fot. unsplash.com
Prawda jest taka, że wytłumaczenie zawodu UXa nie jest łatwym zadaniem ze względu na wielość różnorodnych ścieżek, którymi można podążać. Nie ma jednak tematu, którego dobry artykuł i rozpisanie przejrzystych punktów nie byłoby w stanie wyjaśnić!
Gdyby zapytać ludzi zaangażowanych w projektowanie użytecznych interfejsów o to, co sprawiło, że zajmują się właśnie UXem i jak zdobywali potrzebną w ich zawodzie wiedzę, usłyszelibyśmy za każdym razem inną historię. Różnorodność tych pozornie podobnych do siebie ścieżek świetnie odzwierciedlona jest w wywiadach przeprowadzonych ze mną i Gosią, z którą współtworzę zespół UX w Merixstudio — sprawdźcie sami, czym się różnią.
Z moich obserwacji wynika jednak, że najłatwiej jest zostać UX Designerem poprzez wyewoluowanie do tego zawodu z pokrewnej mu profesji. Bardzo często web designerzy i developerzy poszerzają swoją wiedzę o zagadnienia User Experience, podobnie jak product managerowie i marketingowcy. Jest to po prostu przydatna wiedza, która wpływ ma na wiele dziedzin pracy w software house’ie.
Pracując w branży web developmentu masz mniejszy próg wejścia i sporą wiedzę praktyczną na temat pracy nad projektami IT. W pełni rozumiesz też zarówno możliwości, jak i ograniczenia technologiczne, co bardzo ułatwia współpracę na linii UX i zespołu developerskiego.
Za co odpowiada UX Designer?
Zanim przejdę do opowiadanie o obowiązkach User Experience Designera, czyli projektanta doświadczeń, porozmawiajmy o tym, kim on w ogóle jest? W końcu jest to profesja stosunkowo młoda i ciągle ewoluująca, przez to nierzadki owiana aurą tajemnicy. Przeglądanie ofert pracy może jeszcze bardziej zdezorientować przyszłego UXa, gdyż nierzadko zakresy obowiązków i wymagania wobec kandydatów bardzo się od siebie różnią.
User Experience Design to dziedzina zajmująca się projektowaniem usług i produktów z uwzględnieniem kontekstu użycia: środowiska w jakim będzie wykorzystywany produkt, potrzeb na jakie on odpowiada, problemów jakie rozwiązuje i emocji jakie wywołuje.
Kto w firmie odpowiada więc za emocje klienta? W zasadzie każda osoba, która uczestniczy w tworzeniu produktu/usługi lub zajmuje się jego stałą obsługą. Są to między innymi:
-
Badacz
-
Projektant Doświadczeń
-
Pracownik Obsługi Klienta
-
Pracownik Marketingu
-
Copywriter i osoby odpowiedzialne za strategię kontentu
-
Grafik (webdesigner)
-
Product Manager
-
Project Manager
-
Deweloper
-
Tester
-
Analityk
Skoro każdy jest w jakiś sposób odpowiedzialny za doświadczenie użytkowników, to co robi UX Designer? Przede wszystkim rozwiązuje problemy, które stoją na przeszkodzie w dostarczaniu użytkownikom usługi lub produktu, które odpowiadają na ich oczekiwania. Dba on także o spójność tych doświadczeń oraz analizuje, projektuje i testuje konkretne rozwiązania. Wszystko to opiera się oczywiście na współpracy z pozostałymi osobami w firmie lub projekcie. Praca UX Designera jest więc ciągłym procesem i wymaga obecności w każdym z etapów rozwoju i życia produktu.
Jak zostać UX Designerem
Przedstawiłam już zarys tego, kim UX Designer jest, przyszedł więc czas na odpowiedzenie na tytułowe pytanie – jak nim zostać? Warto pamiętać, że na bycie dobrym UX Designerem składa się wiele czynników, umiejętności i różnorodnych doświadczeń. To również jeden z “tych zawodów”, w których umiejętności miękkie są równie istotne co wiedza merytoryczna.
Plan wejścia na drogę “bycia dobrym UXem” może wyglądać tak:
1.Zweryfikuj, czego w tym momencie brakuje Ci najbardziej
Może to być wiedza merytoryczna dotycząca User Experience, doświadczenie, lub umiejętności miękkie – realna ocena swoich mocnych i słabych stron jest pierwszym krokiem we właściwym kierunku.
2. Zdobądź wiedzę, która pomoże Ci opanować podstawy
Jest to sprawa oczywista – bez znajomości tematu nie jesteś w stanie odnieść sukcesu. W dalszej części artykułu znajdziesz wskazówki, gdzie możesz jej szukać.
3. Regularnie podglądaj jak pracują bardziej doświadczeni specjaliści
Śledź zmiany dokonywane w serwisach, w których pracują dojrzałe zespoły projektantów i obserwuj tych, których uważasz za profesjonalistów. Firmy, od których możesz się wiele nauczyć, zaprezentowane są między innymi na stronie The Design Genome Project, która stale aktualizowane jest przez InVision.
4. Jak najszybciej przekuwaj wiedzę w praktykę
Im szybciej zaczniesz mierzyć się z realnie istniejącymi problemami, tym więcej okazji znajdziesz do tego, by swoją wiedzę i umiejętności poszerzać. Jeśli nie pracujesz jeszcze w branży IT, to staraj się uczestniczyć w warsztatach i wykładach, których na rynku jest masa. Korzystaj z każdej szansy do networkingu, dzięki czemu poznasz środowisko i ludzi. Warto powalczyć o staż, praktykę lub dołączyć do lokalnej inicjatywy społecznej i tam szlifować swoje umiejętności. Jako początkujący UX Designer przeprojektuj swoją ulubioną aplikację tak, by zniwelować najbardziej drażniące Cię niedociągnięcia lub zaangażuj się w pracę/projekt typu non-profit, np Openideo. Dzięki temu zdobędziesz materiały, które będziesz mógł pokazać w ramach swojego portfolio.
Jak zdobyć kwalifikacje UX Designera
Całe szczęście, w porównaniu z sytuacją sprzed kilku lat obecnie jest dużo więcej możliwości nauki User Experience. Więc jeśli dopiero wchodzisz na rynek pracy, to nie martw się koniecznością zwiększenia swoich kompetencji — masz w czym wybierać.
Jakie kwalifikacje powinien zatem posiadać ktoś, kto chce poprawiać użyteczność produktów i projektować rozwiązania mające realny wpływ na biznes klienta lub firmy, w której będzie pracować? Poniżej przedstawiam listę wymagań i sugestie, skąd czerpać wiedzę i doświadczenie.
Wiedza z zakresu User Experience
Jeszcze parę lat temu wiedzę na temat UXa nabywało się głównie z książek i artykułów znalezionych w internecie. Obecnie na rynku jest masa kursów i całych kierunków na studiach, które świetnie przygotowują adeptów User Experience do przyszłego zawodu. Moim zdaniem warto skorzystać z takich formy edukacji również dla kontaktu z profesjonalistami. Poniżej znajdziesz listę potencjalnych źródeł wiedzy:
-
kursy online i offline: np. WitFlow;
-
warsztaty podczas konferencji i spotkań, np Tipi UX, World Usability Day, czy Ladies That UX;
-
studia dzienne z zakresu Architektury Informacji, Psychologii (Kogniwistyki), lub Projektowania graficznego;
-
studia podyplomowe, np UX Design lub Service Design;
-
książki o tematyce designu, architektury informacji, analizy ruchu w sieci, czy projektowania interfejsów;
-
blogi na temat UX Designu nie są rzadkim widokiem w internecie – Anita, PR Manager w Merixstudio, w swoim artykule zebrała 11 przykładów miejsc, z których warto pozyskać wiedzę;
-
podcasty są świetnym rozwiązaniem dla tych, którzy są ciągle w biegu. Polecam zapoznanie się między innymi z Nie Tylko design, App Loads i User Defenders.
Wiedza z zakresu badań użyteczności
Zawsze warto zagłębić się w tematy związane z badaniami użyteczności. Jeśli chcesz podążać tą właśnie ścieżką, to poszukaj źródeł wiedzy z zakresu psychologii i metod badawczych:
-
studia z zakresu psychologii, socjologii;
-
książki na temat metodyki badań, testowania interfejsów, psychologii poznawczej.
Obsługa programów do tworzenia wireframe’ów i prototypów
Do przygotowania makiet czy prototypów używa się różnych narzędzi, jednak pamiętaj, że nie musisz uczyć się ich wszystkich. Wystarczy, że zrozumiesz działanie jednego i zaczniesz uczyć się projektowania w praktyce. Oto kilka z najpopularniejszych wyborów UX Designerów:
Skorzystaj z darmowych okresów próbnych wymienionych powyżej. Czasem do kursów dołączone są także zniżki lub osobne studenckie licencje, z których warto korzystać. W sieci znajdziesz również wiele kursów i kanałów YouTube, z których można czerpać praktyczną wiedzę. Są one świetną odpowiedzią na literaturę, która bywa pomocna, lecz może się szybko zdezaktualizować.
Zdolności komunikacyjne
Tak jak wspomniałam wcześniej, chodź na spotkania i korzystaj z sesji networkingowych. Oprócz oczywistego benefitu w postaci zdobytej wiedzy, wszystkie offline’owe formy edukacji sprzyjają też nawiązywaniu wartościowych kontaktów oraz podszlifowaniu umiejętności interpersonalnych.
Doświadczenie w prowadzeniu warsztatów z klientami
Uczęszczaj na warsztaty organizowane w ramach konferencji i wydarzeń UXowych. Warto zgłosić się jako uczestnik service jamów lub warsztatów organizowanych przez różne firmy w celu rozwoju ich produktów. Jest to świetna okazja do obserwacji jak prowadzone są warsztaty przez osoby doświadczone. Możesz także samemu zorganizować warsztaty dla znajomych lub w swojej społeczności, takie jak Givebox, Podzielnia czy Napraw sobie miasto.
Znajomość metodologii
Wiele firm często wykorzystuje określone metodologie pracy, takie jak Design Thinking, Design Sprint, czy Service Design. Najlepszym źródłem wiedzy na ten temat są blogi praktyków , case studies i publikacje firm, które stosują daną metodologię. Ze swojej strony polecę między innymi Google Design Sprint oraz This is Service Design Doing.
Możesz też sięgnąć po książki lub znaleźć warsztaty, na których wykorzystywana jest dana metoda pracy.
Umiejętności miękkie i zdolności analityczne
Czasem można spotkać się z opinią, że UX Designer powinien mieć ten szósty zmysł. Moim zdaniem tą “magiczną” cechą, która czyni dobrego projektanta lub badacza, jest umiejętność analizy i wyciągania wniosków z danych i obserwacji. Ponadto bardzo przydadzą się dociekliwość, ciekawość świata, chęć poznawania nowych rzeczy, jak również umiejętność stawiania trafnych pytań i formułowania odpowiednich hipotez. Pamiętaj, że bycie dobrym słuchaczem i obserwatorem niejednokrotnie okaże się bardziej przydatne niż bycie dobrym mówcą. Naucz się słuchać, obserwować i wyciągać z tych działań wnioski. I nie zrażaj się na początku swojej drogi – ich trafność przychodzi wraz z praktyką.
Gdzie szukać pracy?
Pierwszym pytaniem, na które musisz sobie odpowiedzieć przed poszukiwaniem pracy, jest to, co preferujesz – projektowanie interfejsów czy badanie użyteczności? A może chcesz łączyć i jedno i drugie?
Możesz szukać pracy czy stażu u właścicieli portali internetowych i w dużych firmach, gdzie nie brakuje pracy nad optymalizacją procesów wewnętrznych lub przy rozwoju produktów i usług. Możesz też zatrudnić się w agencji UX, która przeprowadza badania i projektuje produkty cyfrowe. Pracując zaś w software house’ie współtworzyć będziesz rozwiązania z bardzo szerokiego zakresu, dedykowane dla wielu urządzeń, działając przy tym na różnorodnych rynkach i branżach. W obu przypadkach pracować będziesz z klientem zewnętrznym. Kolejna opcja to współpraca ze startupem.
Jeśli zaś cenisz sobie niezależność, pracować możesz również na własny rachunek jako freelancer lub etatowy pracownik. Pamiętaj jednak, że samodzielna praca wymagać będzie od Ciebie większej organizacji pracy i silnego zaangażowania w poszukiwanie ofert. Nie da Ci też pojęcia o tym, jak wygląda praca przy tworzeniu oprogramowania, z racji czego jest to opcja najlepiej dopasowana do bardziej doświadczonych projektantów.
Na co musisz się przygotować, jeśli chcesz być UX Designerem?
Zanim podejmiesz decyzję o rozpoczęciu studiów związanych z User Experience lub przekwalifikowaniu się, przemyśl czy tego typu praca jest dla Ciebie. Oto jak wyglądają realia pracy UX designera:
-
ciągła nauka, podążanie za zmianami w technologii;
-
kontakt z ludźmi;
-
kontakt z klientem;
-
poznawanie różnych branży i pracę nie tylko z nowatorskimi technologiami, ale czasem też mało wciągającymi procesami obiegu dokumentów;
-
sporo Twojej pracy pójdzie do kosza – z różnych, niezależnych od Ciebie powodów projekty mogą nie doczekać się finalizacji;
-
nie zawsze spotkasz się z otwartością współpracowników na Twój wkład w projekt, musisz więc umieć zaprezentować wartość Twojej pracy;
-
Twoja praca będzie podlegać ciągłej krytyce, z racji czego musisz umieć umotywować swoje decyzje i być otwartym na krytykę;
-
będziesz pracował w zespole, musisz więc umieć się dzielić swoim doświadczeniem i wiedzą z pozostałymi członkami zespołu;
-
nie każdy projekt zrobisz od początku do końca – czasem ktoś przejmie Twój wypieszczony projekt, innym razem Ty będziesz musiał kończyć po kimś pracę.
Jeśli czujesz się na siłach i rozpoczynasz przeglądanie ofert pracy, pamiętaj o tym, jak ważne jest odpowiednie ich interpretowanie. Ze względu na ograniczenia budżetowe czy małą ilość projektów nie zawsze sensownym jest stworzenie osobnego etatu dla osoby, która zajmuje się tylko i wyłącznie projektowaniem doświadczeń. Dlatego więc firmy często poszukują UX Designerów, którzy jednocześnie są grafikami, PMami, czy programistami.
Gdy rozpoczniesz już swoją zawodową przygodę, zastanów się, z czym sobie najlepiej radzisz, co lubisz robić i co w ramach pracy jako UX Designer przynosi Ci największą satysfakcję – rób to lepiej i częściej, a z czasem zostaniesz w tym naprawdę dobrym seniorem (z pasją!). Wypatruj DevCollege Combo, gdzie pojawiają się tematy z zakresu projektowania stron i aplikacji.
_
Maria Borowy
UX Designer. Od 2009 roku związana z rozwojem produktów i usług cyfrowych. Przez wiele lat pracowała w Allegro, obecnie współtworzy zespół UX w Merixstudio. Wiedzę na temat projektowania i zbierania wymagań do projektów zdobywała na wielu kursach, warsztatach, studiach podyplomowych oraz podczas pracy przy projektach z wielu dziedzin. Między innymi miała okazję współtworzyć rozwiązania z zakresu e-commerce, bezpieczeństwa i jakości transakcji, wyszukiwania obrazem, narzędzi dla copywriterów, obsługi dokumentów prawniczych, rekrutacji i wielu innych. Poza projektowaniem jej pasją jest joga.
