TaRaport „Mental Health founderów i pracowników polskich startupów” przygotowany przez HR Hints, powstał w oparciu o badanie blisko 300 respondentów – pracowników i założycieli polskich startupów, reprezentujących firmy z każdego sektora i na każdym etapie rozwoju. Badani odpowiadali między innymi na pytania o wpływ kultury organizacji firmy i stylu pracy na komfort psychiczny, rodzaj wsparcia, jaki jest im potrzebny i jaki otrzymują, czy work-life balance.
Najliczniejszą grupę badanych stanowili założyciele i pracownicy startupów zatrudniających 10-29 osób (38%), drugą co do liczebności grupą są firmy liczące 1 do 9 pracowników (26%). Jeśli chodzi o przyjęty model pracy, najwięcej osób (37%) wskazało model hybrydowy, a 26% zadeklarowało pracę zdalną w pełnym wymiarze.
Większość uczestników badania zadeklarowała, że pracuje zazwyczaj więcej niż 8 godzin dziennie. Do pracy przewyższającej standardowy pełen etat przyznało się aż 80% founderów i 59% pracowników. Blisko 40% założycieli startupów potwierdziło, że spędza w pracy ponad 10 godzin dziennie. Dodatkowo 85% founderów przyznało, że pracuje w weekendy minimum raz w miesiącu. W przypadku pracowników odsetek ten wynosi 44%.
Przepracowanie jest jednym z najczęstszych czynników powodujących wypalenie zawodowe.
– Każda organizacja działa w warunkach ograniczonej ilości dostępnych zasobów i czasu swojego zespołu. W startupach, w których oczekiwana jest ogromna dynamika ewolucji, jest to jeszcze bardziej odczuwalne. Najważniejszym wyzwaniem jest ustawianie priorytetów i decydowanie, z czego można i należy zrezygnować. Jeśli rozpoczniemy zbyt wiele na raz, zawsze skończymy za mało. Jeśli nie będziemy mieć w organizacji jasnej świadomości priorytetów, praca części osób, czy całych zespołów, zostanie na pewno zmarnowana. Im cięższa praca, tym bardziej będzie to frustrujące. Efektywne wykorzystanie czasu ludzi daje im świadomość, że ich praca ma znaczenie, a to pozytywnie wpływa na Mental Health i wzmacnia zaangażowanie – mówi Marcin Nowak, People & Culture Partner w HR Hints.
W pytaniu dotyczącym samopoczucia towarzyszącego badanym w ciągu ostatnich kilku miesięcy, aż 54% founderów wskazało, że towarzyszył im stres, a ponad 41% z nich przyznało też, że odczuwali zmęczenie. Co ciekawe, z drugiej strony, aż 50% odczuwało motywację do działania. W przypadku pracowników najczęściej wskazywane były nerwowość (36% odpowiedzi) i stres, który odczuwało 33% badanych. Z drugiej strony taki sam odsetek pracowników odczuwał w tym czasie motywację.
Najbardziej stresujące aspekty prowadzenia biznesu to chroniczny brak czasu, który wskazało 68% founderów i cashflow firmy (60%). Z kolei negatywnie na komfort psychiczny badanych pracowników wpływają przede wszystkim zbyt duża liczba zadań (48,5%), a w dalszej kolejności zbyt dużo stresu i złe podejście lidera (po 36%).
Komfort psychiczny założycieli wpływa na zespół i styl zarządzania firmą, do czego przyznało się 77% badanych founderów. Jednak tylko 27% zarządzających startupami wskazało, że rozmawia otwarcie z pracownikami o kwestiach, które negatywnie wpływają na ich zdrowie psychiczne. Pracownicy również niechętnie rozmawiają ze swoimi przełożonymi o czynnikach, które negatywnie wpływają na samopoczucie – zadeklarowało to jedynie 35% badanych. Nieco więcej spośród nich, bo 41,5%, rozmawia o tych problemach z kolegami i koleżankami z zespołu. Spośród osób, które nie przyszły do pracy ze względu na swoje złe samopoczucie, tylko 18% przyznało się do prawdziwej przyczyny nieobecności.
Świadomość problemu zdrowia psychicznego i związanych z nim potrzeb stale rośnie. Aż 71% pracowników przyznaje, że w ich firmach przydałby się program wsparcia. 58% badanych uważa, że najlepsze byłyby dla nich warsztaty o zdrowiu psychicznym z przełożonym. 46% oczekiwałoby konsultacji z psychologiem lub psychoterapeutą, a 44% szkolenia z radzenia sobie ze stresem. Badani starają się też samodzielnie dbać o swoje zdrowie psychiczne. 53% próbuje redukować stres związany z pracą, 51% stawia na aktywność fizyczną, a 40% stara się rozwijać pasje i hobby (w powyższych pytaniach ankietowani mogli wybrać do trzech odpowiedzi).
– Dobrostan (well-being) stał się bardzo ważnym terminem sygnalizującym konieczność rozgraniczenia pracy i życia prywatnego. W pracy takiej jak prowadzenie startupu, która wymaga wręcz nieustającej uwagi i czujności, budowanie sobie przestrzeni wyłącznie prywatnej jest bardzo istotne, a jednocześnie trudne. Startupowcy mogą mieć pokusę, by łączyć życie zawodowe z prywatnym, a w efekcie nie mieć w ogóle przestrzeni na to drugie. Budowanie świadomych, nawet bardzo krótkich okresów absencji zawodowej, „naładowania baterii” przynosi jednak bardzo dużo korzyści i pozwala mentalnie odpocząć od odpowiedzialności związanej z budowaniem startupu oraz spojrzeć na rozmaite sprawy, również te zawodowe, z innej perspektywy – komentuje prof. ALK dr hab. Aleksandra Przegalińska, prorektor Akademii Leona Koźmińskiego.
– Wszyscy pewnie słyszeli, że prowadzenie startupu to nie jest sprint, a maraton. Wielu founderów ma jednak nadzieję, że ich to nie będzie dotyczyło i to, co inni osiągają w 8 lat, oni osiągną w 2-3 lata. To mało prawdopodobne, musimy być gotowi na naprawdę długą drogę. Dojrzali i świadomi liderzy rozumieją, że nie będą w stanie robić wszystkiego sami. Wyznaczają kierunek oraz ustalają i komunikują priorytety. Gdy tempo rozwoju jest tak szybkie, najlepszym rozwiązaniem jest otwarta rozmowa z zespołem. Do tego potrzebna jest duża dojrzałość i świadomość. Tego nie osiągniemy bez nieustannego rozwijania uczciwej komunikacji i leadershipu – mówi Róża Szafranek, CEO HR Hints.
Partnerami raportu PFR Ventures, Startup Poland i Wolves Summit. Patronem medialnym jest MamStartup.
Pełny raport „Mental Health founderów i pracowników polskich startupów”.
