Jak wskazuje McKinsey Company, równość płci może zwiększyć globalny PKB od 12 do nawet 28 bilionów dolarów (czyli od 11 do 26%) do 2025 roku, w zależności od przyjętego wariantu prognozy. Dotychczasowe analizy wskazują na to, że firmy z większą różnorodnością płciową i etniczną na poziomie kierowniczym osiągają lepsze wyniki finansowe i lepiej przyciągają talenty. Różnorodność zespołów prowadzi do większej kreatywności, a zrównoważony udział kobiet i mężczyzn w firmach zwiększa szanse na sukces, wprowadzając zróżnicowane perspektywy i umiejętności. Badania wskazują, że równość płci się firmom po prostu opłaca.
Sytuacja kobiet w najbardziej innowacyjnych sektorach
Okazuje się, że kobiety założycielki stanowią około 20% wszystkich liderek i liderów start-upów na świecie. W Europie i Ameryce Północnej odsetek kobiet jest nieco wyższy, ale nadal znacznie niższy niż mężczyzn. Ponadto, według danych PitchBook, w 2023 roku start-upy założone przez kobiety otrzymały tylko ok. 2% finansowania z funduszy venture capital (VC) w Europie i Stanach Zjednoczonych.
Reprezentantkami świata kobiecych startupów są takie postaci, jak Whitney Wolfe Herd – przedsiębiorczyni z USA, współtwórczyni serwisu Tinder i twórczyni serwisu Bumble lub Anne Wojcicki − amerykańska biolożka i biotechnolożka, bizneswoman, współzałożycielka i prezeska biotechnologicznej firmy 23andMe.
Chociaż postępy w zakresie równości płci są zauważalne, nadal istnieją znaczące wyzwania, które należy pokonać, dlatego inicjatywy mające na celu zwiększenie udziału kobiet w sektorach technologicznych, naukowych, inżynieryjnych i start-upowych są kluczowe dla dalszego rozwoju i innowacji.
Dlaczego równość płci w start-upach się opłaca?
Równość płci w zespołach start-upowych przynosi szereg korzyści, z których jedną z najważniejszych jest zróżnicowanie perspektyw. Jak pokazują wspomniane wcześniej raporty McKinsey & Company, różnorodne zespoły, w których kobiety i mężczyźni mają równy udział, charakteryzują się wyższym poziomem kreatywności i innowacyjności niż zespoły zdominowane przez jedną płeć. Wynika to z faktu, że różne doświadczenia, umiejętności i podejścia do problemów pozwalają na kwestionowanie status quo i prowadzą do bardziej kompleksowych i nowatorskich rozwiązań. Poszukanie alternatywnych ścieżek rozwoju jest kluczowe w dynamicznym środowisku start-upowym.
Badania potwierdzają, że firmy zróżnicowane pod względem płci osiągają lepsze wyniki finansowe. Raport McKinsey & Company wskazuje, że firmy najbardziej zróżnicowane pod względem płci w zespołach kierowniczych mają o 21% większe prawdopodobieństwo osiągnięcia wyższej rentowności niż firmy o niskim poziomie różnorodności. Ponadto, badania przeprowadzone przez Boston Consulting Group wykazały, że start-upy założone przez kobiety generują o 78 centów więcej z każdego zainwestowanego dolara, podczas gdy start-upy z wyłącznie męskimi założycielami generują tylko 31 centów.
Równość płci ma również pozytywny wpływ na satysfakcję i zaangażowanie pracowników. Środowisko pracy, które promuje równość płci, jest zazwyczaj bardziej inkluzywne i wspierające, co przekłada się na większe zadowolenie z pracy. Pracownicy w takich zespołach czują się bardziej docenieni i mają większą motywację do angażowania się w realizację celów instytucji. Raporty wskazują także na to, że zespoły zróżnicowane płciowo mają niższy poziom wypalenia zawodowego.
Mając na uwadze wymienione korzyści, promowanie równości płci nie tylko sprzyja sprawiedliwości społecznej, ale również stymuluje innowacyjność i sukces biznesowy, co stanowi strategiczny cel konkurencyjnego środowiska start-upowego.
Bariery i wyzwania w osiąganiu równości płci w innowacyjnych branżach
Kobiety w innowacyjnych branżach często napotykają na przeszkody związane z głęboko zakorzenionymi stereotypami i uprzedzeniami, przez co mogą być niesłusznie uważane za mniej kompetentne lub mniej zaangażowane w swoją pracę. Stereotypy te wpływają na postrzeganie zdolności kobiet do pracy m.in. w technologiach, inżynierii czy naukach przyrodniczych, co prowadzi do mniejszego wsparcia ze strony przełożonych i kolegów. Badania potwierdzają, że kobiety częściej doświadczają mikroagresji i kwestionowania ich umiejętności, co może skutkować obniżeniem pewności siebie i motywacji.
Szczególnie mocno zjawiska wykluczenia lub marginalizacji kobiet mogą występować w firmach, w których wciąż dominuje kultura męska. Organizacje, które nie promują różnorodności i inkluzji, mogą nieświadomie tworzyć bariery dla kobiet, takie jak brak elastycznych godzin pracy czy brak programów wsparcia dla rodziców. Kobiety mogą również doświadczać trudności w integracji z zespołami zdominowanymi przez mężczyzn, co może prowadzić do poczucia izolacji i braku wsparcia.
Kobiety w innowacyjnych branżach często napotykają na brak wzorców do naśladowania. Niedostateczna liczba kobiet na stanowiskach kierowniczych i w rolach liderek może zniechęcać młode kobiety do wyboru kariery w tych dziedzinach. Wzorce do naśladowania są kluczowe dla budowania aspiracji i pewności siebie, a ich brak może prowadzić do mniejszego zainteresowania karierą w innowacyjnych branżach. Kultura organizacyjna może znacząco wpływać na równość płci i postrzeganie siebie i swojej roli w zespołach.
Kobiety mają często mniejszy dostęp do kluczowych zasobów, takich jak kapitał i sieci kontaktów. Badania pokazują, że kobiety założycielki mają mniejsze szanse na otrzymanie inwestycji venture capital, zaś wspomniane już różnice w finansowaniu start-upów założonych przez kobiety z funduszy VC wynikają między innymi z uprzedzeń inwestorów oraz braku reprezentacji kobiet w kręgach decyzyjnych. Ograniczony dostęp do mentoringu i wsparcia ze strony doświadczonych liderów mogą znacząco hamować rozwój tych start-upów i ograniczać ich możliwości rozwoju, kariery i umiejętności przywódczych.
Uprzedzenia wciąż stanowią poważne wyzwanie dla równości płci w innowacyjnych branżach. Nieświadome uprzedzenia mogą wpływać na decyzje rekrutacyjne i promocyjne, prowadząc do nierówności w zatrudnieniu i awansach. Świadome uprzedzenia mogą objawiać się w formie dyskryminacji lub pomijania kobiet w procesach decyzyjnych.
Kobiety często napotykają na trudności w godzeniu życia rodzinnego z wymaganiami zawodowymi. Oczekiwania związane z opieką nad dziećmi i innymi obowiązkami domowymi mogą kolidować z wymaganiami zawodowymi, zwłaszcza w intensywnych i wymagających branżach, np. takich jak technologia czy inżynieria. Brak elastycznych godzin pracy i programów wsparcia dla rodziców może dodatkowo utrudniać osiągnięcie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym.
Co z tym można zrobić?
Promowanie równości płci w innowacyjnych projektach to złożony proces, wymagający wdrożenia konkretnych strategii i narzędzi. Firmy i organizacje mogą podejmować szereg działań, aby osiągnąć ten cel. Po pierwsze, kluczowe jest wprowadzenie polityki różnorodności i inkluzji, która będzie wspierać zatrudnianie, rozwój i awansowanie kobiet. Regularne audyty i raportowanie postępów w zakresie różnorodności płciowej są niezbędne, aby monitorować i oceniać skuteczność tych działań.
Programy mentoringowe również odgrywają istotną rolę w przełamywaniu barier zawodowych stojących przed kobietami. Tworzenie programów, które łączą kobiety z doświadczonymi liderami, może znacząco pomóc w rozwoju ich kariery i zwiększeniu ich wpływu w organizacji. Nie do przecenienia w promowaniu równości płci jest również rola liderów. Liderzy powinni być wzorem do naśladowania, demonstrując zaangażowanie w różnorodność i inkluzję oraz publicznie wspierając inicjatywy na rzecz równości płci, jak również regularnie informując o postępach.
Ważnym elementem jest także zapewnienie równych szans na awans poprzez zastosowanie praktyk rekrutacyjnych uwzględniających równość płci. Firmy powinny stosować neutralne płciowo opisy stanowisk oraz zapewniać udział kobiet w komisjach rekrutacyjnych. Ponadto, wprowadzenie elastycznych godzin pracy i możliwości pracy zdalnej jest kluczowe dla kobiet łączących karierę zawodową z obowiązkami rodzinnymi.
Programy szkoleniowe i edukacyjne również odgrywają kluczową rolę w promowaniu równości płci. Organizowanie regularnych szkoleń dla pracowników na temat znaczenia różnorodności płci i sposobów jej promowania jest niezbędne do budowania świadomości, zaś warsztaty i seminaria z udziałem ekspertów i liderów branży mogą dostarczyć cennych informacji i inspiracji.
W najbliższych latach można oczekiwać rosnącego zaangażowania firm w inicjatywy na rzecz równości płci, co wynika z dostrzeżenia korzyści płynących z różnorodności dla innowacji i wyników finansowych przedsiębiorstw. Rozwój technologii wspierających równość, takich jak narzędzia do analizy różnorodności i inkluzji oraz platformy mentoringowe, również przyczyni się do dalszego postępu w tej dziedzinie. Można także spodziewać się wprowadzenia nowych regulacji i polityk rządowych, w tym wynikających ze wzrostu znaczenia zagadnienia w Unii Europejskiej (UE), wspierających równość płci, co skłoni firmy do podjęcia bardziej zdecydowanych działań w tym obszarze.
Już aktualnie Horyzont Europa (HE), będący największym pod względem budżetu programem UE w zakresie badań naukowych i innowacji, stanowi doskonały przykład inicjatywy promującej równość płci. Program ten kładzie silny nacisk na integrację równości płci we wszystkich aspektach badań i innowacji, co stanowi integralną część jego strategii. Wprowadza on polityki różnorodności i inkluzji, które mają na celu wspieranie zatrudniania, rozwoju i awansowania kobiet w naukach ścisłych, technologii, inżynierii i matematyce (STEM). „Gender dimension”, czyli tzw. wymiar płci, stał się elementem kryterium doskonałości w ocenie wniosków projektowych i musi być uwzględniany we wszystkich obszarach tematycznych HE.
Horyzont Europa promuje programy mentoringowe dla kobiet, aby zwiększyć ich reprezentację na stanowiskach kierowniczych i w zespołach badawczych. W ramach programu organizacje mogą korzystać z funduszy na tworzenie specjalnych inicjatyw wspierających kobiety, co pomaga im rozwijać kariery i zdobywać niezbędne doświadczenie oraz sieci kontaktów. Więcej informacji na ten temat znajduje się na stronie Krajowego Punktu Kontaktowego ds. Horyzontu Europa: https://www.kpk.gov.pl/jak-uczestniczyc-w-he/gender.
Eksperci Krajowego Punktu Kontaktowego udzielają nieodpłatnie wszelkich informacji o programie i możliwościach uczestnictwa – zapraszamy na stronę https://www.kpk.gov.pl.
Materiał reklamowy powstał we współpracy z Krajowym Punktem Kontaktowym NCBR
