Komisja Europejska zaprezentowała nową inicjatywę mającą na celu zwiększenie zdolności obronnych Unii Europejskiej. Jednym z kluczowych punktów ogłoszonej 19 marca białej księgi obronności jest propozycja otwarcia programów finansujących badania naukowe, takich jak Horyzont Europa, na projekty związane z sektorem zbrojeniowym. Dokument ten zyskał poparcie wszystkich 27 państw członkowskich i określa ramy działań w obszarze obronności aż do 2030 roku.
Ulepszyć to, co jest
W ramach nowych założeń Komisja Europejska planuje dostosować istniejące programy finansowane z unijnego budżetu do celów związanych z budowaniem unii obronnej. Jak podkreślono w komunikacie KE, „nowe ukierunkowane zmiany w istniejących unijnych programach finansowania będą wspierać szybsze, bardziej elastyczne i skoordynowane inwestycje w europejską bazę technologiczno-przemysłową sektora obronnego”.
Otwarcie programów takich jak Horyzont Europa umożliwi m.in. finansowanie start-upów zajmujących się technologiami o tzw. podwójnym zastosowaniu, czyli takimi, które znajdują zastosowanie zarówno w sektorze cywilnym, jak i wojskowym. Środki z programu Cyfrowa Europa, przeznaczonego dotychczas na rozwój m.in. sztucznej inteligencji i dużych mocy obliczeniowych, również będą mogły być wykorzystane na cele obronne.
Szerszy zasięg finansowania
Ponadto, projekty związane z mobilnością wojskową będą mogły korzystać ze wsparcia finansowego w ramach instrumentu Łącząc Europę. Fundusz ten dotychczas służył budowie i ulepszaniu infrastruktury transportowej, energetycznej i cyfrowej na terenie Unii.
– Pierwotny cel tych programów finansowych pozostaje niezmieniony. Ich otwarcie na inicjatywy podwójnego zastosowania i obronne ma uzupełniać aktualne zadania Unii – uspokaja Thomas Regnier, rzecznik Komisji Europejskiej.
Obecnie nie wiadomo, jaka część środków przeznaczonych na badania i rozwój w unijnych programach może zostać przekierowana na cele obronne. Na lata 2021–2027 budżet programu Horyzont Europa wynosi 93,5 miliarda euro, a Cyfrowej Europy – ponad 7,5 miliarda euro. Biała księga przewiduje również uruchomienie pakietu pożyczkowego o wartości 150 miliardów euro, dostępnego dla państw członkowskich, co ma wesprzeć realizację nowych celów w polityce obronnej.
