Scaleupy z Europy Środkowo-Wschodniej głodne ekspansji międzynarodowej
Aby skutecznie skalować działalność, niezbędna jest ekspansja międzynarodowa. Połowa scaleupów z Europy Środkowo-Wschodniej przenosi się, często na rynki takie jak USA, gdzie obecność jest niezbędna do globalnej ekspansji lub gdzie skalowanie jest łatwiejsze, zwłaszcza ze względu na dostępność kapitału w fazie growth.
Odblokować finansowanie na późnym etapie rozwoju
Finansowanie na późnym etapie rozwoju firm w regionie jest nadal niewystarczające, co ogranicza founderów w systematycznym tworzeniu wartości i dostarczaniu innowacji. Kraje Europy Środkowo-Wschodniej różnią się znacząco między sobą pod względem liczby startupów, wielkości finansowania i wzrostu. W przeszłości SaaS rozwijał się dzięki łatwiejszemu bootstrappingowi, podczas gdy kapitałochłonna głęboka technologia pozostaje słabo rozwinięta. Odblokowanie tych barier jest kluczem do kolejnej fazy wzrostu w Europie Środkowo-Wschodniej.
Europa Środkowo-Wschodnia tworzy wartość pomimo ograniczonego dostępnego finansowania, ale istnieje duży niewykorzystany potencjał do odblokowania. Scale-upy w Europie Środkowo-Wschodniej rosną szybciej i osiągają 1 mld USD dzięki bootstrappingowi częściej niż ich europejskie odpowiedniki. Jest to niezwykłe, biorąc pod uwagę ograniczoną dostępność kapitału na rozwój w ciągu ostatnich 10 lat. Można jednak osiągnąć znacznie więcej, biorąc pod uwagę niedostateczny indeks regionu pod względem większości wskaźników dojrzałości.
Polska na czele rosnącego ekosystemu scale-upów
Polska jest liderem pod względem wartości ekosystemu, podczas gdy Litwa jest najszybciej rozwijającym się ekosystemem od 2020 r.
Scale-upowe przeprowadzki na Zachód
48% scale-upów z Europy Środkowo-Wschodniej przeniosło swoją siedzibę do innego kraju niż kraj pochodzenia. 56% scale-upów z Europy Środkowo-Wschodniej przeniosło się do USA, 39% do innych krajów europejskich, w tym 24% do Wielkiej Brytanii.
– Dochodząc do wniosku, że międzynarodowy wzrost jest kluczem do skutecznego skalowania, wiele firm technologicznych z Europy Środkowo-Wschodniej nie zwleka z rozszerzaniem swojej działalność na cały świat. Firmy zajmujące się oprogramowaniem dla przedsiębiorstw w regionie wykorzystują duże doświadczenie w zakresie rozwoju i IT w Europie Środkowo-Wschodniej. Podczas gdy niektórzy budują swoje przedsięwzięcia w Europie Środkowo-Wschodniej, większość priorytetowo traktuje ekspansję, szczególnie do USA, największego na świecie rynku oprogramowania dla przedsiębiorstw. Wielu przedsiębiorców przenosi się do globalnych centrów, takich jak Londyn, Bay Area czy Nowy Jork. Firmy typu scale-up z Europy Środkowo-Wschodniej obierają głównie dwa podejścia: niektóre stawiają na rozwój w regionie, jednocześnie zaznaczając swoją obecność w USA, podczas gdy inne przenoszą się wcześnie. Niezależnie od obranej ścieżki, cel pozostaje ten sam – globalne skalowanie i zapewnienie finansowania na rozwój i wyjście z inwestycji – komentuje Sylwester Janik, partner generalny cogito capital.
Prym wiodą transport, fintech i energetyka
W okresie od 2020 do 2024 roku oprogramowanie dla przedsiębiorstw, transport i fintech zebrały najwięcej funduszy.
W 2024 r. inwestorzy z Europy Środkowo-Wschodniej pozyskali ponad 1 mld euro, ale tylko część z nich przeznaczono na kapitał na rozwój. To sprawia, że rok 2024 był drugim najwyższym w historii pozyskiwania funduszy VC w regionie.
– Potrzebna jest zmiana mentalna, aby nie przegapić kluczowego momentu. Europa Środkowo-Wschodnia nie jest już tylko ekscytującym miejscem dla innowacji na wczesnym etapie rozwoju – jest domem dla poważnych rywali w globalnym wyścigu o technologie transformacyjne. Region ten może i musi być potęgą, w której przełomowe technologie zwiększają skalę, tworzą miejsca pracy o wysokiej wartości i zapewniają wysokie zyski inwestorom, którzy chcą je wspierać. Kapitał na późnym etapie rozwoju jest bardzo poszukiwany, ale zaangażowanie lokalnych LP pozostaje marginalne. Kapitał prywatny istnieje w Europie Środkowo-Wschodniej, ale nie wspiera w wystarczającym stopniu osób podejmujących ryzyko i szybko rozwijających się firm, które zdefiniują przyszłość regionu. To musi się zmienić – stwierdza Patric Gresko, Head of Mandates & Institutional Relations, CEE, Baltics & Nordics.
– Podczas gdy VC jako klasa aktywów zyskała uznanie wśród LP, Europa Środkowo-Wschodnia pozostaje w dużej mierze zależna od kapitału publicznego i nadal pozostaje w tyle za rozwiniętymi ekosystemami. W ciągu ostatniej dekady ekosystem startupów w Europie Środkowo-Wschodniej przekształcił się z rozdrobnionego i niedokapitalizowanego krajobrazu – w dużej mierze zależnego od inicjatyw rządowych i wspieranych przez UE – w dynamiczne centrum innowacji z silną pulą talentów. Sukces firm takich jak UiPath, Rohlik, Bolt, Vinted i Pipedrive potwierdził potencjał regionu, przyciągając zwiększone zainteresowanie ze strony globalnych VC, takich jak Sequoia i a16z. Jednak po okresie obfitości kapitału, lata 2023-2024 przyniosły gwałtowny spadek finansowania i aktywności transakcyjnej, napędzany szerszą zmiennością rynku, rosnącymi stopami procentowymi i zwiększoną ostrożnością inwestorów. Jednocześnie region nadal boryka się z niedoborem finansowania na etapie wzrostu, co ogranicza jego zdolność do systematycznego skalowania firm w globalnych liderów kategorii – podsumowuje ten fragment raportu Ewa Chronowska, CEO vestbee.
Pełen raport dostępny jest tutaj. Wszystkie wykresy i cytaty pochodzą z omawianego dokumentu.
