Na zdjęciu: Jadwiga Emilewicz, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju
Jak wyglądała praca rządu nad przygotowaniem programu Start in Poland, mającego wesprzeć przedsięwzięcia internetowe powstające w Polsce? Jaki jest jego cel? Dlaczego Ministerstwo Rozwoju chce na rozwój startupów przekazać 3 miliardy złotych? O to zapytaliśmy Jadwigę Emilewicz, która jest współtwórczynią tej inicjatywy.
Dlaczego Ministerstwo Rozwoju zainteresowało się startupami?
Jednym z głównych filarów Planu na rzecz odpowiedzialnego rozwoju jest podniesienie poziomu innowacyjności polskiej gospodarki. Żeby to osiągnąć, w obszarze innowacji pracujemy nad nową „Konstytucją dla Biznesu”, budujemy przyjazne otoczenie prawne dla biznesu, chcemy zreformować instytuty naukowo-badawcze. Jednym z ważnych elementów tych działań jest także przeznaczanie środków dla innowacyjnych przedsiębiorstw, czyli start-upów w ramach programu Start In Poland.
Start-upy mogą stanowić potencjalne źródło spektakularnego sukcesu eksportowego, z pożytkiem dla naszego bilansu handlowego. Za przykład może posłużyć Wiedźmin, stanowiący 5% całego eksportu Polski do USA. Z cyklem rozwoju startupów zawsze wiąże się ryzyko, które chcemy minimalizować. Trzeba jednak zauważyć, że choć dwa na dziesięć powstających startupów odnosi sukces, to poziom kapitalizacji z tych dwóch spółek, a zatem zwrot kapitału refunduje i przekracza całą inwestycję w te dziesięć spółek. Kapitał wraca ze zdwojoną siłą. Taka jest logika ryzykownych inwestycji typu venture.
Jak wyglądały prace nad strategią Start in Poland?
Od samego początku słuchaliśmy głosu przedsiębiorców, środowiska startupowego. O uwagi poprosiliśmy same startupy, ale też instytucje otoczenia biznesu, fundusze seed capital i VC – spotkaliśmy się łącznie z ok. 200 podmiotami. Przyświecała nam idea „Nic o was bez was”, gdyż chcieliśmy wsłuchać się w aktualne potrzeby tego środowiska.
Jednym z wniosków płynących z tych konsultacji było to, że w Polsce istnieje wystarczająca liczba inkubatorów przedsiębiorczości, a dostęp do usług inkubacji nie stanowi problemu. Drugi wniosek dotyczył tego, że na obecnym etapie rozwoju, młodym firmom potrzebna jest efektywna współpraca z dużymi przedsiębiorstwami, w tym szczególnie ze spółkami Skarbu Państwa. Ponadto uczestnicy konsultacji zwrócili naszą uwagę na problemy z fazą akceleracji i rozwojem swojego biznesu. Dlatego też w programie Start In Poland zaplanowaliśmy wsparcie akceleracyjne dla startupów, które pozwoli im przejść na wyższy poziom rozwoju biznesowego.
Podczas prac nad planowaniem programu pod uwagę były brane inicjatywy działające w innych krajach? Jakich?
Oczywiście uczymy się od Amerykanów i Brytyjczyków, jak minimalizować ryzyko. Ciekawe rozwiązania na zastosowania innowacji, wytworzonych również przez start up mają Stany Zjednoczone i Izrael, w których to z projektów dla armii pochodzi najwięcej innowacji. Prezes Polskiego Funduszu Rozwoju Paweł Borys nie boi się również sięgać po zarządzających funduszami z zagranicy, którzy mają stosowne doświadczenie pozwalające zabezpieczyć jakość inwestycji finansowanych z programu Start in Poland. Może się również zdarzyć, że programy akceleracyjne będą ściągane z zagranicy.
Co jest celem programu Start in Poland?
Program jest skierowany do młodych, kreatywnych przedsiębiorców i spółek. Chcemy pokazać, jak ważna jest nie tylko przedsiębiorczość, ale i innowacyjność. Start in Poland ma także uświadamiać, że istnieje alternatywny do pracy w dużej korporacji model ścieżki rozwoju zawodowego. Pokazujemy, że założenie własnego biznesu pozwala młodym Polakom rozwijać się i realizować ciekawe projekty.
Chcemy pokazać, że jesteśmy krajem, w którym nie tylko Polacy mogą się rozwijać, ale także, że jesteśmy miejscem, do którego warto przyjeżdżać z zagranicy. Chcemy odwrócić pewien trend, który obserwujemy w ciągu ostatnich kilku lat – nie tylko zatrzymać najzdolniejsze osoby, ale też pokazać młodym, ambitnym ludziom z m.in. z Białorusi, Ukrainy, Słowacji czy Czech, że dla nich również jest tutaj miejsce i środki. Trzeba pamiętać, że w ramach współpracy międzynarodowej możliwości są zawsze większe.
„Start in Poland” to największy tego rodzaju program w Europie Środkowo-Wschodniej, adresowany również do podmiotów zagranicznych. To program parasolowy, który obejmie wiele instytucji i działań. Zasadniczą jego częścią jest platforma PFR Venture, umiejscowiona w Polskim Funduszu Rozwoju, która pozwoli skonsolidować środki na instrumenty kapitałowe skierowane do startupów. W ciągu najbliższych siedmiu lat w Polsce ma szansę powstać i rozwinąć się 1,5 tys. firm tworzących wysokiej jakości innowacyjne technologie, zdolne konkurować na rynkach zagranicznych.
Dlaczego Ministerstwo Rozwoju przeznaczy 3 miliardy złotych na wsparcie startupów?
Jedną z pułapek, zdefiniowanych w Planie na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, jest brak kapitału, także tzw. inteligentnych pieniędzy. A to dzięki nim można uzyskać ciekawe produkty, o globalnym zasięgu. Ten brak kapitału jest widoczny zarówno w wydatkach na badania i rozwój, jak również we wszelkich próbach podejmowania inwestycji. Fundusze w programie Start In Poland umożliwią tego typu inicjatywy.
Prawie 3 mld zł z pieniędzy unijnych trafi na rozwój startupów, które zlokalizują swój biznes w Polsce. Instrumenty finansowe został skupione w jednym miejscu, określając jasne reguły dotyczące ubiegania się o nie. Pieniądze na to mają pochodzić z funduszy unijnych, w tym z Programu Inteligentny Rozwój, a także ze środków prywatnych.
Program Start In Poland w znaczącej części będzie realizowany w formie inwestycji kapitałowych przeznaczonych na wsparcie firm w fazie inkubacji i rozwoju. W celu zwiększenia efektu skali zaangażowany będzie jeden podmiot, tj. Polski Fundusz Rozwoju, który będzie konsolidował i dystrybuował środki w ramach instrumentów kapitałowych. Na potrzeby realizacji tych komponentów Polski Fundusz Rozwoju tworzy PFR Ventures – największą w Europie Środkowo – Wschodniej platformę kapitałową do inwestowania w innowacje. PFR Ventures będzie dostarczał różnego rodzaju finansowanie innowacyjnych przedsięwzięć.
Będzie inwestować zarówno poprzez rynek funduszy venture capital, jak i bezpośrednio, z koinwestorami. W obu przypadkach wykorzysta do tego zarządzane przez siebie fundusze inwestycyjne zamknięte. Dzięki zastosowaniu modelu funduszu znacznie zwiększy się efektywna kwota finansowania. W ramach platformy PFR Ventures finansowane będą mogły być projekty na różnych etapach rozwoju i o różnej wielkości – od 200 tys. do nawet 60 mln zł na projekt.
Kto będzie mógł ubiegać się o te pieniądze i na jaki cel będzie mógł je przeznaczyć?
Program Start In Poland jest przeznaczony dla start-upów. To oni są odbiorcami wsparcia jako beneficjenci ostateczni. Jednakże w procesie przekazywania wsparcia start-upom uczestniczyć będą inne podmioty, np. akceleratory, pośrednicy finansowi, którzy tę pomoc będą dystrybuować do start-upów spełniających wymogi programu. W przypadku pilotażu Scale UP, w pierwszej kolejności odbędzie się nabór na akceleratory, które w terminie od 15 lipca do 15 września 2016 r. mogą składać swoje aplikacje. Będą one zawierały programy wsparcia start-upów, zwane programami akceleracyjnymi, przygotowane we współpracy z wybranym dużym przedsiębiorstwem, w tym np. Spółką Skarbu Państwa. Następnie wyłonione przez PARP akceleratory będą organizowały nabór start-upów do takich programów, co nastąpi w IV kw. 2016 r.
Natomiast przewidziane w Start In Poland wsparcie na fazę inkubacji i fazę rozwoju start-upów przyjmie formę wsparcia kapitałowego. Na potrzeby realizacji tych komponentów Polski Fundusz Rozwoju tworzy PFR Ventures. Będzie on dostarczał różnego rodzaju finansowanie innowacyjnych przedsięwzięć. Będzie inwestować zarówno poprzez rynek funduszy venture capital, jak i bezpośrednio, z koinwestorami.
W jaki jeszcze sposób Ministerstwo Rozwoju zaangażuje się we wspieranie startupów?
Program Start In Poland obejmuje szereg inicjatyw polskiego rządu adresowanych do startupów lokalizujących swój biznes w Polsce. Chcemy stworzyć sprzyjające warunki do działalności startupów, na każdym etapie ich rozwoju, począwszy od fazy inkubacji i akceleracji, przez rozwój, jak i ekspansję międzynarodową.
Przewidzieliśmy także działania wzmacniające przyciąganie talentów i know-how z zagranicy do Polski. Będzie to przeprowadzone w ramach jednego z komponentów programu Start In Poland pn. „Polska Prize”adresowanego zarówno do młodych przedsiębiorców z Polski jak i z zagranicy, który będzie zalążkiem do stworzenia tzw. wiz dla start-upów. Formuła tego instrumentu jest opracowywana.
Liczymy, że inwestorzy oraz start-upy z zagranicy, w tym także z Europy Wschodniej zainteresują się programem Start In Poland. Dzięki konsolidacji instrumentów finansowych w PFR i powołaniu platformy PFR Ventures, powstanie największy start-upowy hub w Europie Środkowo-Wschodniej, który będzie przyciągał wszystkich zainteresowanych.
Jak Pani zdaniema wyglądałaby przykładowa droga startupu, który aplikuje o środki z Start in Poland?
Młody przedsiębiorca, który myśli o rozwoju swojego startupu ma dwa adresy, pod które powinien się zgłosić: Polski Fundusz Rozwoju oraz Polska Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. W pierwszym miejscu uzyska wsparcie kapitałowe na fazę inkubacji i rozwoju, zaś w PARP będzie mógł zgłosić się do programu akceleracyjnego.
–
Program „Start in Poland” miał premierę podczas Impact ’16 w Krakowie. W pierwszej edycji kongresu nowej gospodarki Impact’16 wzięło udział 3,5 tys. uczestników, Odbyło się łącznie 70 debat z udziałem 150 mówców, w tym 50 gości zagranicznych. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele takich firm jak m.in.: PKO BP, T-Mobile, Synthos, Selena, Grupa Azoty, Gaz System, MasterCard, PZU, Samsung, KGHM, Dicosvery, Kapsch, a także inwestorzy venture capitals z sektora prywatnego i publicznego, przedstawiciele inkubatorów oraz parków naukowo – technologicznych.
Patronami Impact 16’ byli m.in.: Ministerstwo Rozwoju, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwo Cyfryzacji, Ministerstwo Energetyki, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Urząd Komunikacji Elektronicznej, a także Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz Koalicja na rzecz polskich innowacji.
