenie się wiedzą. Z jego naukowego dorobku oraz gospodarczych porad korzysta się w 24 gospodarkach krajowych. Poprzez swój konsulting Henrik von Scheel wpłynął na wyniki 23% najszybciej rozwijających się firm z listy Fortune 500. Jest profesorem w Arthur Lok Jack Global School of Business.
Konferencja Infoshare 2024 – festiwal społeczności napędzanej technologią!
Infoshare 2024 – największa konferencja technologiczna w CEE, łącząca najnowsze rozwiązania technologiczne z biznesem. Wydarzenie odbędzie się w dniach 22-23 maja w Gdańsku. Co roku biorą w nim udział tysiące uczestników, w tym startupy, inwestorzy, przedstawiciele korporacji, programiści i marketerzy. Tegoroczna edycja to 8 scen tematycznych, kilkuset czołowych prelegentów z całego świata, innowacyjne firmy i rozwiązania prezentowane w strefie Expo, a także aż 6 imprez towarzyszących, będących okazją do biznesowego networkingu. Podczas Infoshare 2024 poznamy również zwycięzców Startup Contest, na których czeka 30 tys. euro w gotówce i udział w InCredibles – programie akceleracyjnym Sebastiana Kulczyka.
