Prof. Lech Mankiewicz to ambasador Khan Academy (bezpłatnej cyfrowej platformy z kursami do nauki zdalnej), nauczyciel fizyki i naukowiec z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN.
– Dziś mówi się o edukacji zdalnej jak o najmniej mile widzianym rozwiązaniu w przypadku ewentualnego powrotu pandemii. A edukacja cyfrowa w szkole potrzebna jest nie ze względu na pandemię. Jest niezbędna ze względu na dobro młodzieży, społeczeństwa. Edukacja powinna budować solidne fundamenty ekonomicznego, społecznego bezpieczeństwa – mówi naukowiec w rozmowie z PAP.
Fizyk podkreśla, że świat będzie w coraz większym stopniu polegał na technologiach cyfrowych. A umiejętność posługiwania się tymi narzędziami jest niesłychanie istotna dla młodego pokolenia.
Badacz zwraca uwagÄ™, że nie wrócÄ… już czasy, w których dzieci uczÄ… siÄ™ od rodziców ich zawodu i aż do emerytury podążajÄ… caÅ‚e życie jednÄ… stabilnÄ… Å›cieżkÄ… kariery. „DziÅ› nauka nie koÅ„czy siÄ™ też na 15-17 latach spÄ™dzonych w różnego rodzaju instytucjach uczÄ…cych. Nawet jeÅ›li ktoÅ› dostaje dyplom uczelni na kierunku inżynierskim, to wraca do domu, dyplom stawia na półce i od razu wÅ‚Ä…cza komputer, aby uzupeÅ‚niać swojÄ… wiedzÄ™, bo ona ciÄ…gle idzie do przodu” – mówi badacz. Dodaje, że pracodawca i tak zwykle wymaga znajomoÅ›ci nie tego, czego uczono w szkole, ale raczej tego, co można znaleźć tylko w Internecie.
– Tam, gdzie siÄ™ mówi: „edukacja cyfrowa nie zadziaÅ‚aÅ‚a i nie bÄ™dziemy jej kontynuować”, krzywdzi siÄ™ uczniów. Odbiera siÄ™ im szansÄ™ na przyszÅ‚ość – uważa prof. Mankiewicz.
Zwraca uwagÄ™, że Chiny zapowiedziaÅ‚y budowÄ™ platformy do edukacji cyfrowej, która ma być jednÄ… z najlepszych na Å›wiecie. „I pewnie może być tak, że Chiny osiÄ…gnÄ… dziÄ™ki temu przewagÄ™ ekonomicznÄ…. Bo mÄ…drze wykorzystana wiedza buduje podstawy ekonomicznego rozwoju” – uważa prof. Mankiewicz.
Jego zdaniem edukacja cyfrowa nie może jednak polegać na przeniesieniu tradycyjnych zajęć jeden do jednego do Internetu. „To jest absurd. To próbowano robić 20 lat temu i już wtedy wiadomo byÅ‚o, że to nie dziaÅ‚a” – mówi. Opowiada, że w Polsce uÅ›wiadamiali to sobie przerażeni nauczyciele, którym kazano realizować zdalnie caÅ‚y program. Zdaniem prof. Mankiewicza w edukacji cyfrowej nie o to powinno chodzić.
–Szkoła, do której jesteśmy przyzwyczajeni, w zbyt dużym stopniu opiera się na koncepcji szkoleń. Tymczasem edukacja to formowanie człowieka. Proces ten powinien trwać całe życie. Trzeba zadbać o to, by młodzież ceniła sobie ten proces umiała w nim uczestniczyć – mówi.–
– Jeśli doprowadzamy do tego, że nasi uczniowie uważają, że wiedza jest zbędna, a po maturze z radością palą albo wyrzucają zeszyty, to ponieśliśmy klęskę – mówi naukowiec.
Dodaje, że żyjemy w czasach, w których uczyć trzeba się całe życie. Matura zamiast być certyfikatem zdobycia pewnych informacji, powinna być certyfikatem chłonnego umysłu. – Wiele rzeczy można zrozumieć po skończeniu szkoły, w bardziej odpowiednim dla danej osoby czasie. Pod warunkiem, że człowiek rozumie po co się uczy. I chce się uczyć – komentuje badacz.
Zdaniem jednak prof. Mankiewicza rolÄ… nauczyciela powinno być takie prowadzenie uczniów po Å›cieżce edukacji, by nie zniechÄ™cali siÄ™ porażkami. „CzÅ‚owiek bÄ™dzie unikaÅ‚ uczenia siÄ™, jeÅ›li nie nauczy siÄ™ akceptować swoich porażek” – tÅ‚umaczy rozmówca PAP. I zaznacza, że jeÅ›li dana osoba z jakimÅ› problemem sobie nie radzi – warto stawiać przed niÄ… innego rodzaju problemy.
– Nie mogę zmarnować czyjegoś zapału do nauki, dając mu do zrozumienia, że jest z danego przedmiotu słaby. Jeśli ktoś sobie taką opinię weźmie do serca, to raczej nie będzie kiedyś, w odpowiedniejszym dla siebie czasie, próbować na nowo zainteresować się tym obszarem. Może u jakiejś osoby nigdy nie nadejdzie czas, żeby jakąś kwestię zrozumieć, ale to nie mnie o tym decydować –  komentuje nauczyciel.
Według niego nieważne jest, kiedy uczeń dany materiał zrozumie. – Jeśli zrozumie – trzeba go pochwalić. Jeśli wcześniej zrobił coś na dwójkę, ale poprawił na 5, według mnie 2 trzeba wymazać. Ona o niczym nie świadczy. Końcowa ocena ma być świadectwem tego, co ktoś rozumie i wie, a nie historii uczenia się – mówi prof. Mankiewicz. I dodaje, że takie podejście jest właśnie ważne, jeśli chcemy zachęcić młode osoby by uczyły się całe życie.
-Dlatego staram się widzieć możliwości, ograniczenia i potrzeby grupy uczniów. Wyszukuję podejścia czy materiały, dzięki którym wyniosą coś dla siebie – zaznacza.
Fizyk pytany, co czasy pandemii wniosły dobrego do jego pracy, odpowiedział, że m.in. bardziej indywidualne podejście do uczniów. – Kiedy prowadziłem zajęcia zdalnie, lepiej widziałem, co uczniowie rozumieją, a czego nie. W klasie to jakoś umykało. Podczas lekcji zdalnej każdy z uczniów jest w pewnym sensie ze mną jeden na jeden. Mogę po zajęciach umówić się z nimi na krótką rozmowę. To krok do przejścia do edukacji opartej o informację, co uczeń zrozumiał, z czym ma kłopoty, co wyniósł z prowadzonej przeze mnie lekcji. Trzeba chcieć spojrzeć na ten proces z perspektywy uczniów, ich oczami – uważa badacz.
TÅ‚umaczy, że poza tym dziÄ™ki cyfrowym platformom – np. Khan Academy – nauczyciel zyskuje wygodne narzÄ™dzia, aby szybko i wygodnie sprawdzić, czy uczniowie coÅ› zrozumieli i zapamiÄ™tali z lekcji.
Prof. Mankiewicz opowiada, że dopiero w czasach pandemii odkryÅ‚, jak wiele jest w Internecie materiałów, w których nauczyciele z caÅ‚ego Å›wiata dzielÄ… siÄ™ swoimi pomysÅ‚ami na ciekawe lekcje. „W moim przypadku głównym podrÄ™cznikiem w ostatnich miesiÄ…cach byÅ‚ YouTube. UÅ›wiadomiÅ‚em sobie, że istniejÄ… nieograniczone możliwoÅ›ci wzbogacenia programu nauki fizyki o doÅ›wiadczenia, które każdy z uczniów może zrobić samemu” – opowiada.
Kolejną zaletą edukacji cyfrowej jest według rozmówcy PAP to, że pozwala ona zerwać z jednością miejsca i czasu. Nauczyciel może wskazywać uczniom jako wsparcie materiały online. Albo nagrać własny krótki film. Ten materiały uczniowie mogą odtworzyć gdzie i kiedy chcą. –Trzeba pozwolić uczniom, żeby wrócili samodzielnie do materiału w czasie, który będzie dla nich najbardziej dogodny – uważa naukowiec.
Źródło: PAP Nauka w Polsce
