Czy warto chronić markę swojego startupu? Ile taki luksus kosztuje i jak długo trwa cała procedura? O podstawowych kwestiach związanych z ochroną znaku towarowego rozmawiamy z Adrianną Zięcik, rzecznikiem patentowym z kancelarii AOMB Polska.
Czy prowadząc startup warto zarejestrować jego markę w Urzędzie Patentowym?
Ochrona wszystkiego, co jest związane z kapitałem intelektualnym jest zasadna, a ochrona marki czyli znaku towarowego w szczególności. Znak towarowy pozwala odróżniać dane towary/usługi od innych, pozwala identyfikować konkretnego przedsiębiorcę, posiada funkcję reklamową, a z upływem czasu wypromowana marka dotycząca dobrego produktu może stać się symbolem jego jakości i przywiązywać konsumentów do danego przedsiębiorcy.
Znak towarowy daje jego właścicielowi możliwość wyłącznego posługiwania się nim dla określonych towarów/usług w działalności gospodarczej na wybranym terytorium, do umieszczania go na produktach, dokumentach, posługiwania się w celu reklamy i co ważne – do zakazywania posługiwania się nim przez inne podmioty w zakresie oznaczania podobnych towarów/usług. Prawo do znaku towarowego to tzw. prawo wyłączne, obowiązujące wobec wszystkich, czyli każdy jest zobowiązany je respektować.
Mając zarejestrowany znak towarowy, przedsiębiorca silniej chroni swój biznes, bowiem inne podmioty na rynku nie mogą oferować swoich produktów bądź usług pod taką samą lub podobną nazwą.
Jakie są zagrożenia dla marki ze strony osób trzecich, w przypadku gdy właściciel nie zarejestruje nazwy w Urzędzie Patentowym?
W przypadku, gdy przedsiębiorca A oferuje na rynku swoje towary/usługi pod konkretną nazwą, ale nie zastrzeże znaku towarowego, musi się liczyć z tym, iż przedsiębiorca B może niemal swobodnie oferować swoje towary/usługi oznaczając je identycznym lub bardzo podobnym znakiem. „Niemal”, bowiem tego typu sytuacje regulują zapisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jednakże są to trudne postępowania i najczęściej nie mają szans powodzenia, gdy racje powoda nie są poparte posiadanym prawem ochronnym na znak towarowy.
Takie podszywanie się przedsiębiorcy B pod oznaczenie, które stosuje przedsiębiorca A powoduje konfuzję wśród konsumentów, może zastopować rozwój działalności, może prowadzić do utraty klientów a przede wszystkim przedsiębiorca B czerpie nieuzasadnione korzyści z już wypracowanej marki, niwecząc wysiłki i nierzadko spore koszty poniesionych przez przedsiębiorcę A.
Ponadto, przedsiębiorca B może zgłosić rzeczony znak do ochrony na swoją rzecz i gdy uzyska rejestrację może m.in. zakazać przedsiębiorcy A posługiwanie się tym znakiem, wycofanie oznaczanych tym znakiem produktów z obrotu, a nawet zniszczenie tak oznaczanych towarów.
Czy rejestracja marki w Polsce daje ochronę poza jej granicami?
Niestety nie. Prawo ochronne na znak towarowy ma zasięg terytorialny i przysługuje tylko na określonym terytorium. Zatem zgłoszenie dokonane przed Urzędem Patentowym RP w przypadku rejestracji znaku daje ochronę tylko na terenie Polski.
Prostym, choć nieco bardziej kosztownym rozwiązaniem, jest rejestracja wspólnotowego znaku towarowego, obejmującego swoim zasięgiem całe terytorium Unii Europejskiej i „rozszerzającym” się automatycznie na kolejne kraje przystępujące do UE.
Oczywiście można także rejestrować znak w poszczególnych krajach, na interesujących przedsiębiorcę terytoriach, ale to wiąże się z jeszcze wyższymi kosztami i większym skomplikowaniem procedury.
Ile trwa cała procedura?
Procedura przed Urzędem Patentowym RP trwa około 1.5 – 2 lata od momentu zgłoszenia znaku towarowego do ochrony do uzyskania rejestracji znaku. W tym czasie Urząd Patentowy bada czy oznaczenie nadaje się do pełnienia funkcji znaku towarowego (czy nie jest np. opisowe w stosunku do oznaczanych towarów, czy nie istnieją prawa wcześniejsze, czyli wcześniejsze podobne znaki towarowe przeznaczone do oznaczania podobnych usług itp.). Do chwili zarejestrowania znaku przedsiębiorca nie może zakazywać innym posługiwania się znakiem, ale nikt inny nie uzyska ochrony na znak identyczny lub podobny dla identycznych lub podobnych towarów/usług, bowiem istotna jest data zgłoszenia i to daje przedsiębiorcy tak ważne pierwszeństwo.
Procedura rejestracji znaku wspólnotowego przed Urzędem Harmonizacji Rynku Wewnętrznego w Alicante (Hiszpania) trwa około 6-8 miesięcy.
Jakie są koszty związane z rejestracją znaku i obsługą rzecznika?
Koszty zależą w dużej mierze od tego, dla jakiej ilości towarów/usług przedsiębiorca chce uzyskać wyłączność poprzez rejestrację znaku towarowego. Wszystkie towary i usługi są pogrupowane w 45 klasach (tzw. klasyfikacja nicejska towarów i usług) i po właściwym zakwalifikowaniu danego towaru/usługi wiadomo ile klas będzie obejmować zgłoszenie znaku.
Przykładowo, dla zgłoszenia obejmującego dwie klasy opłata urzędowa za zgłoszenie znaku do ochrony to 550 zł w przypadku zgłaszania na piśmie, a 500 zł w przypadku zgłaszania online (tylko przy pomocy bezpiecznego podpisu elektronicznego weryfikowanego przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu). Po upływie wspomnianego okresu 1,5-2 lat, Urząd Patentowy wydaje decyzję o rejestracji i wówczas należy wnieść opłatę za publikację decyzji w wysokości 90 zł oraz opłatę za pierwszy 10-letni okres ochrony, co w przypadku dwóch klas wynosi 800 zł.
Rejestracja w Alicante jest droższa, bo w przypadku przykładowych dwóch klas to koszt 900 EURO, ale w tej kwocie zawarta jest już i publikacja i opłata za pierwszy 10-letni okres ochrony.
Co do stawek rzeczników patentowych, gdyż tylko rzecznicy patentowi mogą działać jako profesjonalni pełnomocnicy w zakresie zgłaszania znaków do ochrony, są one różne. W tym względzie panuje zdrowa konkurencja na rynku, zatem każdy przedsiębiorca może swobodnie dokonywać wyboru.
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
