Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jawi się często jako remedium na całe zło Polskiego Ładu. Jednak jego wybór powinien być poprzedzony gruntowną analizą sytuacji poszczególnych podatników. Wpływ na jego opłacalność będzie miało bowiem kilka czynników, w szczególności wysokość rocznego przychodu, istota i zakres usług jakie są świadczone oraz wysokość ponoszonych wydatków, które mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów. Specyfiką ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest bowiem to, że płacony jest on od uzyskanych przychodów (bez pomniejszania ich o ponoszone koszty), a wysokość składki zdrowotnej – pomimo, że zryczałtowanej i związku z tym teoretycznie bardziej atrakcyjnej i przewidywalnej – zależy od wysokości tego przychodu. Dodatkowo należy też pamiętać, że tzw. refaktura kosztów, która przy opodatkowaniu liniowym jest zasadniczo neutralna, zwiększy przychód do opodatkowania przy ryczałcie bez jednoczesnego pomniejszania kosztów.
Zacznijmy jednak po kolei. Opodatkowanie według stawki liniowej w uproszczeniu wygląda w ten sposób, że uzyskany przychód podatkowy pomniejszamy o koszty podatkowe, składki na ubezpieczenie społeczne i od tak obliczonej podstawy opodatkowania kalkulujemy podatek według stawki 19% (oczywiście, w przypadku stosowania IP Box – tu zalecam jednak rozwagę – możliwe jest zastosowanie stawki 5%). Aktualnie w Polskim Ładzie dodatkowym obciążeniem jest składka zdrowotna, która dla „liniowców” wynosi 4,9%. Powyższe oznacza, że faktyczne obciążenie publiczne wzrasta do 23,9%. Zaletą tego rozwiązania będzie wciąż ponoszenie istotnych kosztów podatkowych, które pomniejszą podstawę opodatkowania oraz podstawę składki zdrowotnej.
Jaka stawka przy ryczałcie dla doradztwa w IT, a jaka dla programowania?
Tak jak wcześniej wspomniałam przy ryczałcie płacimy podatek od przychodów, natomiast stawka podatkowa w tym przypadku różnicuje się w zależności od wykonanych usług. Branża informatyczna może wpaść w cały przekrój stawek, poczynając od stawki 15% na usługi doradcze, poprzez stawkę 12% – w uproszczeniu – na usługi programistyczne, a nawet 8,5% – w sytuacji uznania, że wykonywane usługi nie kwalifikują się do opodatkowania wyższą stawką.
Przykładowo usługi projektowania i rozwoju technologii informatycznych dla sieci i systemów komputerowych, niezwiązane z programowaniem (PKWiU 62.01.12.0), usługi pomocy technicznej w zakresie technologii informatycznych i systemów komputerowych (PKWiU 62.02.30.0) powinny podlegać opodatkowaniu stawką 8,5%. Usługi związane z projektowaniem, programowaniem i rozwojem programowania (PKWIU 62.01.11.0) powinny być natomiast opodatkowane stawką 12%, a usługi doradztwa związane z zarządzaniem (PKWiU ex dział 70) są natomiast opodatkowane stawką 15%. Pomocne przy dokonaniu właściwej klasyfikacji mogą być objaśnienia GUS.
Wyższa szkoła jazdy
Teoretycznie brzmi prosto, ale życie i umowy na usługi są zazwyczaj bardziej złożone, często bowiem faktyczny zakres usług ma charakter mieszany i pośredni związek z programowaniem (jak np. w przypadku product ownera czy scrum mastera czy też testera manualnego). Niestety ustalenie właściwej stawki w takim przypadku to wyższa szkoła jazdy. Potencjalnie możliwe jest rozważenie podziału świadczonej usług w ramach jednej umowy na poszczególne zakresy i rodzaje usług, co może znacząco ułatwić w niektórych przypadkach ustalenie stawek właściwych dla danych usług (zasadniczo nie ma bowiem przeszkód, aby dokonać takiego podziału). Nie mniej, jeżeli świadczona usługa ma charakter kompleksowy lub możemy wyodrębnić jedną podstawową usługę do realizacji której wykonujemy również inne czynności pomocnicze, to taki podział będzie sztuczny i możemy narazić się ze strony organów na zarzut naciągania rzeczywistości w celu skorzystania z bardziej optymalnej formy opodatkowania. W przypadku usług kompleksowych należy bowiem zidentyfikować PKWiU właściwe dla tej konkretnej usługi i opodatkować ją według właściwej stawki.
Ochrona – wniosek o klasyfikację GUS
Pamiętajmy też, że lektura indywidualnych interpretacji podatkowych może być zwodnicza. Zasadniczo bowiem organy podatkowy nie chcą we własnym zakresie rozstrzygać klasyfikacji danej usługi do PKWiU, ale przerzucają odpowiedzialność w tym zakresie na podatnika. W takim przypadku, jeżeli w opisie zdarzenia przyszłego wskazana zostanie klasyfikacji PKWiU, to taka interpretacja w praktyce podczas kontroli podatkowej, może nie stanowić żadnej ochrony, w sytuacji, w której opierała się na fałszywych podstawach. Organ podczas kontroli podatkowej będzie mógł bowiem dokonać własnej kwalifikacji, która może odbiegać od tej dokonanej przez podatnika. Remedium na taką sytuację może być wystąpienie z wnioskiem o klasyfikację statystyczną do GUS i ewentualnie kolejno z wnioskiem o interpretację. Przy czym również w tym przypadku należy pamiętać, że klasyfikacja statystyczna nie jest wiążąca dla organów podatkowych, także potencjalnie mogą one podczas kontroli dokonać odmiennej klasyfikacji w oparciu o własne ustalenia. W praktyce do tej pory takie sytuacje były jednak niezwykle rzadkie.
Wysokość składki zdrowotnej przy ryczałcie
Wracając jednak do kwestii opodatkowania, gdy już uda nam się zidentyfikować prawidłową stawkę ryczałtu, możemy przejść do składki zdrowotnej. W tym celu niezbędne będzie ustalenie jaki przychód możemy osiągnąć w ciągu danego roku. Jeżeli przekroczy on 300.000 zł, to składka zdrowotna znacząco wzrośnie, mianowicie z kwoty ok. 560 zł miesięcznie do kwoty ok 1072 zł miesięcznie i może niebezpiecznie zbliżyć się do poziomu składki zdrowotnej płaconej od dochodu na „liniówce”.
Policzmy koszty działalności
Wejście w ryczałt powinno być więc poprzedzone szczegółowymi kalkulacjami obciążeń w celu ustalenia, który sposób opodatkowania może być najbardziej korzystny i jednocześnie zapewnić nam względny spokój. Pamiętajmy również, aby przy dokonywaniu kalkulacji i kwoty jaka zostanie nam w danym miesiącu „na rękę” przy ryczałcie również odliczyć ponoszone w związku z działalnością koszty (jak np. na abonament telefoniczny, internet, zakup komputera, czy ratę leasingową). O ile bowiem nie pomniejszą one podstawy opodatkowania, to niezależnie i tak będą musiały być ponoszone, aby działalność mogła być prowadzona w sposób profesjonalny i niezakłócony i wciąż będą obciążały nasz budżet.
Opodatkowanie według skali – ulga dla klasy średniej
Końcowo, przedsiębiorcy mają również możliwość wyboru opodatkowania według skali, co może nie być złym rozwiązaniem dla osób o niższych dochodach (w tym nieprzekraczających 120.000 zł). W takim przypadku, w przeciwieństwie do „liniówki” i „ryczałtu” przedsiębiorcy będą mieli możliwość skorzystania z ulgi dla klasy średniej (tu uwaga – ulga na razie przysługuje wyłącznie w przypadku dochodów mieszczących się w ustawowych limitach, a ich nieosiągnięcie lub przekroczenie choćby o grosz powoduje utratę prawa do tej ulgi). W przypadku pierwszego progu stawka podatkowa to 17%, obowiązuje również kwota wolna od podatku w wysokości 30 tys., jednak składka zdrowotna kalkulowana jest jako 9% podstawy wymiaru (w uproszczeniu dochód pomniejszony o składki społeczne).
Końcowo, nie pozostaje nic innego jak kalkulować, kalkulować i budżetować obecny rok. Czas na wybór jednej z form opodatkowania JDG upływa bowiem 21 lutego br. Należy pamiętać, że wybór dokonywany jest dla całego roku, a kolejna zmiana będzie możliwa dopiero za rok.
–
Małgorzata Wąsowska
Dyrektor działu podatkowego w act BSWW legal & tax
