Jak budować inteligentne gospodarki i rozwijać ideę przemysłu 4.0? Analizujemy raport Światowego Forum Ekonomicznego

Dodane:

Przemysław Zieliński Przemysław Zieliński

Jak budować inteligentne gospodarki i rozwijać ideę przemysłu 4.0? Analizujemy raport Światowego Forum Ekonomicznego

Udostępnij:

Zaprezentowany w Davos raport „Blueprint for Intelligent Economies: AI Competitiveness through Regional Collaboration” pokazuje trójstopniowy plan, którego ostatecznym celem ma być powstanie inteligentnej gospodarki. Czy ten plan jest możliwy do wdrożenia?

Czołowi gracze nowoczesnej gospodarki

Autorzy raportu, nim przechodzą do detali dotyczących tego, jak budować gospodarkę sprzęgniętą ze sztuczną inteligencją, wymieniają te podmioty, które mają odpowiadać za powodzenie całego przedsięwzięcia. Na kogo wskazują?

  • Rządy i przywódcy polityczni – to oni mają odegrać kluczową rolę w ekosystemie AI. Rządy kształtują rynki poprzez wprowadzanie regulacji i systemu zachęt, podejmowanie inicjatyw finansowych czy zawiązywanie partnerstw publiczno-prywatnych (PPP).
  • Duże przedsiębiorstwa – właśnie te firmy relatywnie często znajdują się w w gronie liderów AI. Dzieje się tak nawet przy ograniczonym zaangażowaniu władz. Mimo tego, że duże firmy z takim powodzeniem implementują AI, to wciąż ich współpraca z sektorem publicznym, środowiskiem akademickim czy innymi interesariuszami jest niezbędna dla dalszego rozwoju AI.
  • Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) – autorzy raportu nazywają te firmy „kręgosłupem każdej gospodarki”. Właśnie dlatego wdrażanie przez nie AI jest tak istotne. Proces ten napotyka wiele przeciwieństw: przedsiębiorcy mają tendencję do powolnego, ostrożnego wdrażania nowych rozwiązań. Często brakuje też im pełnej wiedzy dotyczącej optymalnego wykorzystania takich rozwiązań, nie odnoszą również zwrotu z inwestycji w AI. Do grona MŚP zaliczane są także startupy, które mogą odegrać kluczową rolę w kształtowaniu AI, oddziałując przy tym na resztę przedsiębiorców i przyspieszając wdrażanie lokalnych innowacji.
  • Środowisko akademickie – w opinii twórców dokumentu, środowisko to odgrywa kluczową rolę w rozwoju sztucznej inteligencji i jej wdrażaniu. To właśnie tam prowadzi się pionierskie badania nad etyką AI do rozwoju programów edukacyjnych AI tworzonych we współpracy z partnerami rządowymi i branżowymi. Jednym z ważniejszych zadań środowiska akademickiego w kontekście budowy nowoczesnej gospodarki jest wypełnianie luki między badaniami akademickimi a ich praktycznym zastosowaniem na dużą skalę.
  • Społeczeństwo obywatelskie – w rozmowach o AI czy analizach jej poświęconych, zaskakująco rzadko wymienia się właśnie tę grupę. Tymczasem, autorzy raportu twierdzą, że społeczeństwo obywatelskie jest „niezbędnym sojusznikiem” w zapewnianiu rozwoju takiej sztucznej inteligencji, która dysponuje wartościami społecznymi. Jaka miałaby być dokładnie rola organizacji pozarządowych? Mogą identyfikować potencjalne nierówności pogłębiane przez AI, naciskać na rządzących w celu wprowadzenia środków łagodzących zaistniałe nierówności, stać na straży przepisowego stosowania AI i ewentualnie pociągać do odpowiedzialni te podmioty, które do przyjętych zasad nie chcą się stosować. To też od społeczeństwa obywatelskiego mogą pochodzić oddolne inicjatywy, wykorzystujące AI w sposób najbardziej zgodny z lokalnymi wyzwaniami czy oczekiwaniami.

Skoro role w budowaniu inteligentnych gospodarek zostały już rozdzielone i jeśli wiemy już, kto odpowiada za wdrażanie AI, przyjrzyjmy się uważniej zadaniom i celom, jakie stają przed nami. Autorzy raportu opracowali schemat składający się z trzech warstw, składających się na pojęcie inteligentnej gospodarki. Do każdej z warstw przypisali zestaw celów, po spełnieniu których będzie można uznać, że został wykonany ważny krok w kierunku budowy inteligentnej gospodarki.

Schemat trzech warstw możecie zobaczyć na poniższym obrazku. Dalszą analizę raportu zaczniemy od omówienia tego, co podstawowe – czyli fundamentów.

Fundamenty inteligentnych gospodarek

Ta warstwa planu obejmuje fundamenty, na których zostanie zbudowana nowy model gospodarki. Na owych fundamentach budowana i rozbudowywana będzie infrastruktura obliczeniowa, to dzięki nim zapewniony zostanie dostęp do wysokiej jakości danych, odpowiedzialnych modeli sztucznej inteligencji i wydajnych kanałów inwestycji kapitałowych, które w opinii autorów raportu są niezbędne inteligentnym gospodarkom. Aby fundamenty mogły powstać, konieczne jest zrealizowanie czterech celów:

  1. Budowa zrównoważonej infrastruktury AI: cel ten koncentruje się na budowaniu i utrzymywaniu podstawowej infrastruktury dla nowoczesnych sieci cyfrowych, zapewniając, że technologia sztucznej inteligencji jest zasilana w sposób przyjazny dla środowiska i zrównoważony, a jednocześnie pozostaje ogólnodostępny i sprzyja włączeniu społecznemu.
  2. Tworzenie zróżnicowanych, wysokiej jakości zbiorów danych: cel ten koncentruje się na zarządzaniu danymi wysokiej jakości, które uwzględniają potrzeby, cechy i kultury populacji oraz ich języki. Obejmuje on również tworzenie ram zarządzania danymi, ochrony danych i prywatności.
  3. Opracowanie odpowiedzialnych modeli sztucznej inteligencji: cel ten obejmuje rozwój otwartych lub zamkniętych modeli, podstawowych dużych języków lub mniejszych i dostosowanych modeli specyficznych dla danej domeny. Bada również tworzenie samorządności i regulacji modeli AI.
  4. Wykorzystanie kanałów inwestycji w sztuczną inteligencję: cel ten jest kluczowym czynnikiem umożliwiającym realizację warstwy fundamentalnej. Konieczne będzie pozyskanie znacznych kwot kapitału i skuteczne skierowanie go na projekty AI. Potrzebne będą nowe możliwości, takie jak publiczno-prywatne partnerstwa inwestycyjne i tworzenie specjalnych funduszy rozwoju infrastruktury AI.

Po zbudowaniu fundamentów – czas na rozwój

Kolejna część planu dotyczy podstawowych działań, które można podjąć w każdym sektorze gospodarki opartej na sztucznej inteligencji. Na tym etapie podstawowe łańcuchy wartości we wszystkich sektorach zostaną przekształcone poprzez wdrożenie AI w aplikacjach, przepływach pracy, urządzeniach i robotyce. Ten nowy stan rzeczy – co nie jest niespodzianką – ma zasadniczo zmienić sposób wykonywania pracy. By przejść do kolejnego etapu, konieczne będzie osiągnięcie następujących trzech celów.

  1. Przyspieszenie wdrażania wbudowanej inteligencji: ten cel zachęcać do automatyzacji manualnych procesów poprzez przyspieszone wdrażanie sztucznej inteligencji w aplikacjach, urządzeniach fizycznych i robotyce, a także poprzez integrację AI z innymi zaawansowanymi technologiami. AI na tym etapie ma posłużyć do koordynowania złożonych działań.
  2. Zapoczątkowanie rewolucji przemysłowej opartej na sztucznej inteligencji: to działanie odnosi się do priorytetowego traktowania przyjęcia sztucznej inteligencji w sektorach i usługach publicznych. Sektory takie jak opieka zdrowotna, finanse, zaawansowana produkcja, żywność i rolnictwo oraz zrównoważona i odpowiedzialna energia mogą przynieść korzyści innym sektorom gospodarki.
  3. Kultywowanie ekosystemów przedsiębiorczości: to nic innego jak skupienie się na tworzeniu centrów innowacji AI, inkubatorów i międzynarodowych ekosystemów przedsiębiorczości, wspieranych przez venture i międzynarodowych ekosystemów przedsiębiorczości.

Ludzie w centrum inteligentnych gospodarek

W ten sposób dochodzimy do finalnej części planu, która ma nadać ostateczny kształt nowym inteligentnym gospodarkom. Obejmuje ona wprowadzenie podstawowych wytycznych, polityk i przepisów, które będą kształtować i regulować wszystkie działania nowych inteligentnych gospodarek, a także umiejętności i szkolenia pracowników. To wszystko wymagane jest do dalszego wykorzystania potencjału ludzkiego. To właśnie potencjał ludzki jest pierwszym z dwóch celów w ramach omawianej części planu.

  1. Zwiększenie potencjału ludzkiego: cel ten koncentruje się na wzmocnieniu pozycji jednostek poprzez zapewnienie im dostępu do wysokiej jakości edukacji, umożliwienie pracownikom rozwoju umiejętności i uczestniczenie w szkoleniach. Inicjatywy te zapewniają społecznościom i społeczeństwom możliwości uczenia się przez całe życie, co jest niezbędne do rozwoju w obliczu znaczących możliwości i przełomowych zmian spowodowanych przez sztuczną inteligencję.
  2. Ustanowienie ram dla etyki, bezpieczeństwa i ochrony: cel ten odnosi się do znaczenia projektowania przyszłości, w której wpływ sztucznej inteligencji na gospodarkę i szersze społeczeństwo będzie ograniczony zasadami etycznymi, a społeczeństwo będzie mogło sprawować kontrolę nad kolejnymi wdrożeniami AI.

Pełen raport Blueprint for Intelligent Economies: AI Competitiveness through Regional Collaboration znajdziecie tutaj.

Czytaj także: