Doceniamy szybkie opracowanie oraz przyjęcie ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19 (tzw. Tarcza Antykryzysowa) i wynikające z niej wsparcie dla małych oraz średnich przedsiębiorców (MŚP). Dla startupów korzystanie z pomocy wynikającej z Tarczy Antykryzysowej jest jednak trudne do zrealizowania w praktyce, bo nie są one tradycyjnymi MŚP. Startupy tworzą innowacyjne, bardziej czasochłonne rozwiązania i z założenia nie przynoszą dochodu na wczesnym etapie swojego rozwoju, który często zależy od pozyskania finansowania z funduszy VC. Rozwiązania pomocowe dla startupów powinny być zaprojektowane osobno, z uwzględnieniem ich specyfiki i skrojone adekwatnie do ich potrzeb. Poniższe rekomendacje są w szczególności wynikiem Round Table VC zorganizowanego przez Startup Poland w dniu 17 kwietnia br., w którym udział wzięli m.in. przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju, NCBiR, PFR oraz przedstawiciele funduszy i startupów.
Dlatego też – wychodząc naprzeciw oczekiwaniom startupów i funduszy VC, oraz kontynuując swoją aktywną rolę w dialogu biznesu z sektorem publicznym – Startup Poland zdiagnozował poniższe rozwiązania dla startupów działających w Polsce i wspierających ich finansowanie funduszy venture capital. Ich implementacja pozwoli na zminimalizowanie aktualnych problemów branży startupowej i utrzymanie startupów na polskim rynku, a w konsekwencji na szybsze wyjście przedsiębiorców oraz gospodarki z kryzysu wywołanego epidemią Covid-19.
- Zwiększenie kwoty pożyczek dla startupów i przyśpieszenie ich otrzymywania. Obecnie startupy zatrudniające do 250 osób mają możliwość uzyskania pożyczki w wysokości 8% rocznego obrotu, kiedy obrót ten spada o 70% – taka kwota jest niewystarczająca na utrzymanie startupu, miejsc pracy i ewentualną zmianę modelu biznesowego. Pożyczka ze środków państwowych powinna realnie pomagać w pokryciu przez 2-3 miesiące największych kosztów dla startupów: kosztów pracowniczych oraz kosztów na rozwój, umożliwić dostosowanie do zmienionej sytuacji, a także adresować podstawowy problem startupów jakim jest krótkoterminowy brak kapitału;
- Modyfikacje w ramach programu Szybka Ścieżka NCBiR polegające na: przyśpieszeniu rozstrzygania wniosków oraz podpisywania umów oraz zamknięcie całego procesu w ciągu maksymalnie 4 tygodni, prowadzeniu ciągłego naboru do programu, co pozwoli na zachowanie i tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy w obszarze B+R, zniesieniu zakazu pozyskiwania finansowania na wkład własny z funduszy z udziałem PFR Ventures;
- Ustalenie wysokości wsparcia finansowego w oparciu o koszty pracowników zatrudnionych w startupie, a nie w oparciu o kryterium spadku obrotów wynikające z Tarczy Antykryzysowej, które w startupach nie zawsze jest miarodajne. Przykładem może być tu rozwiązanie wprowadzone w USA, gdzie startupy o wsparcie finansowe ubiegają się poprzez banki, a wynosi ono 25% ponoszonych przez startup kosztów pracowniczych;
- W przypadku utrzymania kryterium spadku obrotów przy udzielaniu wsparcia finansowego, dostosowanie go do specyfiki startupów. Aktualnie warunkiem uzyskania wsparcia wg Tarczy Antykryzysowej jest spadek obrotów liczony poprzez porównanie kolejnych, wskazanych dwóch miesięcy w 2020 r. z analogicznymi miesiącami w roku poprzednim. W przypadku startupów rosnących kilka razy w roku, warunek ten może nie zostać spełniony, mimo faktycznego, dużego spadku obrotów. Kryterium do uzyskania pomocy dla startupów powinien być spadek obrotów w dwóch kolejnych miesiącach w stosunku do poprzedniego miesiąca;
- Wprowadzenie zachęt dla dużych spółek, w szczególności z udziałem Skarbu Państwa, do podejmowania nowych projektów ze startupami w ramach swoich programów wspierania innowacyjności – pozwoli to na zwiększenie sprzedaży przez startupy do korporacji;
- Wprowadzenie ulg dla inwestorów prywatnych w celu zwiększenia ich obecności na polskim rynku i dywersyfikacji źródeł finansowania startupów;
- Ograniczenie nadmiernych formalności, które utrudniają uzyskanie wsparcia finansowego dla startupów poprzez rozszerzenie stosowania podpisu elektronicznego, a w konsekwencji usprawnienie przepływu dokumentów pomiędzy przedsiębiorcami;
- Zachowanie ciągłości projektów inwestycyjnych;
- Jak najszersze wykorzystanie potencjału polskich startupów, które są aktywnie zaangażowane w zwalczanie epidemii i łagodzenie jej skutków. Wysoce rekomendowane jest wspieranie działających z sukcesem polskich startupów, nie zaś wprowadzanie rozwiązań blokujących ich działania i rozwój (jak w przypadku startupu Telemedi.co, gdzie wprowadzono państwową platformę telemedyczną z wyłącznością na kontrakty z NFZ dla porad telemedycznych w związku z koronawirusem, wykluczając w ten sposób dostęp do rynku innym dostawcom technologii telemedycznych);
- Otwartość sektora publicznego na dialog ze startupami poprzez robocze spotkania z decydentami, w trakcie których startupy będą miały szansę przedstawić swoje pomysły i obszary ich zastosowań. Jest to szczególnie ważne w aktualnej sytuacji związanej ze zwalczaniem epidemii i w obszarze resortu zdrowia, ponieważ np. polskie startupy z obszaru medtech dysponują technologiami, które mogą realnie wspomóc wybrane obszary walki z Covid-19, a mają problem z dotarciem do przedstawicieli resortu zdrowia.
Startup Poland deklaruje swoją ekspertyzę, a także pomoc potrzebną w szczegółowym opracowaniu oraz implementowaniu ww. rekomendacji startupów i funduszy VC w związku z sytuacją gospodarczą spowodowaną epidemią Covid-19. Jak pokazuje przeprowadzane przez Startup Poland corocznie od 2015 r. badanie sektora innowacyjnych przedsiębiorstw, startupy są podstawą budowania przewagi konkurencyjnej Polski w oparciu o innowacyjność, długoterminowo kreują miejsca pracy i są przyszłością polskiej gospodarki. Ponadto, Startup Poland uruchomiło specjalny formularz dotyczący skutków epidemii Covid-19: https://www.surveymonkey.com/r/wyzwaniastartupow pozwalający na dodatkowe zdiagnozowanie sytuacji startupów z związku z Covid-19. Dlatego też w dobie epidemii koronawirusa i jej skutków gospodarczych, Startup Poland apeluje o umożliwienie startupom większej elastyczności działania, a także dostosowanie mechanizmów pomocowych do ich specyfiki i potrzeb, co przyniesienie długoterminowe efekty biznesowe i gospodarcze.
Autor: Tomasz Snażyk, Prezes Zarządu Fundacji Startup Poland
