Jak wynika z raportu ING, „59% badanych startupów uważa, że bycie startupem zrównoważonego rozwoju nie ma żadnego, lub ma wręcz negatywny wpływ na ich szanse pozyskania finansowania na rynku”. Zgadzasz się z tą tezą? Czy startupy impaktowe mają problemy z pozyskiwaniem kapitału?
Odpowiedź na to pytanie wymaga szerszego spojrzenia na temat. Choć startupy związane ze zrównoważonym rozwojem często spotykają się z trudnościami w pozyskiwaniu finansowania, nie oznacza to, że ich sytuacja jest gorsza niż innych firm. Wręcz przeciwnie – mogą oni korzystać z rosnącego znaczenia strategii ESG oraz wzrastającej liczby partnerstw z dużymi firmami, które angażują się w projekty prospołeczne. Dla startupów oznacza to szansę na budowanie relacji biznesowych i nawiązywanie współpracy z większymi przedsiębiorstwami.
Jednak sam cel społeczny to za mało, by przyciągnąć inwestorów. Kluczowe jest stworzenie biznesu, który generuje realną wartość. Często startupy impactowe zakładają, że ich pozytywna misja zapewni im specjalne traktowanie na rynku – to jednak nie wystarczy. Dobrym przykładem jest historia Mateusza Kowalczyka, założyciela Foodsie, startupu, który zajmuje się ograniczaniem marnowania żywności. Mateusz połączył misję społeczną z efektywnym modelem biznesowym, co pozwoliło jego firmie nie tylko zyskać uznanie wśród inwestorów, ale także rozwinąć się w stabilny i dochodowy biznes. Pokazuje to, że sukces startupów impactowych zależy od umiejętności balansowania celów społecznych z wymaganiami rynku.
Startupy działające na rzecz dobra społecznego mają unikalną przewagę – rozwiązują istotne problemy społeczne, co nadaje ich działalności dodatkowy sens. Jednak kluczem do sukcesu jest zdolność przekucia tej przewagi na realną wartość biznesową. Tylko wtedy mogą skutecznie pozyskiwać inwestorów i rozwijać współpracę z partnerami.
Warto jednak pamiętać, że wyzwania związane z pozyskiwaniem finansowania dotyczą wszystkich startupów – bez względu na ich misję. W Polsce dodatkowo mamy do czynienia z zastojem w programach wsparcia i nową perspektywą inwestycyjną, asekuracyjną inwestorów, co wpływa na całą branżę innowacji, a nie tylko na startupy impactowe.
Startupy impaktowe – moda czy ważny trend? Czy udaje im się naprawdę zmieniać świat?
Od około ośmiu lat obserwuję dynamiczny wzrost startupów impaktowych. Z jednej strony to reakcja na aktualne wyzwania gospodarcze i środowiskowe, wynikająca z potrzeby młodszych pokoleń, które pragną coś zmieniać. Z drugiej – jest to również odpowiedź na cele zrównoważonego rozwoju ONZ i agendy UE, które kładą nacisk na rozwiązywanie konkretnych problemów środowiskowych i społecznych ( 17 celów zrównoważonego rozwoju).
Wielu założycieli startupów dostrzega konkretne problemy – zdrowotne, środowiskowe – i wierzy w powodzenie swojego projektu, jednak nie zawsze dysponują wystarczającą wiedzą i doświadczeniem biznesowym. Inna grupa, świadoma mody na „startup impaktowy”, umiejętnie promuje się na fali tego trendu, ale nie zawsze przekłada się to na efektywne rozwiązania.
Idealnym przypadkiem są startupy, których założyciele wierzą w misję społeczną i równocześnie opierają ją na solidnym modelu biznesowym oraz konkretnych działaniach – świetnie jeśli są to zróżnicowane zespoły.
Podsumowując, po ośmiu latach obserwacji startupów impaktowych, mogę wskazać wiele przykładów, które naprawdę zmieniają świat na lepsze. Wiele z nich działa lokalnie, poprawiając jakość życia w danym obszarze, ale rośnie też liczba startupów, które myślą globalnie i dążą do wprowadzenia skalowalnych zmian. Myślę, że obie grupy startupów zasługują na zindywidualizowane programy wsparcia, dopasowane do ich potrzeb – zarówno akceleracyjne, mentoringowe, jak i grantowe, gdyż rozwiązują ważne i istotne problemy oraz wywierają pozytywny wpływ na nasze życie.
Mazovian Startup to najstarszy polski akcelerator impaktowy. Co zmieniło się w nim przez lata? W jaki sposób coraz młodsze generacje podchodzą do biznesu?
Mazovian Startup to jeden z najstarszych polskich akceleratorów impaktowych, realizowany we współpracy z Województwem Mazowieckim. Od 2012 roku, w Youth Business Poland nieustannie rozwijamy nasze programy, dostosowując je do potrzeb uczestników, partnerów i mentorów. Co edycję zbieramy feedback i wprowadzamy zmiany, co pozwala nam na stały rozwój i doskonalenie oferty. Poszerzamy bazę mentorów, aktualnie zrzeszamy ich ponad 150. Obecnie tworzymy też indywidualne plany rozwoju dla startupów, dzięki czemu wsparcia jest bardziej dopasowane do potrzeb. Rozwijamy też współpracę z partnerami biznesowymi, którzy dają możliwość testowania rozwiązań w praktyce oraz oferują wsparcie mentorskie.
W ostatniej edycji wprowadziliśmy post-akcelerację, aby wspierać founderów po zakończeniu intensywnej części programu. Dzięki temu uczestnicy mogą liczyć na dalsze wsparcie w formie indywidualnych sesji mentorskich oraz spotkań mastermind, co okazało się bardzo skuteczne.
Zmiany widoczne są także w podejściu młodszych pokoleń do biznesu, zwłaszcza w przypadku Generacji Z. Młodsze osoby coraz częściej myślą o globalnym rozwoju swoich startupów, od razu kierując się na rynki zagraniczne. Są pewni siebie, dobrze posługują się angielskim i mają ogromny apetyt na sukces. Jeśli połączą to z odpowiednią wiedzą biznesową i otwartością na feedback, mogą budować przyszłe unicorny.
Z drugiej strony, młodsze pokolenia czasem oczekują szybkich rezultatów, co może prowadzić do zbyt szybkiego porzucania pomysłów. Dlatego w akceleratorze uczymy wytrwałości i długofalowego myślenia, które są niezbędne do zbudowania stabilnego biznesu. W ostatnich edycjach zauważyliśmy także wzrost liczby kobiet wśród uczestników. Po raz pierwszy wszystkie nagrody trafiły do założycielek startupów. Kobiety coraz chętniej podejmują ryzyko rozwijania własnych firm – są pewniejsze siebie, pracowite i doskonale zorganizowane. Choć w Polsce tylko 13% kobiet decyduje się na założenie firmy (w porównaniu do 23% mężczyzn), to odsetek ten w startupach rośnie. Cieszymy się, że możemy wspierać ten trend i nie możemy się doczekać kolejnej edycji!
Jakie macie plany na 2025 rok?
W roku 2024 realizowaliśmy 13 projektów wspierających rozwój startupów i przedsiębiorczości. W 2025 kontynuujemy rozwój programu akceleracyjnego, koncentrując się na pozyskiwaniu nowych partnerów biznesowych, którzy chcą wesprzeć startupy zmieniające świat na lepsze. Planujemy również zacieśnić współpracę z funduszami venture capital, aby skuteczniej łączyć inwestorów z projektami o największym potencjale. W Polsce ciągle brakuje dobrych przykładów współpracy akceleratorów z VC, a w krajach zachodnich jest to standardem. Dzięki temu fundusz może obserwować najlepsze projekty przez 6-12 miesięcy i widzieć potencjalny progres.
Rozwijamy także inicjatywy takie jak TeenCrunch, które wspierają osoby w wieku 15-22 lata w zakresie rozwoju innowacyjnych projektów, w tym w obszarze sztucznej inteligencji i impactu. Alumni programu zdobywają finansowanie i trafiają na prestiżowe listy, jak Forbes 30 Under 30. Zauważamy rosnącą potrzebę edukacji przedsiębiorczości wśród młodzieży, dlatego będziemy kontynuować rozwój programów wspierających praktyczną edukację biznesową. Jesteśmy przekonani, że takie podejście pozwoli wykształcić nową generację innowatorów i liderów zmian.
W ramach projektu ImpactFood Leaders młode osoby w wieku 15–29 lat biorą udział w warsztatach z zakresu przedsiębiorczości, liderstwa i biznesu oraz mają szansę na zdobycie grantów. Projekt wspiera działania na rzecz zmian społecznych w branży food, koncentrując się na poprawie dostępu do wartościowej żywności, promowaniu zdrowych nawyków, zwiększaniu aktywności fizycznej, ograniczaniu marnowania jedzenia i wspieraniu startupów. Uczestnicy mogą ubiegać się o granty w wysokości 10 000 zł lub 25 000 zł na realizację swoich pomysłów.
Na początku 2025 roku uruchomimy również nową edycję programu BEST by Futuremakers. Skierowany do kobiet, które chcą rozwijać swoje projekty, program oferuje wsparcie analityczne, mentoring oraz cykl szkoleń. Finałem będzie Demo Day, na którym najlepsze projekty otrzymają granty finansowe.
Zapraszamy mentorów oraz partnerów biznesowych do współpracy przy tworzeniu efektywnego ekosystemu rozwoju przedsiębiorczości w Polsce, który realnie wpłynie na nasz poziom życia oraz wzrost PKB kraju.