Nowy raport Fundacji InCredibles, opracowany przez Mentors4Starters, rzuca światło na kluczowe kompetencje polskich przedsiębiorców technologicznych oraz wyzwania, z jakimi muszą się mierzyć.
Raport „Portret kompetencyjny polskiego przedsiębiorcy technologicznego A.D. 2025” to opracowanie, które przedstawia szczegółową mapę kompetencyjną liderów polskiego rynku startupowego.
– Nasze badanie potwierdza, że kapitał intelektualny jest fundamentem sukcesu startupu – to on decyduje o przetrwaniu i rozwoju młodych biznesów. W dynamicznie zmieniającym się otoczeniu, gdzie dostęp do technologii nie stanowi już często kluczowej przewagi konkurencyjnej, to właśnie wiedza, doświadczenie i kreatywność zespołów dają gwarancję sukcesu – mówi Sebastian Kulczyk, twórca programu InCredibles. – Liderzy startupów doskonale zdają sobie sprawę z kluczowej roli kapitału intelektualnego i aktywnie poszukują alternatywnych źródeł wiedzy i umiejętności. W odpowiedzi na te potrzeby stworzyliśmy program mentoringowy InCredibles oraz studia SGH MBA for Startups, które koncentrują się na wsparciu przedsiębiorców w budowaniu kompetencji niezbędnych do realizacji przełomowych projektów.
– Obserwując rynek inwestycyjny, dostrzegamy wyraźną tendencję – inwestorzy coraz częściej stawiają na zespoły, a nie tylko na same pomysły czy rozwiązania technologiczne. Dlaczego? Ponieważ nawet najbardziej innowacyjny produkt bez odpowiedniego zespołu może pozostać jedynie niespełnionym marzeniem, podczas gdy utalentowani przedsiębiorcy potrafią przekuć przeciętny pomysł w spektakularny sukces – podkreśla autorka raportu dr Maria Belka, współzałożycielka i prezeska Mentors4Starters.
Polski startupowiec – kto to taki?
Raport „Portret kompetencyjny polskiego przedsiębiorcy technologicznego A.D. 2025” to badanie, które analizuje profile 125 założycieli startupów w Polsce. Analiza, oparta na 57 precyzyjnych pytaniach ankietowych oraz 40 pogłębionych wywiadach z finalistami programu InCredibles Sebastiana Kulczyka, pozwala na zidentyfikowanie kluczowych zasobów intelektualnych polskich startupów.
Wyniki jednoznacznie pokazują, że polscy przedsiębiorcy są bardzo dobrze wykształceni – aż 91% z nich posiada wyższe wykształcenie, jednak 73,6% uważa, że formalna edukacja nie przygotowuje ich na wyzwania biznesowe.
Polscy founderzy wykazują zróżnicowane podejście do zdobywania kompetencji. Dominują tradycyjne szkolenia stacjonarne (23,8%), ale niemal równie popularne są mentoring (23%) i międzynarodowe platformy edukacyjne typu Coursera (23%). Formalna edukacja w postaci studiów MBA czy podyplomowych cieszy się mniejszym zainteresowaniem (14,2%), podobnie jak zdobywanie certyfikatów zawodowych (7,1%).
Wyniki tej części raportu mają w opinii autorów dokumentu jednoznacznie wskazywać na potrzebę praktycznego podejścia do rozwoju kompetencji w ekosystemie startupowym, z silnym naciskiem na uczenie się poprzez działanie i wymianę doświadczeń.
Najważniejsze kompetencje polskich startupowców
Z raportu wyłania się kluczowy wniosek – kapitał intelektualny startupów stanowi nawet 85% ich wartości rynkowej. Przedsiębiorcy technologiczni wskazują, że największy wpływ na ich rozwój mają:
praktyczne doświadczenie w prowadzeniu firmy – 34,5% uznaje je za kluczowe źródło wiedzy.
Mentoring i programy akceleracyjne – aż 58,4% startupów z nich korzysta, a 21,7% uznaje mentoring za nieocenione wsparcie.
Kursy i studia podyplomowe – mimo niskiej oceny formalnej edukacji, 65% przedsiębiorców samodzielnie inwestuje w rozwój kompetencji.
Część raportu poświęcona jest także tzw. kompetencjom przyszłości. Według autorów raportu, to zestaw umiejętności, które są „uznawane za kluczowe w nadchodzących dekadach w kontekście globalnych zmian gospodarczych, technologicznych, społecznych i ekologicznych”. Do kompetencji przyszłości przykłada się coraz większą wagę, gdyż następuje przyspieszenie postępu technologicznego, zwłaszcza w dziedzinie automatyzacji i cyfryzacji. A to te dziedziny mają znacząco modelować na nowo rynek pracy oraz sposób komunikacji i interakcji międzyludzkiej, a co za tym idzie – także metody rozwiązywania problemów.
Z danych wynika, że około 75% respondentów wysoko ocenia swoje kompetencje w zakresie myślenia analitycznego i innowacyjnego (oceny 4–5, czyli dobrze lub bardzo dobrze), a podobny odsetek (70–75%) deklaruje wysokie umiejętności w obszarze aktywnego uczenia się i strategii uczenia się. W średnim zakresie skali (oceny 3–4, czyli średnio dobrze i dobrze) znajdują się umiejętności argumentacji i generowania pomysłów. Tu około 60% respondentów ocenia się pozytywnie. Kreatywność, oryginalność i inicjatywa również plasują się na podobnym poziomie, z około 55–60% pozytywnych samoocen.
Sztuczna inteligencja a przyszłość startupów
Rozwój AI budzi wśród startupowców mieszane uczucia. Z jednej strony, aż 52% badanych uważa, że AI wkrótce zastąpi kompetencje z zakresu programowania, a 50% przewiduje, że wpłynie na marketing i komunikację. Z drugiej strony, jedynie 5% uważa, że sztuczna inteligencja mogłaby przejąć kompetencje miękkie, takie jak przywództwo czy budowanie relacji.
Największe bariery w rozwoju startupów
Raport ujawnia, że polscy startupowcy wciąż borykają się z istotnymi problemami, które hamują ich rozwój:
brak czasu na rozwój – 43,9% ankietowanych wskazuje to jako główną przeszkodę.
Wysokie koszty kształcenia – 22,2% uznaje je za barierę.
Niewystarczające wsparcie funduszy inwestycyjnych – tylko 13% startupowców uważa, że inwestorzy rzeczywiście wspierają ich rozwój.
Rekomendacje – co zrobić, by polski ekosystem startupowy był silniejszy?
Jednym z kluczowych zaleceń raportu jest transformacja modelu wsparcia finansowego z prostego kapitału na koncepcję „smart money”. Oznacza to, że fundusze VC powinny dostarczać nie tylko kapitał, ale również realne wsparcie merytoryczne, mentoring i dostęp do sieci kontaktów.
Ważnym krokiem jest także zacieśnienie współpracy między startupami a środowiskiem akademickim. Wzajemna wymiana wiedzy mogłaby znacząco podnieść jakość powstających innowacji i pomóc w wykształceniu przyszłych liderów rynku technologicznego.
Raport „Portret polskiego startupowca A.D. 2025” wyraźnie pokazuje, że w centrum sukcesu startupów stoi kapitał intelektualny – wiedza, doświadczenie i umiejętność adaptacji. Polscy przedsiębiorcy doskonale zdają sobie sprawę z wyzwań, jakie niesie przyszłość, i aktywnie poszukują sposobów na ich przezwyciężenie. Jednak aby skutecznie konkurować na globalnym rynku, konieczna jest większa integracja ekosystemu wsparcia, lepsza jakość mentoringu oraz wprowadzenie modelu inwestycyjnego, który oprócz kapitału finansowego oferuje również wiedzę i doświadczenie.
Kluczowe dane z raportu:
polscy przedsiębiorcy technologiczni są bardzo dobrze wykształceni. Ponad 91 proc. z ankietowanych osób ma wykształcenie wyższe. Jednocześnie zdecydowana większość z nich (73,6 proc.) uważa, że polska edukacja formalna nie zapewnia im potrzebnych kompetencji;
najskuteczniejszym źródłem rozwoju kompetencji jest dla nich praktyczne doświadczenie w prowadzeniu firmy (34,5 proc.) i mentoring (21,7 proc.);
programy akceleracyjne również zapewniają wysoki transfer wiedzy (25,2 proc.) i korzysta z nich ponad połowa startupów (58,4 proc.);
mimo niskiej oceny jakości edukacji w Polsce blisko 65 proc. ankietowanych przedsiębiorców podjęło dodatkowe studia lub kursy w ciągu ostatnich 2 lat;
tylko niecałe 40 proc. startupów uważa, że otrzymuje realne wsparcie od rad nadzorczych, a w przypadku funduszy inwestycyjnych wskaźnik ten spada do ok. 13 proc. Najefektywniejsze okazują się za to programy akceleracyjne oraz mentoringowe, z których korzystało prawie 60 proc. badanych firm;
średnio połowa badanych przewiduje, że AI zastąpi kompetencje z zakresu programowania i marketingu i komunikacji.
